Εικαστικα

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ): Ανοιχτό χωρίς διευθυντή

Παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, το νέο ΕΜΣΤ μας υποδέχθηκε στους εξαιρετικούς χώρους του

Έρρικα Ρούσσου
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το νέο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) θα ανοίξει επίσημα τις πόρτες του στο κοινό στις 28 Φεβρουαρίου με ελεύθερη είσοδο για ένα μήνα.

Σε ένα εντυπωσιακό σκηνικό, το κοινό μαγκωμένο προσπαθεί να προβλέψει το μέλλον. Το εγγύς αλλά και το λίγο πιο μακρινό. Προς το παρόν, το μόνο δεδομένο είναι ένα και είναι επιμελώς κολλημένο στα διάφορα σημεία του χώρου: «ΕΜΣΤ Ανοιχτό». 

Στη συνέντευξη Τύπου παρευρέθησαν όλοι για να το επιβεβαιώσουν. Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, και ο γενικός γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, μίλησαν για την ανάγκη να ανοίξει επιτέλους το Μουσείο. Ακόμα και χωρίς προϋπολογισμό. Ακόμα και χωρίς διευθυντή. 

Την προηγούμενη εβδομάδα οι εργαζόμενοι του ΕΜΣΤ με ανακοίνωσή τους προς τον Τύπο ζητούσαν το λόγο εξηγώντας τις «σοβαρές ελλείψεις στους τομείς φύλαξης, καθαριότητας και εξυπηρέτησης κοινού». Μάλιστα, στην επιστολή τους προς τους δημοσιογράφους ανέφεραν ότι: «Δυστυχώς από τις συναντήσεις με τον Γενικό Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού διαπιστώνουμε ότι το Υπουργείο φαίνεται να προωθεί πρόχειρες και επισφαλείς λύσεις, προκειμένου το ΕΜΣΤ να προχωρήσει στοιχειωδώς στη δοκιμαστική λειτουργία του. Σε καμία περίπτωση οι παραπάνω σχεδιασμοί δεν αποσκοπούν στην κανονική λειτουργία του, επειδή δεν εξασφαλίζουν τους απαραίτητους όρους και τις αναγκαίες προϋποθέσεις που εγγυώνται στο κοινό την ποιοτική και εύρυθμη λειτουργία ενός μεγάλου μουσείου σύγχρονης τέχνης όπως το ΕΜΣΤ». Η σημερινή απάντηση της κυρίας Μενδώνη στο παραπάνω συμβάν είναι ότι συνάντησε τόσο η ίδια τους εργαζόμενους όσο και ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης και «βρέθηκε η λύση». 

© ATHENS VOICE

Στη συνέντευξη Τύπου ακούστηκαν λόγια για μια νέα εποχή του ΕΜΣΤ, για το οποίο εκτός από τα τουλάχιστον 40 εκατομμύρια ευρώ που έχει διαθέσει το Υπουργείο Πολιτισμού από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα, από τον Ιούλιο του 2018 έχουν μπει στο ταμείο του 3 εκατομμύρια δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Έπειτα, ο λόγος πέρασε στους δημοσιογράφους όπου η επίμαχη ερώτηση δεν άργησε να έρθει: «Το Μουσείο θα ανοίξει χωρίς διευθυντή;» Η Λίνα Μενδώνη πήρε τον λόγο και εξήγησε ότι ο τακτικός διευθυντής θα ανακοινωθεί την ημέρα των επίσημων εγκαινίων του Μουσείου και στη συνέχεια θα βγει η προκήρυξη για τον καλλιτεχνικό διευθυντή, «όπως ακριβώς συνέβη με την περίπτωση του Εθνικού Θεάτρου και του Φεστιβάλ Αθηνών». Μας ενημέρωσε ότι δεν θα φτάσουμε χειμώνα για την ανακοίνωση του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του Μουσείου, αλλά δυστυχώς δεν έχει τη δυνατότητα να μας πει κάτι πιο σαφές αυτήν τη στιγμή. 

«Αντι-Θεαματικό θέατρο: Δύο γλυπτικά μονόπρακτα - "Ελεγεία του Homo Faber"» © ATHENS VOICE

Μέχρι χθες ήμασταν ίσως η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα χωρίς Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Από σήμερα θα είμαστε σίγουρα η μόνη με Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης χωρίς καλλιτεχνικό διευθυντή. 

