Εικαστικα

Αμαλία Βεκρή: Οι βαμπιρέλες της βγαίνουν για κυνήγι στην Αθήνα κάθε που σημαίνουν μεσάνυχτα

Ένα παιχνίδι ρόλων, όπου κάτι μπορεί να μην είναι αυτό που φαίνεται, ελοχεύει κύνδυνος και περίεργα μάτια σε παρακολουθούν κρυμμένα πίσω από φυλλωσιές.

Στέφανος Τσιτσόπουλος
12’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Αμαλία Βεκρή: Συνέντευξη με την εικαστικό για την έκθεση After Dark στην γκαλερί The Breeder.

Ασημένιες φλόγες μετατρέπονται σε γυναικείες μορφές, τρομακτικά μάτια φυτρώνουν σε διάφορα σημεία των σωμάτων τους, τα χέρια καταλήγουν σε φτερά νυχτερίδας, τα φιλιά τους σκορπάνε θάνατο προς τους τρίτους, αλλά αναμεταξύ τους λειτουργούν σαν χειρονομίες αλληλέγγυας τρυφερότητας. Οι γυναίκες, άσπρα βαμπίρ της Αμαλίας Βεκρή, καταλήγουν να φιλιούνται με πάθος και εννοιολογικά αντιστρέφουν τα στερεότυπα φύλου, καθώς κυριαρχούν τρυπώντας τον λαιμό των θυμάτων με τα δόντια τους, διεισδύοντας από το δέρμα στον εσωτερικό κόσμο τους. Aπελευθερωμένες από κάθε στερεότυπο και κοινωνική προσδοκία, οι βαμπιρέλες της Βεκρή παραμένουν σε διαρκή διαπραγμάτευση με τον δικό τους ψυχικό κόσμο, εξερευνώντας τα προσωπικά τους όρια προς κάθε κατεύθυνση. 

Μέσω της σκηνογραφίας και του φωτισμού (Whiter light, white heat), η έκθεση μεταμορφώνεται η ίδια σε μια από τις σκηνές τις οποίες ζωγραφίζει η Αμαλία Βεκρή και έτσι, όπως παρατηρεί ο Ανδρέας Αγγελιδάκης, «Η εμπειρία των θεατών ακροβατεί μεταξύ μιας περιήγησης στην έκθεση και μιας εποίκισης στον ατμοσφαιρικό κόσμο της Βεκρή που ζωντανεύει μετά τα μεσάνυχτα». Καλωσορίσατε στον κόσμο του After Dark, η δημιουργός μας ξεναγεί από πρώτο χέρι και αποκαλύπτει τα μυστικά του… 

Αμαλία Βεκρή, After Dark, λεπτομέρεια, 2023

Διόρθωσέ με αν κάνω λάθος: Οι γυναίκες βαμπίρ σου, καδραρισμένες στο ολότελα άσπρο φως της ημέρας, μοιάζει σαν να περιμένουν να έρθει η νύχτα, τότε που τα βαμπίρ ζωντανεύουν και ξεχύνονται να βρουν τη λεία τους. Θυμάμαι την Κατρίνα, τη στρίπερ βρικόλακα που ερμήνευσε η Γκρέις Τζόουνς στο Vamp. Λες πως η ταινία αποτέλεσε κύρια πηγή έμπνευσης για την έκθεσή σου. Για ποιο λόγο και ποιο σχόλιο θέλεις να κάνεις με τα θηλυκά βαμπίρ σου;
Ο λόγος που με γοητεύουν τα θηλυκά βαμπίρ είναι επειδή ενσωματώνουν περιθωριακούς γυναικείους χαρακτήρες, οι οποίοι παρεκκλίνουν από κοινωνικά κλισέ, όπου προσδίδουν στο γυναικείο φύλο συγκεκριμένους ρόλους και τρόπους συμπεριφοράς, που θέλουν τις γυναίκες πιο παθητικές, πιο μετρημένες, πιο αδύναμες, έρμαια καταστάσεων. Τα θηλυκά βαμπίρ είναι πιο δυνατά από οποιονδήποτε άντρα, και είναι κυνηγοί, αντιστρέφοντας έτσι τους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων. 
Μπαίνοντας σε έναν εκ πρώτης όψεως αρσενικό χώρο, γεμάτο φιλήδονες ανάλαφρες φιγούρες, πολλές από τις οποίες προέρχονται από ταινίες τρόμου ή και πορνό, δύο από τα είδη ταινιών όπου οι γυναίκες παρουσιάζονται κατά κύριο λόγω σαν σεξουαλικά αντικείμενα, οι φιγούρες στα έργα μου έχουν εξελιχθεί σε θηλυκές οντότητες, οι οποίες έχουν κυριαρχήσει πάνω στο σώμα τους, τη σεξουαλικότητά τους, μέσα από αυτήν αντλούν δύναμη και την χρησιμοποιούν κατά βούληση. Η ταινία με την Γκρέις Τζόουνς είναι μια από τις πολλές αναφορές. Από την ταινία πήρα τον τίτλο της έκθεσης. After Dark είναι το club μέσα στο οποίο μια παρέα αγοριών αναζητάει μια στρίπερ για ένα πάρτι, όμως τα θηλυκά βαμπίρ τους σαγηνεύουν και στη συνέχεια τους επιτίθενται. Υπάρχει αυτή η αντιστροφή ρόλων, που δεν υπάρχει στις περισσότερες ταινίες τρόμου, και συνήθως τα θύματα είναι γένους θυληκού. 
Οι γυναίκες στα έργα μου είναι λουσμένες στο λευκό φως, όμως δεν περιμένουν το σκοτάδι. Είναι ήδη εν δράση καμουφλαρισμένες από τις ιριδίζουσες στρώσεις χρώματος. Θα μπορούσες να πεις πως πάλι φλερτάρουν με την αντιστροφή στερεοτύπων, σκοτεινοί χαρακτήρες αποδίδονται με χρώματα τα οποία παραδοσιακά είναι συσχετισμένα με την αγνότητα, το καλὀ. Είναι ένα παιχνίδι ρόλων, όπου κάτι μπορεί να μην είναι αυτό που φαίνεται, ελοχεύει κύνδυνος και περίεργα μάτια σε παρακολουθούν κρυμμένα πίσω από φυλλωσιές.

