Ιωάννα Ράλλη: Μου αρέσει να δουλεύω με σύρμα, νήμα, ύφασμα. Στα παπούτσια συνδυάζονται αυτά

Η νέα έκθεση της Ιωάννας Ράλλη, «Τα παπούτσια που λιώναν στον χορό», στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη εμπνέεται από το παραμύθι των αδερφών Γκριμ, το «Οι δώδεκα πριγκίπισσες που χόρευαν». Κάθε βράδυ, οι πριγκίπισσες το σκάνε από το παλάτι και πηγαίνουν για χορό, έχοντας οι ίδιες επιλέξει τους παρτενέρ τους. Πώς το υποψιάζεται αρχικά ο βασιλιάς; Από τις σόλες των παπουτσιών τους που φαίνονται λιωμένες. Έτσι, αφού βάζει κάποιον να τις παρακολουθήσει και ανακαλύπτει την αλήθεια, τους επιβάλει να παντρευτούν τους πρίγκιπες που εκείνος έχει ορίσει. Η Ιωάννα Ράλλη φιλοτεχνεί 12 ζευγάρια παπούτσια αλλά και μια σειρά από μεγάλα και μικρά ζωγραφικά έργα. Παράλληλα, ζητά από φίλους της συγγραφείς να αλλάξουν το τέλος του έργου αφαιρώντας το στοιχείο της τιμωρίας και αφήνοντας τα κορίτσια να επιλέξουν μόνες τους τους συντρόφους τους. 

Συνέντευξη με την Ιωάννα Ράλλη με αφορμή την έκθεση «Τα παπούτσια που λιώναν στον χορό»

Πείτε μας για τον τίτλο της έκθεσης «Τα παπούτσια που λιώναν στον χορό» που εμπνέεται από ένα λιγότερο γνωστό παραμύθι των αδερφών Γκριμ. Γιατί είναι το αγαπημένο σας; Έχει να κάνει με τον χορό και το γεγονός ότι μας απελευθερώνει; Ή ότι τα κορίτσια έκαναν κάτι κρυφό από τον βασιλιά και περνούσαν όμορφα;
Συνδυάζει πολλά, την ομάδα των κοριτσιών, την αναζήτηση, το κρυφό, την μαγεία, την ομορφιά, το νερό, τον έρωτα, τον χορό.

Ποιο είναι το διαφορετικό τέλος που έγραψαν για εσάς στο παραμύθι οι συγγραφείς που καλέσατε; Έχει να κάνει με τη μη επιβολή τιμωρίας και πειθαρχίας;
Η κάθε ιστορία έχει διαφορετική πλοκή και τέλος, όμως το κοινό είναι πως, ναι, δεν επιβάλλεται τιμωρία και τα κορίτσια είναι ελεύθερα να μείνουν με τους συντρόφους που διάλεξαν οι ίδιες.

Τα παπούτσια που βλέπουμε στην έκθεση κάθε άλλο παρά λιωμένα είναι. Υπάρχει κάποιο είδος «μαγείας» στις κατασκευές σας που συνδέεται με τα παραμύθια;
Μακάρι να είχα μαγικές ιδιότητες. Θα ήθελα πολύ να υπάρχει μαγεία! Είναι όμως απλά κατασκευές εμπνευσμένες από το παραμύθι. Δεν είναι λιωμένα μεν, είναι τα καινούργια που φοράνε καθώς ξεκινούν για τη μαγική τους νύχτα, τους λείπουν όμως εντελώς οι σόλες.

Οι τέμπερες που συνοδεύουν τα γλυπτά παραπέμπουν και αυτές σε παπούτσια; Σε αξεσουάρ; Σε γυναικείες μορφές;
Τα ζωγραφικά έργα δεν συνοδεύουν απλώς τις κατασκευές, αποτελούν τον κύριο άξονα της έκθεσης. Τα μεγάλα ζωγραφικά έργα απεικονίζουν με αφηρημένο τρόπο τα ζευγάρια. Ισότιμα και διαφορετικά αλλά με συνάφεια. Τα μικρά έργα οδήγησαν στα μεγάλα αλλά και απέκτησαν στη διαδρομή οντότητα δική τους. Όλα μαζί δημιουργούν ένα μεγάλο ζωγραφικό έργο.

Εδώ τα υλικά στα παπούτσια είναι σύρμα και ύφασμα. Έχετε κάποια αγαπημένα υλικά στα οποία επανέρχεστε ή η επιλογή του υλικού εξαρτάται κάθε φορά από το θέμα σας;
Μου αρέσει να δουλεύω με σύρμα, νήμα, ύφασμα, κλωστές, να κεντάω, να πλέκω. Στα παπούτσια συνδυάζονται αυτά.

