Εικαστικα

Νίκος Σίσκος: Στην υπέροχη queer-pop φανταστική χώρα του Abnormalities!

Τρισδιάστατη ζωγραφική, όνειρα και μεταφυσικές ασκήσεις για το καλό και την ομορφιά

Στέφανος Τσιτσόπουλος
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Νίκος Σίσκος - Abnormalities: Συνέντευξη με τον ζωγράφο με αφοορμή την έκθεσή του που φιλοξενείται στην γκαλερί Genesis.

Κόσμοι μέσα σε κόσμους, πειραματισμός, οικειοποιήσεις και συνεχές κλείσιμο του ματιού: αυτός είναι το queer σύμπαν του Abnormalities ή και καλύτερα: ο Νίκος Σίσκος περιπλανιέται στην Abnormalities, μια χώρα που κατοικείται από ανθρώπους, ζώα, αισθήσεις και αμόλυντη ομορφιά, γεμάτη συμβολισμούς, χιούμορ, πάθη και ακομπλεξάριστο ερωτισμό που διαχέεται παντού, από όλους και προς όλα.

Η έκθεση του Σίσκου απεικονίζει στιγμές από τη ζωή εκεί, η gallery genesis άνετα θα μπορούσε να είναι και το τέμπλο αυτής της χώρας, ένας μητροπολιτικός ναός που εντός του οι πίνακες λειτουργούν και σαν θρησκευτικές αποτυπώσεις των αγίων και των αμαρτωλών της!

Από εδώ ξεκινά και ο προβληματισμός των έργων, πέρα από την αισθητική απόλαυση: Ποιος ορίζει τι είναι άγιο και τι αμαρτωλό; Ποιο είναι το λάθος και ποιο το σωστό; Πόσο γλυκά, υποδόρια, τρυφερά και στοχαστικά, ο «αγιογράφος» καταργεί τα σύνορα και μεταπλάθει τα πάντα, απομυθοποιώντας και καταργώντας κάθε όριο, κάθε κανόνα και κάθε θέσφατο! Αξίζει να ανηφορίσετε στην οδό Χάριτος και να περιηγηθείτε σε αυτή την άλλη χώρα. Περισσότερα από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.

Νίκος Σίσκος © Μάνος Σπανός

Νίκος Σίσκος, Guilty Pleasures, 80x50cm,acrylic on canvas, 2022 .jpg

Είμαι φαν, το ξεκαθαρίζω! Και παρόλο που η έκθεση λέγεται Abnormalities, νομίζω πως της πάνε και όλοι οι τίτλοι από τις προηγούμενες δουλειές σου: Epic, Dreamland, Manimals, Sinners, Les Femmes Fatales. Οι νέοι πίνακες έρχονται σαν τρέιλερ που πίσω του σέρνει τις παλιές σου δουλειές-κόσμους. Ποιους βλέπουμε εδώ και σε τι φάση τους βρίσκουμε;
Πράγματι, ταιριάζουν όλα! Ο τίτλος θα μπορούσε να είναι «Siners, manimals & femmes fatales in the epic dreamland»... Ή κάπως ετσι τέλος πάντων! Αυτή τη φορά, μεταξύ άλλων, ασχολούμαι περισσότερο με τη μετάπλαση κλασικών μορφών, με τρόπο χιουμοριστικό, σαρκαστικό και ειρωνικό. Από τεχνικής πλευράς, όπως πάντα, δίνω έμφαση στην αντίθεση των έντονων χρωμάτων, βάζοντας πάντα το δύσκολο στοίχημα στον εαυτό μου, πως αυτά μπορούν να ισορροπούν χωρίς να δημιουργούν θόρυβο και να «καπελώνουν» τις αφηγήσεις μου. Επίσης, η ψευδαίσθηση του τρισδιάστατου χώρου είναι ένα ζήτημα το οποίο δεν έχει σταματήσει να με απασχολεί και το οποίο παίζει βασικό ρόλο στις εικόνες μου.

