Μαρία Γιαννακάκη: Μου αρέσει να ζωγραφίζω το «μέσα» των ανθρώπων

Η ζωγραφική της Μαρίας Γιαννακάκη μοιάζει με όνειρο που θυμάσαι αχνά το πρωί — όχι γιατί το ξέχασες, αλλά γιατί ήταν πάντα δικό σου. Η ζωγραφική της δεν περιγράφει τον κόσμο — τον αναπλάθει. Οι μορφές της γεννιούνται μέσα σε άυλα τοπία, όπου σώμα και φως συγχωνεύονται, και η σιωπή ανάμεσα στις γραμμές τους μιλά πιο δυνατά από κάθε χρώμα. Τα πρόσωπα, τα σώματα, τα χρώματα, όλα κινούνται μέσα σε μια απαλότητα που δεν είναι αδυναμία, αλλά βάθος. Η έκθεση «Flowery Souls» στη Metamorfosis Art Gallery της Θεσσαλονίκης είναι μια πρόσκληση να αφήσεις την τέχνη να σε αγγίξει, χωρίς να την εξηγείς. Κι ίσως τότε να καταλάβεις πως η ομορφιά δεν είναι αντικείμενο, αλλά κατάσταση ύπαρξης.

Οι χώροι στους πίνακές σας μοιάζουν να αιωρούνται ανάμεσα σε τόπους και χρόνους· δεν ξέρει κανείς αν βρίσκεται σε εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, σε μνήμη ή σε όνειρο. Από πού αναδύεται αυτό το άυλο περιβάλλον;

Το «άυλο περιβάλλον» προέρχεται βέβαια από συγκεκριμένες σκηνές-εικόνες που έχω, όπως ας πούμε οι συκιές. Όμως πάνω τους χτίζω τοπία που συνυπάρχουν με γυναίκες, με σκυλιά, με παιδιά ενίοτε, που βγαίνουν ή κρύβονται ανάμεσα στις συκιές. Τα «χτίζω» μεν, αλλά συγχρόνως τα θέλω «τόσο όσο», που λένε. Μου αρέσει πολύ να υπαινίσσομαι σκηνές, καταστάσεις.

Οι μορφές στα έργα σας δεν φαίνεται να εισέρχονται στον χώρο, μοιάζουν να αναδύονται απ’ το φως. Είναι συνειδητή αυτή η διάχυση ανάμεσα στη μορφή και το περιβάλλον ή απλώς συμβαίνει οργανικά;

Θα έλεγα ότι τα πρόσωπά μου αγαπούν, κρυφοκοιτάζουν, αναπολούν χαμένους έρωτες, ξαφνιάζονται από αυτό που βλέπουν — αλλά πάνω απ’ όλα είναι, και θέλω να παραμείνουν, ψυχές που ανθίζουν πάντα με το καλό.

Τα βλέμματά τους μοιάζουν να κοιτούν κάτι που εμείς δεν βλέπουμε. Είναι σαν να συνομιλούν με την εσωτερική σιωπή των τοπίων σας. Τι είναι αυτό που αναζητούν;

Ναι, θα έλεγα ότι μου αρέσει να ζωγραφίζω το «μέσα» των ανθρώπων. Με αχνά χαρακτηριστικά ή με ένα φως δικό τους — χωρίς αυτό να γίνεται κανόνας.

Συχνά το σώμα είναι η μόνη «υλική» παρουσία στους πίνακές σου, κι όμως μοιάζει να διαλύεται, να γίνεται φως ή χρώμα. Πώς ισορροπείτε ανάμεσα στη μορφή και στην εξαΰλωση;

Τα πάντα τα βασίζω στο σχέδιο και στην πρόθεση να μην γεμίσω την επιφάνεια. Μέσα απ’ την απόσταση της βεβαιότητας της γραμμής, να μη λέγονται όλα αλλά να υπαινίσσονται.

Υπάρχει πάντα μια σιωπή στους πίνακές σας — όχι κενό, αλλά κάτι που αιωρείται ανάμεσα στις μορφές. Είναι η σιωπή αναμονής ή εσωτερικού διαλόγου;

Η δική μου πρόθεση είναι να νιώθουν οι μορφές μου βολικά, να απολαμβάνουν ας πούμε το τοπίο, την αγάπη των ζώων, την αγάπη στη διαρκή παρουσία των βιβλίων, στον έρωτα. Είναι μάλλον η δική μου φωνή σε αυτό που σιγά-σιγά χάνεται και γίνεται άσχημο.

Η σχέση σας με την Ανατολή και ειδικά με την κινεζική αισθητική φαίνεται να έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα. Πώς σας έχει επηρεάσει η φιλοσοφία του κενού, της απλότητας και της ανάσας ανάμεσα στις μορφές;

Απολύτως με έχει επηρεάσει. Βλέποντας και ξαναβλέποντας τη σοφία της κινεζικής αισθητικής, νιώθω τυχερή που μπόρεσα να πλησιάσω και να αντλήσω στοιχεία. Είναι πολύ δύσκολο, γιατί προϋποθέτει την κατοχή και τη γνώση αυτού που κάνεις, για να μπορέσεις να δώσεις το λιγότερο.

Στα πιο πρόσφατα έργα σας, οι μορφές κρύβονται, αποκαλύπτονται, παίζουν με τον θεατή — σαν να του ψιθυρίζουν “ψάξε και βρες”. Είναι ένα παιχνίδι ή μια κρυφή συνομιλία;

Μου αρέσει πολύ αυτό να το κάνω — είναι ένα είδος παιχνιδιού, όπως είπατε. Μέσα από σχήματα ή φόρμες να προβάλουν ανάποδα κεφάλια, ένα χέρι, μικρά κεφαλάκια σκύλων, βάζα κινέζικα.

Ο τίτλος της έκθεσης, «Flowery Souls», μοιάζει να συνοψίζει όλη σας τη ματιά: ψυχές που ανθίζουν μέσα στη δυστοπία. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η ανθοφορία;

Το «Flowery Souls» είναι σαν συνέχεια της έκθεσής μου στην Αθήνα με τίτλο «Beauty». Έτσι θέλω να βλέπω τις μορφές μου: ανθισμένες. Γιατί είναι η δική μου απάντηση — αντίδραση σε όλη αυτή τη δυστοπία που ζούμε σήμερα. Ανθισμένες και γιατί το δικαιούνται. Όλα αυτά που λέω και ζωγραφίζω είναι δικά μου βιώματα — δεν απεικονίζω κάτι «απέξω».

Info

Flowery Souls
Διάρκεια έως 22/11/25
Metamorfosis Art Gallery
Χρυσοστόμου Σμύρνης 11, Θεσσαλονίκη