Συνέντευξη Τσίπρα - Ερντογάν: Υφαλοκρηπίδα, Αιγαίο, στρατιωτικοί, Κυπριακό, προσφυγικό, Χάλκη και Θράκη στην ατζέντα (video)

Έπειτα από περισσότερο από δύο ώρες ολοκληρώθηκε η κοινή συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Οι δύο άνδρες παρέθεσαν κοινή Συνέντευξη Τύπου στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα.

Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε το θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών που έλαβαν άσυλο στη χώρα μας για να πάρει την απάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού περί ρεκόρ παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου. 

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε μνεία στη συμφωνία της Τουρκίας με την ΕΕ για το προσφυγικό τονίζοντας ότι η Άγκυρα τηρεί τις δεσμεύσεις της, ενώ η Ευρώπη «όχι».

Παράλληλα, ζήτησε ισοτιμία των Τούρκων στην Κύπρο, ενώ για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης απαίτησε αντάλλαγμα για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.

Ο Αλέξης Τσίπρας κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο να επανεκκινήσουν τον διάλογο για τις διαφορές των δύο χωρών στην υφαλοκρηπίδα, τονίζοντας ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τον Έλληνα πρωθυπουργό, οι δύο άνδρες συμφώνησαν στην αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και στην ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης-Σμύρνης.

Τα κυριότερα σημεία της κοινής Συνέντευξης Τύπου Τσίπρα-Ερντογάν:

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν:

• Είμαστε ευχαριστημένοι που βλέπουμε τον Έλληνα πρωθυπουργό και την αντιπροσωπεία του στη χώρα μας. Θέλω να καλωσορίσω στην Τουρκία τον πρωθυπουργό και την αντιπροσωπεία του.
• Στα τέλη του 2017 είχα πραγματοποιήσει μια επιτυχημένη επίσκεψη στην Ελλάδα.
• Ως Τουρκία επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα σε κάθε πεδίο
• Στις διμερείς μας αυτές σχέσεις με την Ελλάδα κατά διαστήματα υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν τα επιθυμούμε, αλλά είχαμε την ευκαιρία να τα ξεπεράσουμε
• Το σημείο που βρισκόμαστε στις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τον στόχο μας
• Έχουμε τηρήσει τη συμφωνία για τους πρόσφυγες, αλλά η Ευρώπη δεν την τηρεί. Η Τουρκία έχει δεχθεί ένα υπερβολικό φορτίο. Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία περιθάλπει 4 εκατ. πρόσφυγες και έχει ξοδέψει περίπου 35 εκατ. δολάρια.
• Για τους 8 στρατιωτικούς: Σήμερα με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας συζητήσαμε και τα θέματα της τρομοκρατίας. Η Τουρκία και η Ελλάδα γνωρίζουν και έχουν δει από κοντά το αιματηρό πρόσωπο της τρομοκρατίας. Εμείς θα πρέπει ως σύμμαχοι να είμαστε ενάντια στην τρομοκρατία. Θα πρέπει από κοινού να κάνουμε έναν οδικό χάρτη και να έχουμε μια αντιμετώπιση, όπως το PKK, και το κίνημα FETO, το οποίο θεωρούμε ότι είναι τρομοκρατικό. Δεν θα πρέπει αυτοί που είναι φυγάδες από αυτά τα κινήματα να βρίσκουν θέσεις στην Ελλάδα. Εμείς αυτή την προσμονή επιθυμούμε και θέλω να τραβήξω την προσοχή της γείτονος χώρας. Περιμένω αυτούς που την 15η Ιουνίου έχουν χάσει τη ζωή τους αντιμετωπίζοντας αυτό το πραξικόπημα, θα πρέπει να τους σεβαστούμε. Έχουμε την προσμονή να το σεβαστεί και η Ελλάδα αυτό και να φερθεί ανάλογα σε αυτούς τους φυγάδες, τους οποίους περιθάλπει.
• Όλα τα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μπορούν να επιλυθούν σε δίκαιη βάση.
• Ανάγκη να μείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. Καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να βελτιώσουμε την κατάσταση των πολιτών μας ελληνικής καταγωγής και περιμένουμε από την Ελλάδα να υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση.
• Οι δύο πλευρές προτού ξεκινήσουν τον διάλογο θα πρέπει να εντοπίσουν έναν οδικό χάρτη. Θα πρέπει πρωτίστως να δημιουργήσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης.
• Είναι μια σημαντική παράμετρος η ισοτιμία των Τούρκων στην Κύπρο.
• Αύριο ο κ.Τσίπρας θα επισκεφθεί την Θεολογική Σχολή της Χάλκης η οποία είναι κλειστή, δυστυχώς, από το 1971. Ο κ. Τσίπρας και οι προγενέστεροι πρωθυπουργοί έχουν φέρει το θέμα αυτό πολλές φορές στην ατζέντα. Κάθε φορά που έρχεται στην ατζέντα το θέμα της Σχολής λέω «ελάτε κι εσείς να λύσουμε το θέμα της δυτικής Θράκης, να λύσουμε το θέμα των μουφτήδων».
• Η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου κάποια στιγμή ήταν 7 άτομα. Εγώ είπα στον Οικουμενικού Πατριάρχη: δώστε μας μια λίστα οι οποίοι θα μπορέσουν να είναι στην Ιερά Σύνοδο, και εγώ θα τους δώσω υπηκοότητα, ιθαγένεια τουρκική, ούτως ώστε η Ιερά Σύνοδος να μπορεί να λειτουργεί. Μας έδωσε τα ονόματα και εμείς σε όλους δώσαμε την ιθαγένεια. Αυτή τη στιγμή η Ιερά Σύνοδος με τα 15 μέλη της λειτουργεί κανονικά. Έτσι τη φέραμε σε ένα σημείο όπου μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του Πατριαρχείου.
• Εμείς σε κάθε επίπεδο θα συμφωνήσουμε να έχουμε έναν ανοικτό διάλογο, και ειδικά στις θρησκευτικές μειονότητες θα κάνουμε ένα άνοιγμα, θα τις αξιολογήσουμε και από κοινού θα βρούμε κοινές λύσεις.