Νίκος Σίσκος, Flyer, 80x54cm, acrylic on canvas, 2017

Νίκος Σίσκος, White noise, 29x29cm, ink on paper, 2022 .jpg

Έχεις δεινή γραμμή. Ποπ κουλτούρα και Νταλί, σουρεαλισμοί και queer ταυτότητες, ιδιότυπη θρησκευτικότητα και χιούμορ που πίσω του καραδοκούν το γκόθικ και η πικρή ειρωνία. Πώς σου βγαίνει έτσι, αλλά και γιατί σου βγαίνει έτσι; Για να μην παρεξηγηθώ: σε ένα εικαστικό αθηναϊκό τοπίο με ζουμπούλια, ήλιους, αγάλματα, αρχαιολατρίες, αστικές ρομαντικές αναπολήσεις και «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε», εσύ σκας φορτσάτος σαν πανκ ρόκερ και ανιχνεύεις τους καμβάδες με την ορμή ενός ρέιβερ! Τι γυρεύεις εδώ, παιδάκι μου;
Έχει να κάνει με το πώς βλέπεις τα πράγματα και πού εστιάζεις. Ναι, το αθηναϊκό τοπίο έχει όλα αυτά που αναφέρεις αλλά έχει και μία έντονη dark πλευρά. Tο κέντρο στο οποίο μένω τα τελευταία 20 χρόνια έχει παρατημένα, παρηκμασμένα νεοκλασικά σπίτια, έχει σκονισμένα παραθυρόφυλλα γεμάτα με ιστούς αράχνης, έχει βρόμικους δρόμους γεμάτους με κάθε λογής έντομα, ποντίκια παρέα με εξαθλιωμένες αδέσποτες γάτες· όλο αυτό το άσχημο-όμορφο χάος των αντιθέσεων με εμπνέει όσο τίποτα.

Νίκος Σίσκος, Alien Beauty

Δώσε μου συντεταγμένες, εκτός από τα όνειρα: τις ταινίες, τις μουσικές και τα βιβλία λογοτεχνίας ή κόμικς, συν φυσικά τους καλλιτέχνες που θαυμάζεις και η γραμμή σου με τη γραμμή τους κάνουν άνετα παρέα και ας μη γνωρίζεστε!
Λατρεύω την εφιαλτική ομορφιά των ταινιών του Ντέιβιντ Λιντς και του Κρόνενμπεργκ, την ατμόσφαιρά του Χίτσκοκ, το κιτσάτο χιούμορ του Τζον Γουότερς, τους αυτιστικούς κόσμους του Λάνθιμου, τη λυρική απαισιοδοξία της Τζέιν Κάμπιον, τα σουρεάλ anime του Χαγιάο Μιγιαζάκι.
Μεγάλωσα με ποπ ινδάλματα όπως Duran Duran, Prince και Μadonna, όμως από την εφηβεία και μετά ερωτεύτηκα τη γοητεία, τη ροκ μουσική σε όλες τις αποχρώσεις: Τhe Cure, Dead Can Dance, The Smiths, Depeche Mode, Massive Attack, αλλά και Pink Floyd, Tool, Porcupine Tree και, μεταξύ άπειρων άλλων, Μότσαρτ και Χατζιδάκις!
Aγαπημένοι συγγραφείς: Φραντς Κάφκα, Τομ Ρόμπινς, Πολ Όστερ και η λίστα δεν έχει τελειωμό!
Και από εικαστικούς: Φλαμανδοί και Αναγέννηση, Ιερώνυμος Μπος, Ντε Κίρικο, Μαγκρίτ, Νταλί, Μαξ Ερνστ, Άλφρεντ Κούμπιν και φυσικά Γκίγκερ.