Αμαλία Βεκρή, Breaking Dawn, λεπτομέρεια, 2022

Οι πίνακές σου μου θυμίζουν επίσης τα ψυχολογικά τεστ του γιατρού Ρόρσαχ, μόνο που αντί για κηλίδες από μαύρο μελάνι εσύ χρησιμοποιείς εκτυφλωτικό άσπρο, που στιγμές γίνεται ασημένιο. Αν ήμουν ο γνωσιακός συμπεριφοριστής θεραπευτής σου κι έπρεπε να εισβάλω στο φαντασιακό σου για να σε ξεκλειδώσω, τι θα συναντούσα αλλά και πόσο αυτό είναι παρόν στην αφήγησή σου;
Το φαντασιακό μου είναι κάτι που μεταβάλλεται και επηρεάζεται πολύ από το τι συμβαίνει γύρω μου. Το φαντασιακό με το πραγματικό πάντα κάπου μπλέκονται. Για παράδειγμα, η συγκεκριμένη σειρά έργων ξεκίνησε σαν ιδέα τα τελευταία χρόνια μέσα σε αυτό το περίεργο κλίμα της πανδημίας. Ήμασταν όλοι κλεισμένοι μέσα ακούγοντας συνέχεια για θανάτους και εγκλήματα, κυρίως εγκλήματα κατά θηλυκοτήτων. Πέρα από τη μαυρίλα της κατάστασης αυτό που έγινε ακόμη πιο έντονο μέσα μου είναι το πόσο πάντα τα θηλυκά άτομα είναι πολύ πιο ευάλωτα, και παρὀλο που τα πράγματα έχουν προχωρήσει πάντα παραμένουν άνισα. ‘Ετσι κάπως ήρθαν στο μυαλό μου οι χαρακτήρες με τα θηλυκά βαμπίρ, όπου για εμένα ενσωματώνουν την απόλυτη θηλυκή δύναμη και ενέργεια.

Αμαλία Βεκρή, Portrait of a Female Vampire, 2022,
Αμαλία Βεκρή, Until the Light Takes Us, λεπτομέρεια, 2023

Πάθος, λαγνεία, αχαλίνωτη σεξουαλικότητα και την ίδια ώρα δόντια που τρυπώντας αδηφάγα το δέρμα μοιάζει σαν να θέλουν να διεισδύσουν στο τέρμα του εσωτερικού κόσμου των ηρωίδων σου. Μίλησέ μου για τις πρωταγωνίστριές σου. Τι θέλουν να εξερευνήσουν και πόσο αφημένες είναι σε ένα παιχνίδι που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο;
Προσπαθούν να εξερευνήσουν και να διευρύνουν τα σωματικά και πνευματικά τους όρια, απαλλαγμένες από επίγειους κανόνες. Η δουλειά εν γένει μιλάει για ένα ταξίδι μέσα στον ψυχικό κόσμο ενός ή πολλών οντοτήτων, ένα ταξίδι ενδυνάμωσης, αλλά και μύησης σε έναν πιο άυλο κόσμο. 
Η σεξουλικότητα, όπως και ο θάνατος είναι μέρος της ουσίας. Είναι στοιχεία που διέπουν τη φύση και έχουν την ιδιότητα να μας κάνουν να νιώθουμε άβολα ή δημιουργούν ανασφάλεια, και για αυτούς τους λόγους ο Δυτικός άνθρωπος έχει μάθει να τα κρατάει κρυμμένα. Οι χαρακτήρες στα έργα μου προσπαθούν να αφήσουν την κοινή λογική, όπως μας την έχουν διδάξει και να ανοίξουν το είναι τους σε μια διάσταση που ξεπερνάει και ενοποιεί τις αντιφάσεις που υπάρχουν γύρω μας. 

Αμαλία Βεκρή, Vampire’s Kiss, 2023

Εκτός από τη στρίπερ Γκρέις Τζόουνς και την αναφορά στο Vamp, ένα άλλο κορίτσι που μου έρχεται στο μυαλό και γνωρίζω πόσο πολύ λάτρευε τις ροκ εντ ρολ ιστορίες με βρικόλακες, ήταν και η Poison Ivy των Cramps. After dark, Vampire kisses until the light take us, Portrait of a female vampire, οι τίτλοι των έργων σου θα μπορούσαν άνετα να είναι τραγούδια των Cramps, με την Poison και τον Lux Interior να πρωταγωνιστούν επίσης σαν μοντέλα στους πίνακές σου. Ποιοι άλλοι που αγαπάς ή σε επηρέασαν θα μπορούσαν να πρωταγωνιστούν μέσα στα έργα αυτής της έκθεσης; 
Χαίρομαι πολύ που σου ήρθε στο μυαλό η Poison Ivy, η βασίλισσα του rock n’ roll, η οποία είναι ένα από τα είδωλά μου, ενσωματώνει όλα όσα προσπαθώ να πω με τη δουλειά μου περί σεξουαλικότητας και φύλου.
Μια άλλη πολύ αγαπημένη βαμπιρέλα, που είναι πάντα πηγή έμπνευσης, είναι η Miriam Blaylock (Catherine Deneuve) στην ταινία The Hunger. Πόσο ρομαντική και παντοδύναμη είναι η ιδέα του για πάντα, της αιώνιας ζωής και νιότης, που όμως είναι πάντα μια παραίσθηση.
Η Carmilla, η πρωταγωνίστρια του διηγήματος του Sheridan Le Fanu, γράφτηκε το 1872, και είναι από τις πρώτες ιστορίες με γυναίκες βαμπίρ, και από τα πρώτα διηγήματα που παρουσιάζουν τις γυναίκες πιο ισχυρές από τους άνδρες σε μια εποχή που ο ρόλος των γυναικών ήταν μόνο στο σπίτι. 
Η λίστα θα μπορούσε να είναι πολύ μεγάλη, αλλά θα αναφέρω ακόμη μια, τη Leonor Fini, μια από τις αγαπημένες μου ζωγράφους, η οποία έζησε μια συναρπαστική ζωή, όπως αυτή την επέλεξε, τόσο μακριά από τα στερεότυπα της εποχής της.

Αμαλία Βεκρή, The Morning After, λεπτομέρεια, 2023

Πήγαινες στη γοτθική ντίσκο Rebound; Έκλεισε πρόσφατα, αλλά παλιά είχα δει πολλές ζωντανές βαμπιρέλες να χορεύουν με Sisters of Mercy. Δώσε μου μερικές διαδρομές που, όταν νυχτώσει στην Αθήνα, οι ηρωίδες σου θα ακολουθήσουν για να κυνηγήσουν εμπειρίες. 
Φυσικά και πήγαινα, και ήταν από τα αγαπημένα μου μέρη, όπου η νύχτα είχε κάτι από David Lynch και μέσα σε αυτό το καπνισμένο σκοτάδι ήταν όλα πιο γοητευτικά. Δυστυχώς πλέον η νύχτα έχει γίνει δύσκολη για βαμπίρ, δεν υπάρχουν πολλά μέρη των οποίων η ατμόσφαιρα να σε συνεπαίρνει με αυτό τον τρόπο. Το μόνα μαγαζιά που ξεχωρίζω και έχουν ιδιαίτερη ατμόσφαιρα είναι το Santa Rosa και το Au Revoir.

Αμαλία Βεκρή, After Dark, 2023

Η Αμαλία Βεκρή ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε στη Βακαλό Art & Design College και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ρεθύμνου. Είναι κάτοχος Masters από την Central Saint Martins – UAL, Λονδίνο. Έχει βραβευθεί από την ARTWORKS και έχει συμμετάσχει στο Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) (Fellow 2021). Πρόσφατες εκθέσεις περιλαμβάνουν: Midnight Daughter (solo),1100 Broadway Studios, Νέα Υόρκη (2022); Narrative Framings, Callirrhoë, Αθήνα (2022); T0 – A New Era, Dunkers Kulturhus, Helsingborg (2022); Performative Transcending Somatic Dinner, με την Αθήνα (2021), Sisterhood Streaming Voices Unifying Energies, Korai space, Λευκωσία(2021); My Perversion is the Belief in Art, Pori Art Museum, Pori (2020-21); Avalon of the Heart (two person), P.E.T Projects, Αθήνα (2020); The Same River Twice, (συν-διοργάνωση του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ και του New Museum, NY) Μουσείο Μπενάκη, Aθήνα (2019); On the Risings and Settings of the Stars (solo), Aetopoulos, Aθήνα (2019); Curved Arrows, Kunstraum am Schauplatz, Βιέννη (2019); The Breath that Leaves me, Stay Inside, Aarhus Art Weekend, Aάρους (2019); Cosmology, City Surfer Office, Πράγα(2019).

Αμαλία Βεκρή, After Dark, έως 31-8
Γκαλερί The Breeder, Ιάσονος 45, Αθήνα