• Οι πολιτικοί πρέπει να κερδίζουν φίλους και φιλίες όχι εχθρούς και εχθρότητες. Θα πρέπει να δουλεύουν σε αυτόν τον τομέα. Διαφορετικά δεν μπορείς να ασκείς καλή πολιτική. Εμείς έτσι ασκούμε την πολιτική μας και έτσι θα συνεχίσουμε να την ασκούμε.

Αλέξης Τσίπρας:

• Ο διάλογός μας όλα αυτά τα χρόνια είναι σημαντικός, όχι μόνο για το μέλλον των λαών μας αλλά και για την ευρύτερη περιοχή μας.
• Οι δύο χώρες μας μπόρεσαν να συνεργαστούν στενά το 2015 και το 2016, μια κρίσιμη περίοδο, όπου ξέσπασε μια πρωτοφανής προσφυγική και μεταστευτική κρίση και για πρώτη φορά καταφέραμε να συνεργαστούμε όχι μόνο για θέματα λεγόμενης χαμηλής πολιτικής, αλλά για την αντιμετώπιση ενός μείζονος σημασίας διεθνούς θέματος - της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης.
• Μπορέσαμε σε αυτό το πλαίσιο να οικοδομήσουμε μια νέα στρατηγική ευρωτουρκική συνεργασία, να βάλουμε μπρος ταυτόχρονα και τη θετική ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οικονομική και ενεργειακή μας συνεργασία, να πραγματοποιήσουμε γύρους διερευνητικών συνομιλιών και να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των στρατιωτικών μας για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο.
• Την ίδια στιγμή καταφέραμε να προωθήσουμε τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που φτάσανε πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας.
• Αποτρόπαια η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. Ήμουν από τους πρώτους που εξέφρασα την στήριξη της Ελλάδας στην Δημοκρατία. Καταδικάζουμε κάθε προσπάθεια κατάλυσης της νομιμότητας.
• Αγκάθι στις σχέσεις η υπόθεση των 8 Τούρκων στρατιωτικών και των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. Ως κράτος Δικαίου, αποδεχόμαστε τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης. Δεν είναι όμως καλοδεχούμενοι οι πραξικοπηματίες στην Ελλάδα.
• Ο αριθμός των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας έφτασε σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα με πολύ επικίνδυνα περιστατικά στη θάλασσα και στον αέρα.
• Να καταργηθούν οι απειλές πολέμου.
• Όταν υπάρχουν δυσκολίες, πρέπει να συζητάμε.
• Δεν αποδεχθήκαμε ότι αυτός ο φαύλος κύκλος είναι η μοίρα μας, το κισμέτ μας, δεν το πράξαμε και είμαι ευτυχής που δεν το πράξαμε. Σήμερα στις συνομιλίες μας έγινε για μια ακόμα φορά σαφές ότι ούτε ο εσείς, ούτε εγώ, δεχόμαστε τη λογική της αδράνειας και της συμμόρφωσης με την πεπατημένη. Γιατί αναγνωρίζουμε ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στην εποχή μας και στην περιοχή μας, δεν μας επιτρέπουν να παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε αδιέξοδα.
• Μπορούμε να αρχίσουμε και πάλι τον διάλογο για τις διαφορές που έχουμε στην υφαλοκρηπίδα.
• Συμφωνήσαμε σήμερα να προχωρήσουμε με βασικό στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης.
• Είμαστε υποχρεωμένοι να ανατρέπουμε τις λογικές του παρελθόντος για να οικοδομήσουμε μια σχέση βασισμένη στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, στην κατάργηση των απειλών πολέμου και στην αλληλοκατανόηση των ανησυχιών μας.
• Η επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2017 ήταν η πρώτη μετά από 65 χρόνια για Τούρκο Πρόεδρο.
• Σε αυτό το θετικό πνεύμα, συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε το επόμενο διάστημα με βασικό στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και την προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
• Συνομίλησαμε για τη συνεργασία στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μείωση των ροών, για την ανάγκη αύξησης των επιστροφών και την αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών. Συζήτησαμε και για την προοπτική της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, προς όφελος, μεταξύ άλλων, όλων των χωρών της περιοχής. Τονίζω τη στήριξη στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, προς όφελος της, αλλά και προς όφελος της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να συνεισφέρει στην επιστροφή στις σημαντικές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποίηθηκαν τα περασμένα χρόνια.  
• Υπάρχει πολύ σημαντική δυνατότητα το επόμενο διάστημα να επενδύσουμε στη θετική ατζέντα των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. "Η περίοδος που διανύουμε είναι ιδιαίτερη, η Ελλάδα βγαίνει μετά από πολυετή κρίση στις αγορές, λύνουμε προβλήματα δεκαετιών, όπως τη διαφορά μας με τον βόρειο γείτονα μας, τη Βόρεια Μακεδονία. Πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να διαμορφώσουμε ένα κλίμα ασφάλειας, ειρήνης και συνεργασίας στο Αιγαίο που θα είναι προς όφελος και των δύο χωρών. 
• Εμείς θέλουμε να βάλουμε τα θεμέλια ώστε να μπορέσουμε κάποια στιγμή να χτίσουμε, δεν είμαστε έτοιμοι να χτίσουμε χωρίς να βάλουμε τα θεμέλια. Η συνάντηση αυτή είχε ως αντικείμενο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε αργότερα ιστορικά βήματα και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
• Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να δουλέψουμε ώστε το καλοκαίρι να είναι πραγματικότητα η ακτοπλοϊκή σύνδεση Σμύρνης - Θεσσαλονίκης.
• Συμφωνήσαμε στη διοργάνωση νέου επιχειρηματικού φόρουμ που θα αναδείξει τις ευκαιρίες που ανοίγονται για συνεργασία, ιδίως τώρα που η Ελλάδα έχει εξέλθει από μια κρίση που την ταλαιπώρησε για πολλά χρόνια.
• Για τους 8 στρατιωτικούς: η Ελλάδα ως κράτος δικαίου οφείλει να κάνει σεβαστές τις αποφάσεις της δικαιοσύνης. Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία στηρίζει την δημοκρατία και δεν έχει καμία πρόθεση να στηρίξει πραξικοπηματίες.
• Θα επιστρέψει η Ελλάδα τους 8 στρατιωτικούς; Νομίζω ότι το θέμα αυτό έχει εξαντληθεί στις συζητήσεις μας. Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία στηρίζει τη δημοκρατία και δεν έχει καμία πρόθεση να προασπίσει ή να ευνοήσει πραξικοπηματίες ή πράξεις που αντίκεινται στην σταθερότητα και στη δημοκρατική εύρυθμη λειτουργία της γειτονικής χώρας. Είναι απολύτως σαφές ότι η Ελλάδα έχει το δικό της δικαιικό σύστημα, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης είναι απολύτως σεβαστή και η διάκριση των εξουσιών είναι απράβατος όρος του ελληνικού συντάγματος. Υπήρξαν κάποιες αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης τις οποίες οφείλουμε να σεβαστούμε και σεβόμαστε.
• Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι συζήτησαν με τον Πρόεδρο Ερντογάν για το κατά πόσο θα μπορέσουν να είναι πιο αποτελεσματική η συνεργασία από εδώ και στο εξής στον τομέα της ασφάλειας, της αντιμετώπισης εγκληματικής δράσης δικτύων, διακινητών ή τρομοκρατών στα σύνορά μας.