Νίκος Σίσκος, Ignorance, 30x42 cm, acrylic on canvas, 2022

Δε γλιτώνεις! Θέλω το ίδιο παιχνίδι να το παίξουμε και εντός του αττικού ιστού. Πού συχνάζεις, ποιος είναι ο εικαστικός σου κύκλος, ή συνάδελφοι, η οικογένεια να την πω με την ευρεία έννοια; Πώς σε βρίσκει αυτή η άνοιξη, με ποιες βόλτες και τι ηθικό;
Συχνάζω στους δρόμους των Εξαρχείων και του κέντρου, απαραίτητα με μουσική στα αυτιά μου να ντύνει τις εικόνες που βλέπω. Τώρα που μπήκε η άνοιξη δεν χάνω την ευκαιρία να κάνω βόλτες σε ηλιόλουστα πάρκα και άλση της Αθήνας. Επίσης μου αρέσουν ιδιαίτερα τα νότια προάστια, όπου κυριαρχεί το στοιχείο της θάλασσας και το άνοιγμα του ορίζοντα, κατά προτίμηση με λίγους και καλούς φίλους, ή και μόνος, ακούγοντας όσο πιο σκοτεινή και σοβαρή μουσική γίνεται! Όπως καταλαβαίνεις, τρελαίνομαι για τις αντιθέσεις!
Ο εικαστικός μου κύκλος είναι ζωγράφοι της γενιάς μου με τους οποίους, ναι μεν δεν έχω καθημερινή επαφή, ωστόσο αισθητικά και εννοιολογικά συνδιαλέγομαι και επικοινωνώ. Μερικοί μόνο από αυτούς είναι ο Σταμάτης Θεοχάρης, ο Θεόφιλος Κατσιπάνος, η Λίλα Μπελιβανάκη, η Βιβή Παπαδημητρίου, ο Γιώργος Καβούνης, ο Βασίλης Σελλιμάς, ο Μιχάλης Παρλαμάς και φυσικά ο Βασίλης Πέρρος.

Νίκος Σίσκος, The queen of balance, 120x89cm, acrylic on canvas, 2022

Πίσω στην έκθεση: Τι είναι νορμάλ και τι παράλογο, ανώμαλο ή αταίριαστο; Προσδιόρισέ μου τον τίτλο, γιατί και εδώ νομίζω πως παρόμοια με τις εικόνες, κάτι βανδαλίζεις, αμφισβητείς και υποσκάπτεις στο φουλ!
Όπως καταλαβαίνεις, οι όροι νορμάλ, παράλογο, ανώμαλο, αταίριαστο, είναι υποκειμενικοί. Ωστόσο, ονόμασα τη νέα μου δουλειά «abnormalities», «ανωμαλίες», με πρόθεση ειρωνική και σαρκαστική, γιατί μεγάλο μέρος της έκθεσής μου έχει να κάνει με «μεταλλαγμένα» πλάσματα, με φιγούρες δανεισμένες κυρίως από την Αναγέννηση, οι οποίες είναι ενταγμένες σε πλαίσια μη κανονικότητας, μακριά από τις αρχικές προθέσεις των Δημιουργών τους. Αρκετοί από τους ήρωές μου είναι απογυμνωμένοι από την αμόλυντη αρχική τους υπόσταση, αποποιούνται τη θρησκευτική τους χροιά και ντύνονται πλέον με στοιχεία της ποπ κουλτούρας και του σύγχρονου καταναλωτισμού. Πρόκειται για φιγούρες ματαιόδοξες, εσωστρεφείς, ναρκισσιστικές, οι οποίες από την μια αποθεώνουν την ύλη και τις ηδονές και από την άλλη σαρκάζουν τον δογματισμό της θρησκείας και κυρίως το ενοχικό μέρος της.