Στη συγκεκριμένη έκθεση συνδιαλέγονται πολλές μορφές τέχνης: ζωγραφική, γλυπτική, περφόρμανς, λογοτεχνία και μουσική σε ένα συνολικό δρώμενο. Αυτό είναι πάντα το ζητούμενο στις εκθέσεις σας; Ο διάλογος και η σύμπραξη των τεχνών;
Όχι, είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Προέκυψε σιγά σιγά από μόνο του μιας και τα παραμύθια προσφέρονται. Το ένα έφερνε το άλλο. Στην αρχή σκέφτηκα μόνο να αλλάξουμε το τέλος. Αυτό δεν ήταν δύσκολο γιατί έχω την τύχη να γνωρίζω συγγραφείς όπως τη Λένια Ζαφειροπούλου, τη Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου, τη Μαρία Καλιαμπέτσου και τον Χρήστο Σακελλαρίδη που μπορούν να το πετύχουν. Ύστερα προέκυψε η ιδέα της αφήγησης αφού γνωρίζω τη Μαίρη Σιδέρη, μία εξαιρετική παραμυθού. Σαν φυσικό επακόλουθο ήρθε η ιδέα της μουσικής αφού γνωρίζω και εκτιμώ τον Αστρινό Καραγιωργάκη που συνθέτει και παίζει κιθάρα, καθώς και την Ιωάννα Καραγιωργάκη που παίζει κλαρινέτο. Αυτός ο συνδυασμός κιθάρας- κλαρινέτου πάντα με μαγεύει.

Το θέμα στην έκθεση θίγει έμμεσα και άμεσα ζητήματα της πατριαρχίας αλλά και της ελευθερίας των γυναικών. Πιστεύετε ότι υπάρχουν ίσες ευκαιρίας σήμερα στην τέχνη για τις γυναίκες;
Ο όρος «πατριαρχία» από απλά περιγραφικός, έχει αποκτήσει επιθετική χροιά και για αυτόν τον λόγο δεν μου αρέσει να τον χρησιμοποιώ. Πιστεύω ότι χρειάζεται δουλειά η εξέλιξη των ανθρώπων προκειμένου να μπορεί να υπάρχει η ελεύθερη συνεργασία μεταξύ των φύλων, που είναι το ζητούμενο. Στην ιστορία της Τέχνης η γυναίκα ήταν αρχικά απούσα. Σήμερα είμαστε ελεύθερες να εκφράσουμε αυτό που θέλουμε. Ότι ζούμε σε έναν κόσμο που ακόμα έχουν προβάδισμα οι αρσενικοί νομίζω δεν αμφισβητείται.

Zωγραφική ή γλυπτική; Στη συγκεκριμένη έκθεση θα δούμε και τα δύο. Εσείς τι προτιμάτε για να εκφράσετε καλύτερα τις καλλιτεχνικές σας ανησυχίες;
Δεν είναι γλυπτά τα παπούτσια, είναι κατασκευές. Σε κάθε περίοδο, σε κάθε θέμα αλλάζει το μέσο.

Τι συμβολίζουν τα έντονα και ζωντανά χρώματα για σας και την καλλιτεχνικές σας δημιουργίες; Έχετε αγαπημένες παλέτες χρωμάτων; Ποια είναι η άποψή σας για το ασπρόμαυρο;
Αγαπώ όλα τα χρώματα, καθώς και το ασπρόμαυρο.

Ξεκινήσατε από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και στη συνέχεια καταλήξατε στην τέχνη και τη φωτογραφία. Πώς αποφασίσατε να στραφείτε στον καλλιτεχνικό χώρο; Υπήρχαν αντιδράσεις από την οικογένειά σας στην αρχή;
Ήταν φυσική η εξέλιξη. Στην Αμερική όπου σπούδασα έχει κανείς τη δυνατότητα να διαλέξει ένα ευρύ φάσμα μαθημάτων. Μέσα σε αυτά ήταν οι γραφικές τέχνες η ζωγραφική και η φωτογραφία. Αγάπησα και τα τρία.
Όχι δεν υπήρξαν αντιδράσεις από τους γονείς μου. Ήμουν τυχερή στο ότι μου είχαν εμπιστοσύνη και δεν επέβαλαν τις δικές τους τυχόν επιθυμίες.

Ασχολείστε και με τη φωτογραφία. Προτιμάτε ρεαλιστικές απεικονίσεις ή έχετε μπει στη διαδικασία χρήσης ψηφιακών εργαλείων και Τεχνητής Νοημοσύνης; Ποια η άποψή σας για την τεχνητή νοημοσύνη;
Δεν έχω εμπειρία Τεχνητής Νοημοσύνης, οπότε δεν είμαι κατάλληλη να εκφράσω άποψη. Ό,τι σπουδαίο ανακαλύπτει ο άνθρωπος έχει τα καλά του, αλλά θέλει και φρόνηση.

Οι δασκαλοί σας και οι επιρροές σας στην τέχνη σας. Υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι που έχουν επιδράσει στο έργο σας;
Ναι έχω συναντήσει υπέροχους δασκάλους στη πορεία μου. Άλλοι με δίδαξαν μέσα από τη σχέση μας και άλλοι μέσα από το έργο τους.

Ο πατέρας σας, ο Γεώργιος Ράλλης, πώς έχει επηρεάσει την τέχνη σας;
Κάθε γονιός επηρεάζει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το παιδί του. Δεν είναι πάντα συνειδητή η επιρροή αυτή. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι οι βασικές του αξίες, η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η καλοσύνη, έγιναν και δικές μου και προσπαθώ να τις υπηρετώ.

Δείτε περισσότερα για την έκθεση στο city guide της Athens Voice