Εικαστικα

Αντώνης Τσακίρης: «Τα έργα είναι οι τελικοί αφηγητές»

«Από μικρός έπιασα το μολύβι και τους μαρκαδόρους και, εν τέλει, δεν τους άφησα ποτέ»

Villy Calliga
ΤΕΥΧΟΣ 799
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Προτζέκτορας: Ο ζωγράφος Αντώνης Τσακίρης μιλάει στην Athens Voice για τη διαδρομή του στον χώρο της τέχνης.

O Αντώνης Τσακίρης θα μπορούσε πιο εύκολα να μιλήσει για τα κίνητρα, τις στιγμές, για οτιδήποτε του δίνει το έναυσμα για να ζωγραφίσει, παρά για τα ολοκληρωμένα έργα του. Έχοντας ζήσει μια μεγάλη ή μικρή περιπέτεια με κάθε ένα από αυτά, πάντα πίστευε πως το αποτέλεσμα είναι ο τελικός αφηγητής, ο οποίος –στα κέφια του– θα αυτοσχεδίαζε σε κάθε νέα ανάγνωση.

Εμφάνισα από νωρίς μια σαφή κλίση προς το καλλιτεχνικό στοιχείο, ήταν στη φύση μου. Από μικρός έπιασα το μολύβι και τους μαρκαδόρους και, εν τέλει, δεν τους άφησα ποτέ. Αλλά, έχοντας τη βεβιασμένη πεποίθηση μιας φυσικής άνεσης στην εικαστική έκφραση, η αγάπη για τη Μουσική πήρε τη θέση της ως το πρώτο μεγάλο πάθος. Τα μαθήματα στο ωδείο, δυστυχώς για μένα, απαιτούσαν μια πειθαρχία που οι αρετές της δεν είχαν ακόμα πλήρως ευδοκιμήσει εντός μου. Καιγόμουν σιωπηλά. Έτσι, με σχεδόν παιδικό πείσμα και έχοντας καταναλώσει αμέτρητες ώρες σ’ ένα δωμάτιο, έμαθα να παίζω κιθάρα, να γράφω τραγούδια και μουσική. Λίγο μετά βρέθηκα σε μεταμεσονύχτια live στη σκηνή, στο θρυλικό πάλαι ποτέ “Ξεχασμένο Πηγάδι” στα Άνω Πατήσια που είχε πάρει το όνομά του απ’ το τραγούδι του Δημήτρη Πουλικάκου «Το ξεχασμένο πηγάδι καραδοκούσε το θύμα του». Σ’ αυτό το μπαρ, μετα-μπουάτ θα το χαρακτήριζα στην πραγματικότητα, κυριολεκτικά μέσα σε σύννεφα καπνού, πέρασα μεγάλο διάστημα παρέα με φίλους καλλιτέχνες, μουσικούς, ποιητές. Είναι αδύνατο να υπολογίσω πόσα αυθόρμητα σκιτσάκια έκανα στην μπάρα του, γεμίζοντας τα χαρτάκια των μπλοκ με τις παραγγελίες και τις χαρτοπετσέτες με το λογότυπο, δίπλα σε ένα ωραίο ουίσκι με έναν πάγο, καλή παρέα και υπέροχη μουσική.

Τhe Ride Home, 2020. © Χρίστος Σιμάτος

Μέχρι που η ζωγραφική διεκδίκησε την πρώτη θέση στη ζωή σου. Με ποιον τρόπο;
Η αποκάλυψη της ζωγραφικής έγινε στα είκοσι έξι μου περίπου. Απόφοιτος μόλις της Γερμανικής Σχολής Γραφικών Τεχνών, περιδιάβαινα το Πεδίο του Άρεως για να ξαναδώ τα σημεία που παίζαμε ποδόσφαιρο στο Δημοτικό της Κοδριγκτώνος. Γύρισα σπίτι, έφερα μπροστά μου ένα χαρτί, λίγο χρώμα. Ξεκίνησα απλώς να σχεδιάζω. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, ήρθε πολύ φυσικά. Και σύντομα με απορρόφησε ολοκληρωτικά. Είχα μόλις μετακομίσει στην Κυψέλη και το χολ στο διαμέρισμα της οδού Ιθάκης έγινε το πρώτο μου εργαστήριο. Πειραματίστηκα με τη συμπεριφορά των υλικών, λάδια, ακουαρέλες μελάνια, παστέλ, αντέγραφα έργα που με συγκινούσαν, ζωγράφιζα ό,τι μου έβγαινε, πρόσωπα, περιστατικά. Ταυτόχρονα διάβαζα για την Τέχνη. Για μια δεκαετία εργαζόμουν μανιωδώς, μέρα - νύχτα, πραγματικά δεν μπορούσα να σταματήσω. Μάθαινα με απληστία. Μου λείπει η ένταση εκείνης της περιόδου. Ο χρόνος, ως γνωστόν, μεταβάλλεται όσο μεγαλώνουμε και είναι πολύτιμο να τον αξιοποιούμε έξυπνα και αποτελεσματικά.

Τhe Ride Home, 2020. © Χρίστος Σιμάτος

Αυτή η έντονη περίοδος ήταν η αρχή του δρόμου προς την πρώτη σου έκθεση.
Η πρώτη ατομική έκθεση έγινε το 2006 στον «Χώρο Τέχνης και Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη» στην αγαπημένη μου Ύδρα, της οποίας είμαι δημότης από επιλογή. Στη συνέχεια, γνωρίστηκα με τον συλλέκτη κ. Βλάση Φρυσίρα, το Μουσείο του ήταν ήδη ορόσημο. Εκείνος πρώτος μου έδωσε την ευκαιρία να συν-εκθέσω εκεί με ζωγράφους τους οποίους μελετούσα και θαύμαζα, ένιωσα σπάνια τιμή και ευθύνη. Θα τον ευχαριστώ πάντα για αυτό.