• Γιατί αποδέχθηκε την πρόσκληση Ερντογάν: Όταν δύο γειτονικές χώρες ιδίως όταν έχουν ζητήματα που πρέπει να επιλύσουν οφείλουν να έχουν τακτικές συνομιλίες και ανοικτά κανάλια συνεννόησης και ιδιαίτερα στο υψηλότερο επίπεδο. Η κριτική που ενδεχομένως να ασκείται από ορισμένους είναι κριτική που οδηγεί σε ένα τέλμα, αδράνεια και σε επικίνδυνους και ολισθηρούς δρόμους. Έχουν αποτραπεί κίνδυνοι και προβλήματα στα οποία βρέθηκαν μπροστά και πως αν δεν είχαν και οι δύο τη δυνατότητα να σηκώσουν το τηλέφωνο για να επικοινωνήσουν, θα ήταν πολύ πιθανό να βρεθούμε, χωρίς προθέσεις, μπροστά σε κλιμακώσεις επικίνδυνες. Ευτυχές το γεγονός ότι υπάρχει αυτό το επίπεδο επικοινωνίας και ειλικρίνειας μεταξύ μας  και ότι αυτό είναι η βάση ώστε να προχωρήσουμε ακόμα παραπέρα το επόμενο διάστημα και σε πιο εποικοδομητικές συνομιλίες που πιθανόν να έχουν και συγκεκριμένες αποφάσεις. Ανεβαίνοντας στο βήμα ο (Τούρκος) πρόεδρος μου είπε ότι δεν έχουμε σήμερα να υπογράψουμε αποφάσεις, του είπα ότι όμως ίσως να έχουμε την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε.