Ο κρυμμένος θησαυρός του Γκρίνουιτς και πάλι στο φως

Μπορεί η Ρώμη και το Βατικανό να έχουν το παρεκκλήσι της Καπέλα Σιξτίνα αλλά και το Λονδίνο μπορεί πλέον να υπερηφανεύεται για την υπέροχα ζωγραφισμένη οροφή του Παλαιού Βασιλικού Ναυτικού Κολεγίου στο Γκρίνουιτς.

Το Γκρίνουιτς είναι από μόνο του ένας τόπος μαγικός. Αν και πρόκειται για ένα ψαροχώρι μόλις 10 ναυτικά μίλια ανατολικά του Λονδίνου, εύκολα προσβάσιμο από τον ποταμό Τάμεση, η ναυτική καρδιά της Αγγλίας χτυπά εκεί. Μέχρι σήμερα οι επισκέπτες που έφταναν με τα καραβάκια στις αποβάθρες και ανέβαιναν τον μικρό λόφο μέχρι το Αστεροσκοπείο δεν παρέλειπαν να τραβήξουν φωτογραφίες πάνω στη νοητή γραμμή του Πρώτου Μεσημβρινού που χωρίζει τη γη στο ανατολικό και δυτικό ημισφαίριο, και φρόντιζαν να βγάλουν selfies μπροστά στα μεγαλοπρεπή συγκροτήματα κτιρίων που σχεδίασε ο Χριστόφορος Ρεν στις αρχές του 18ου αιώνα. Μετά, κατηφορίζοντας, χάζευαν τη γοργόνα στην πλώρη του περίφημου ιστιοφόρου Κάτυ Σαρκ και στο τέλος ξαπόσταιναν στο καταπράσινο γρασίδι του μεγάλου Βασιλικού Πάρκου.

Όμως εδώ και λίγο καιρό όσοι φτάνουν στο Γκρίνουιτς έχουν έναν ακόμη σοβαρό λόγο να το επισκεφθούν: το Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο και την υπέροχα ζωγραφισμένη αίθουσά του με την οροφή μπαρόκ που αξίζει να καταταγεί ανάμεσα στα καλύτερα δείγματα ζωγραφικής στον κόσμο. 

Οι εργασίες για την αποκατάσταση της αίθουσας, γνωστή ως The Painting Hall, διήρκησαν σχεδόν δύο χρόνια και στοίχισαν 8,5 εκατομμύρια στερλίνες. 

Αυτή η αίθουσα αποτελεί το επίκεντρο του Παλαιού Βασιλικού Ναυτικού Κολεγίου −οι συντηρητές καθάρισαν λεκέδες από λίπη και υπολείμματα φαγητών από την εποχή που η αίθουσα χρησίμευε για τραπεζαρία για τα επίσημα δείπνα των αξιωματικών−, ενώ τους πίνακες που καλύπτουν το ταβάνι και τμήμα των τοίχων (περίπου 4000 τ.μ.) ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1707 ο άγγλος ζωγράφος James Thornhill για να ολοκληρωθούν μετά από 19 χρόνια. Το έργο χρηματοδοτήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη βασίλισσα Άννα −πολλές σκηνές από την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «η Ευνοούμενη» γυρίστηκαν εδώ − αλλά λέγεται ότι ο ζωγράφος χρειάστηκε να περιμένει αρκετά χρόνια μέχρι να πληρωθεί − το εξασκημένο μάτι των συντηρητών ανακάλυψε στην κάτω δεξιά γωνία της κεντρικής τοιχογραφίας μια μικροσκοπική ανδρική φιγούρα να απλώνει την ανοιχτή παλάμη σαν να ζητάει χρήματα. Πρόκειται για τον ίδιο τον James Thornhill που τον ζωγράφισε κάποιος από τους βοηθούς του ως υπενθύμιση ότι ήταν ακόμη απλήρωτος.

Ωστόσο, η πρόσφατη επιχείρηση καθαρισμού και συντήρησης των έργων ζωγραφικής στη μεγάλη αίθουσα του Ναυτικού Κολεγίου δεν είναι η μοναδική που έχει επιχειρηθεί στον χώρο. Το τελευταίο μεγάλο έργο αποκατάστασης πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1950, όταν απομακρύνθηκαν προσεκτικά 15 στρώσεις βερνικιού από τις τοιχογραφίες. Όμως στο διάστημα του μισού αιώνα που μεσολάβησε, η σκόνη, η βρωμιά και η κάπνα από τα κεριά είχαν αφήσει και πάλι βαρύ το αποτύπωμά τους. Οι πρόσφατες εργασίες καθαρισμού ξεκίνησαν το 2016 ενώ όσο διαρκούσαν τα έργα αποκατάστασης περισσότεροι από 80.000 επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να ανεβαίνουν στις τεράστιες σκαλωσιές για να παρακολουθούν τους συντηρητές την ώρα που δούλευαν.

Σήμερα όσοι καταφθάνουν στo Γκρίνουιτς και στην «Καπέλα Σιξτίνα της Βρετανίας», όπως την αποκαλούν, έχουν την ευκαιρία να δουν την οροφή της μεγάλης αίθουσας του Ναυτικού Κολλεγίου έτσι όπως ήταν αρχικά, με όλα τα χρώματα και τις λεπτομέρειες εξαιρετικών ζωγραφικών συνθέσεων που περιλαμβάνουν βασιλιάδες και βασίλισσες −ο Γεώργιος, ο Γουλιέλμος, η Μαρία, η Άννα− καθισμένους σε μεγαλόπρεπους θρόνους ανάμεσα σε θεούς, ημίθεους, εξωτικά ζώα και γαλάζια σύννεφα −ο Απόλλωνας, η Ειρήνη, η Αλήθεια, η Αμερική, η Αφρική, ο Ηρακλής− σύμβολα της ευημερίας και της ναυτικής δύναμης της Αγγλίας. 

Και το κυριότερο: Οι υπεύθυνοι έχουν φροντίσει να τοποθετήσουν πάγκους με αναπαυτικά κόκκινα μαξιλάρια κατά μήκος της μεγάλης αίθουσας έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να ξαπλώνουν και να θαυμάζουν το μεγαλείο της αριστουργηματικής αυτής οροφής με όλη τους την άνεση και μάλιστα χωρίς να κινδυνεύουν να πάθουν αυχενικό!