Πεταλούδα, 2019. © Χρίστος Σιμάτος

Λίγο μετά ήρθε μια πολύ ενδιαφέρουσα δημιουργική συνύπαρξη στον χώρο ενός πάρκινγκ...
Κάποια χρόνια αργότερα, ο φίλος και συλλέκτης Γιώργος Βογιατζόγλου πρότεινε σε εμένα, τον Βασίλη Σελιμά και τον Αχιλλέα Πιστώνη να συγκατοικήσουμε καλλιτεχνικά σε έναν ενιαίο χώρο που διαθέτει στη Νέα Ιωνία. Τρεις ζωγράφοι, ένα ατελιέ, μια έκθεση. Επρόκειτο για ένα ημιτελές πάρκινγκ 300 τ.μ. στο δεύτερο όροφο του κτιρίου πίσω από την Πινακοθήκη όπου κάνει σημαντικές εκθέσεις, κυρίως με έργα από τη Συλλογή του. Στο τσιμεντένιο πάτωμα βρίσκονταν ακόμα οι κίτρινες λωρίδες που οριοθετούσαν τις θέσεις των αυτοκινήτων. Η ρηξικέλευθη αυτή συνύπαρξη κράτησε περίπου δύο χρόνια. Έτσι γεννήθηκε το «Κτίριο 1», όπως βαφτίσαμε το εργαστήριο. Μεταξύ άλλων, διοργανώσαμε εκεί ένα πρωτότυπο, πραγματικά μεθυστικό live με τον φίλο μας Hior Chronik, όπου η αισθαντική ηλεκτρονική μουσική του και οι τρεις μόλις πίνακες που εκθέσαμε, έναν ο καθένας, φωτισμένοι υποβλητικά, δημιουργούσαν την εντύπωση μιας, σχεδόν παράνομης, θεατρικής παράστασης.

Ένορκοι, 2021. © Χρίστος Σιμάτος

Μετά το «Κτίριο 1», τι ακολούθησε;
Ακολούθησαν πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η πρωτοφανής πανδημία, γεμάτη σκληρές κοινωνικές προεκτάσεις, με βρίσκει να εργάζομαι σε μια νέα ενότητα έργων. Ο προσωρινός τίτλος της είναι «Ριβιέρα». Στριφογύριζε στο μυαλό μια εικόνα, ήμουν νομίζω στο Καβούρι και απολάμβανα την πανσέληνο που λαμπύριζε στη θάλασσα της Αθηναϊκής Ριβιέρας. Υπέροχη, γαλήνια αίσθηση. Με τη διαφορά, ότι η εικόνα ανασύρθηκε άρρηκτα συνδεδεμένη με την προσθήκη ενός διαλυμένου αυτοκινήτου σε κάποια παραλία. Αυτό το παράξενο νοητικό κολάζ άρχισε να με επισκέπτεται με επιμονή και έτσι ξεκίνησα να σχεδιάζω την παραλία, τη θάλασσα, το διαλυμένο αυτοκίνητο και τις καθημερινές ιστορίες που θα εκτυλίσσονταν εκεί. Το Κιόσκι, η Μαριονέτα, ο σταθμός του τρένου, το Φάντασμα που ψάχνει την καρδιά του, ο δρόμος με τις Κούκλες.

© Ιωάννα Μωραΐτη

Τι θα έλεγες ότι είναι η Ριβιέρα;
Η Ριβιέρα είναι το μεταβαλλόμενο σκηνικό, ο κορμός των συνθέσεων αυτής της ενότητας, έστω κι αν καταλήγει να μεταφράζεται σε δυο παραλληλόγραμμες λωρίδες από χρώμα ή, ακόμα, να υπονοείται μόνο. Το ένστικτο με βοηθά να φτάνω μερικές φορές στο ελιξίριο της σκέψης.

Δρομέας και η σκιά του, 2020 © Χρίστος Σιμάτος

Αυτή η περίοδος σε βρίσκει αρκετά δραστήριο με συμμετοχές σε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συμμετέχω στην ομαδική έκθεση «The Right to Breathe», στην γκαλερί UNDERCURRENT NYC της Νέας Υόρκης, σε επιμέλεια της Σωζήτας Γκουντούνα, ιδρύτρια της πολιτιστικής πλατφόρμας GREECE IN USA, με έδρα τη Νέα Υόρκη και που, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, πραγματοποιεί ένα σημαντικό άνοιγμα εν μέσω πανδημίας. Επίσης, σε επιμέλεια της Ίριδας Κρητικού, συμμετέχω στις εκθέσεις: «Μου λείπεις» που διοργανώνεται από το Σωματείο «Φίλοι της Μέριμνας» για την ενίσχυση των σκοπών της Μέριμνας και «Σε γνωρίζω από την όψη… - Πρόσωπα του ’21», σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, υπό την αιγίδα του Δήμου Ύδρας, που παρουσιάζεται στην Παλαιά Δημοτική Αγορά του νησιού. Στη συνέχεια θα μεταφερθεί στην Αθήνα. Τέλος, θα συμμετάσχω στο «COV-ART Project» που διοργανώνει το Μουσείο Τέχνης Οικογένειας Κοπελούζου.

Η πρώτη σου αγάπη, η μουσική, τι απέγινε;
Στο εργαστήριο, σχολαστικά κουρδισμένη και ζεστή, βρίσκεται μια δωδεκάχορδη ακουστική κιθάρα.

© Χριστόφορος Δουλγέρης