«Ένας παγετώνας στο τραπέζι μας», Νίκος Τρανός © ATHENS VOICE

Κάπου εδώ, αξίζει ίσως να υπενθυμίσουμε την περίπτωση της τελευταίας καλλιτεχνικής διευθύντριας Κατερίνας Κοσκινά η οποία «εκδιώχθηκε» από την προηγούμενη υπουργό Πολιτισμού όπως είχε εξηγήσει στην ATHENS VOICE, αλλά χάρη στην εγκεκριμένη μουσειολογική μελέτη της οποίας σήμερα το ΕΜΣΤ έχει τη δυνατότητα να ανοίξει. Μιλώντας ξανά με την ίδια, που βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στο εξωτερικό και η οποία δεν παρευρέθηκε στην σημερινή συνέντευξη Τύπου καθότι δεν προσκλήθηκε, ανέφερε ότι δεν θέλει να σχολιάσει κάτι άλλο πέρα από το γεγονός ότι «βρήκε την μουσειολογική της έκθεση με ελλείψεις και αλλαγές». Μια έκθεση την οποία σημειωτέον δεν είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει παρά μόνο λίγες ώρες πριν τη σημερινή συνέντευξη Τύπου. 

© ATHENS VOICE

Στη σημερινή παρουσίαση ακούστηκαν πολλά «επιτέλους». Πολλά «ανοιχτό». Και κανένα όνομα. Κανένα πλάνο για το πώς επιτέλους θα είναι και θα παραμείνει ανοιχτό το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ένα Μουσείο με εξαιρετική αισθητική και ενδιαφέρουσες εικαστικές παρεμβάσεις μεγάλων ονομάτων της τέχνης. 

Το νέο ΕΜΣΤ
Κώστας Βαρώτσος, Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Ντίκος Βυζάντιος, Βλάσης Κανιάρης, Στήβεν Αντωνάκος, Μπιλ Βιόλα, Έμιλυ Ζασίρ, Ίλια και Εμίλια Καμπακόφ, Νίκος Κεσσανλής, Γιάννης Κουνέλλης, Σιρίν Νεσάτ, Λουκάς Σαμαράς, Κώστας Τσόκλης, Μόνα Χατούμ, Γκάρυ Χιλλ, Χρύσα, Δημήτρης Τζαμουράνης, Νίκος Αλεξίου είναι μόνο κάποια από τα ονόματα που θα συναντήσουν οι επισκέπτες του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης. 

Νίκος Αλεξίου © ATHENS VOICE

Στις αίθουσες της μόνιμης συλλογής παρουσιάζονται 172 έργα 78 Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών με τρεις κατευθύνσεις: «Αναφορές μνήμης - Διεκδικήσεις - Πολιτικές αφηγήσεις», «Όρια και διελεύσεις» και «Ετεροτοπίες - Μυθολογίες του οικείου - Νέες προοπτικές». 

Το «Αντι-Θεαματικό θέατρο: Δύο γλυπτικά μονόπρακτα - Ελεγεία του Homo Faber, 1976» του σπουδαίου γλύπτη Θόδωρου ξεχωρίζει στον πρώτο όροφο ενώ το ίδιο συμβαίνει και με το έργο «Πορτογαλία 2» του Σπένσερ Τιούνικ ο οποίος μάλιστα για να καταφέρει να τραβήξει την εν λόγω φωτογραφία έπρεπε να καλεί έναν προς ένα τους συμμετέχοντες μιας και δεν είχε την πολυτέλεια του ίντερνετ.  

Σπένσερ Τιούνικ © ATHENS VOICE

Ο φαντασμαγορικός «Παγετώνας στο τραπέζι μας» του Νίκου Τρανού είναι από τα έργα που καλωσορίζουν τον επισκέπτη στον τέταρτο και τελευταίο όροφο του Μουσείου. Στον ίδιο όροφο όμως βρίσκεται και ένα από το πιο εντυπωσιακά αποκτήματα του μουσείου: το «Πλοίο της ζωής» του Ίλια Καμπακόφ. Μέσα σε έναν πράσινο σκούρο φράχτη υπάρχει ένα κομψοτέχνημα ξύλινου καραβιού στο οποίο οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να «επιβιβαστούν» και να περιηγηθούν στα 25 χάρτινα κιβώτια της πλώρης του. Εκεί θα βρουν αντικείμενα, φωτογραφίες και κείμενα σχετικά με διαφορετικές περιόδους της ζωής του καλλιτέχνη. 

© ATHENS VOICE

Μια δήλωση του Προέδρου του Δ.Σ. του ΕΜΣΤ Γιώργου Παπαναστασίου: «Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και χαρά μου να μετέχω από τη θέση του προέδρου του Δ.Σ. του ΕΜΣΤ σε αυτήν τη σημαντική στιγμή για το μουσείο, της παρουσίασης της μόνιμης συλλογής, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μουσειολογική μελέτη, που σηματοδοτεί και την έναρξη της πλήρους λειτουργίας του».

Θόδωρος © ATHENS VOICE

Και μια παρατήρηση: Μιας και τα μουσεία είθισται να είναι καταραμένα μόνο στα θρίλερ, ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά το «ΕΜΣΤ ανοιχτό» θα είναι μια πραγματικότητα που θα μπει στην καθημερινότητά μας χωρίς να πάρει μαζί της άλλα κεφάλια. Αλλά και χωρίς να παραμένει ακέφαλη.