Νίκος Σίσκος, Μemories, 30x42 cm, acrylic on canvas, 2022

Γιατί το κορίτσι του πίνακα φορά ένα σπίτι; Τι θα γίνει με την αράχνη και τη μύγα; Θα κοιτάζονται ή κάποια θα επιτεθεί πρώτη; Και το κοντράστ άνθρωπος από τη μια πλευρά και σκελετός από την άλλη, με ποια λογική τα διπολάρεις; Ύστερα είναι και ο άλλος πίνακας με την άμμο και την νταλική αναφορά. Τα έργα σου μιλούν μια γλώσσα: μπορείς να μεταφράσεις ή θέλεις ο θεατής να συνειρμάρει ό,τι και όπως θέλει;
Αν θέλεις τις απαντήσεις, τότε το κορίτσι του πίνακα φοράει το σπίτι γιατί το σπίτι αντιπροσωπεύει τις παιδικές της αναμνήσεις... τότε που έπαιζε με ένα μυρμήγκι! Η γάτα θα φύγει πριν την αγγίξει η αράχνη. Ο άντρας και ο σκελετός συμβολίζουν την πορεία της ζωής. Στη μέση η παιδική του ηλικία με τη μορφή ενός διεστραμμένου παιχνιδιού! Ωστόσο, και που απάντησα, τι σημασία έχει; Θεωρώ προσωπικά πάντως, ως θεατής, πως δεν μου αρέσει πολύ όταν κάποιος καλλιτέχνης μου εξηγεί αυτό που έχει φτιάξει, Νιώθω σαν να μου κάνει σπόιλερ σε μια ταινία για την οποία δεν θέλω να ξέρω το τέλος. Πιστεύω ένα έργο τέχνης (οποιασδήποτε μορφής) είναι άγνωστος τόπος, ο οποίος διατίθεται για ανακάλυψη και εξερεύνηση.
Σε γενικές γραμμές πάντως, αυτό που θέλω από όσους βλέπουν τη ζωγραφική μου είναι να εμπλέκονται στο έργο είτε ψυχολογικά είτε εγκεφαλικά, πάντα μέσα από τα δικά τους φίλτρα και χωρίς καθοδήγηση.

Νίκος Σίσκος, The Illusion Of Good And Bad, 50x70cm, acrylic on canvas, 2022

Τι θα γινόταν αν το κόκκινο μήλο του πίνακά σου, αντί να το δαγκώσει η Εύα, το δάγκωνε ο Αδάμ; Με γοητεύει, βέβαια, και η προοπτική του να μην το δαγκώσει κανένας! Και για την ακρίβεια, η προέκτασή της: Θα ήμασταν όλοι στον Παράδεισο, εγώ θα δεν θα ρωτούσα, εσύ δεν θα απαντούσες, θα ήμασταν καλλιτέχνες ή θα τρώγαμε Goody’s αντί να βλέπουμε θανάτους αλά Πούτιν ή Πισπιρίγκου. Θα μπορούσε και να μην είναι και τόσο μακρυνάρι η ερώτηση, αλλά το νόημα είναι ίδιο: Πώς την παλεύεις και τι σε κάνει να αισιοδοξείς, να ονειρεύεσαι; Ή μπα;
Παρ' όλα όσα σου λέω κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας, και όσο και αν τα ενδιαφέροντά μου φαίνονται να είναι κάπως «ζοφερά», σαν άνθρωπος είμαι χαρούμενος, χαμογελαστός, αισιόδοξος και ονειροπόλος! Δε θα μπορούσε να είναι κι αλλιώς από τη στιγμή που με χαρακτηρίζουν οι αντιθέσεις, όπως σου προείπα. Τη σκοτεινή πλευρά μου (όσο σκοτεινή μπορείς την πεις), τη διοχετεύω στην τέχνη μου. Έτσι, σε μια εποχή η οποία λατρεύει τις πληροφορίες και όχι τη γνώση, σε μια εποχή οικονομικής και κοινωνικής ανακατωσούρας, εν μέσω πολέμου και πανδημίας, οι «αμπνορμαλισμοί» μου έρχονται να βάλουν τα πράγματα στη λάθος (ή μήπως στη σωστή;) τους θέση...

Νίκος Σίσκος, «Abnormalities» στην gallery genesis (Χάριτος 35, Κολωνάκι) έως τις 30 Απριλίου 2022
Καλλιτεχνική Διεύθυνση - Επιμέλεια έκθεσης: Γιώργος Τζάνερης.

Νίκος Σίσκος και Γιώργος Τζάνερης / © Στέφανος Τσιτσόπουλος