Baby Reindeer: O Richard Gadd μεταφέρει στην οθόνη την αληθινή stalking εμπειρία του

«This is a true story»… Είναι από τις φορές που αυτή η προγραμματική δήλωση πολλών τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών έχει αυτό το σπάνιο ειδικό βάρος που θα φωτίσει και θα αναδείξει όσα έπονται επί της οθόνης και θα τους επιτρέψει να περάσουν το φράγμα του γυαλιού και να κάτσει στον καναπέ του θεατή. Δεν είναι «based on a true story» ή «based on true events», είναι μια πραγματικά πραγματική ιστορία ειπωμένη απευθείας από τον πρωταγωνιστή της και μετά το απνευστί σερί των επτά επεισοδίων δεν χωράει αμφιβολία ότι έχει ειπωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

«Baby Reindeer» στο Netflix: Η υπόθεση της σειράς

Ένας struggling κωμικός από τη Σκωτία -ας τον πούμε Donny- δουλεύει σε μια pub του Λονδίνου όταν ένα βαριεστημένο απόγευμα μπαίνει μέσα μια περίεργη, μεσήλικη γυναίκα -ας την πούμε Martha- και κάθεται σε ένα σκαμπό μπροστά του. Φαίνεται λυπημένη, δεν έχει λεφτά να παραγγείλει ούτε ένα τσάι. Σε λιγότερο από ένα λεπτό πατάει όλα τα κουμπιά τoυ Donny σε εκείνο το μύχιο σημείο που η ενσυναίσθηση και η συμπάθεια συμπλέκονται με τον οίκτο, δένοντας τον σε ένα γαϊτανάκι stalking που από αστείο θα γίνει άβολο και από εκεί θα μετατραπεί σύντομα σε τρενάκι του τρόμου. Η φαντασιόπληκτη stalker Μάρθα θα γίνει η σκιά του Donny, καταχωρίζοντάς τον στο υποσυνείδητό και το συνειδητό της ως το κατάδικό της «μικρό της ταρανδάκι» βομβαρδίζοντας τον με «sent from my iPhone» emails ορθογραφημένα με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο, απειλώντας με τον ιδιότυπο τρόπο που μόνο ένας stalker κατέχει κάθε πτυχή της ζωής του, και σπέρνοντας παντού στον δρόμο ερεθίσματα που θα τον οδηγήσουν σε καταδύσεις στα πλέον απύθμενα βάθη των πιο τραυματικών του εμπειριών και ψυχολογικών του προβλημάτων. Ποιος να φανταζόταν ότι το humblebrag «sent from my iPhone» θα γινόταν ήχος κλήσης για μια απειλητική stalking εμπειρία ικανή να διαλύσει ανθρώπους και τις ζωές τους.

Αυτή είναι σε τίτλους η προσωπική ιστορία την οποία ο Σκωτσέζος κωμικός, ηθοποιός και συγγραφέας Richard Gadd μεταφέρει -μετά την ομώνυμη θεατρική παράσταση που κέρδισε εντυπώσεις και βραβεία στο φεστιβάλ Fringe του 2019- στην οθόνη του Netflix, αποσπώντας ακαριαία ένα άκρως εντυπωσιακό 100% σκορ στο Rotten Tomatoes. Αλλάζοντας ονόματα και τις κρίσιμες λεπτομέρειες που απαιτεί ο σεβασμός των προσωπικών δεδομένων και της προσωπικότητας των λοιπών εμπλεκόμενων προσώπων στην ιστορία, o Richard Gadd πακετάρει στα 7 επεισόδια τις σειράς προσωπικά ημερολόγια και εξομολογήσεις καταφέρνοντας να εγγράψει ένα πραγματικά ξεχωριστό κεφάλαιο στα σύγχρονα τηλεοπτικά χρονικά.

Φορμαρισμένο σε ένα πολύ ενδιαφέρον υβρίδιο που ακροβατεί μεταξύ κωμωδίας και δράματος, performance και ψυχολογικού θρίλερ, και με μεγάλο ατού την πλούσια, αφοπλιστική συναισθηματική αλήθεια που αναβλύζει από κάθε στρώμα της ιστορίας το «Baby Reindeer» καταφέρνει να μιλήσει για κορυφαία ακανθώδη θέματα όπως η ψυχική υγεία και ο βιασμός, η σεξουαλική παρενόχληση και η ταυτότητα φύλου, τα ναρκωτικά και ο κοινωνικός ρατσισμός με τον μόνο τρόπο που ίσως έχει αξία να τα προσεγγίσει κανείς, αυτόν που αποφεύγει οποιαδήποτε ηθικοπλαστική νύξη και δίνει γεμίζει με νόημα το γράμμα της ενσυναίσθησης. Η προσέγγιση αυτή δίνει τα ρέστα της στον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνεται φιγούρα της stalker και η σχέση του πρωταγωνιστή μαζί της  μια σχέση που δεν έχει να κάνει τόσο με την καταγγελτική διάθεση και τα συναισθήματα αποστροφής που θα φανταζόταν ο μέσος άνθρωπος ότι γεννιούνταν αυτονόητα σε μια τέτοια περίσταση κοντά στον φόβο και το άγχος όσο με ένα παράξενο δέσιμο μεταξύ των ψυχισμών τους που κατατείνει προς μια εξίσου παράξενα τρυφερή δικαιολογητική ψυχαναλυτική τεκμηρίωση για τον δρόμο που πήρε η «Martha». Όπως μάλλον ιδανικά το έχει μεταφράσει ο ίδιος ο Gadd σε συνέντευξή του:

Θα ήταν άδικο να ισχυριστώ ότι εκείνη ήταν απαίσια και εγώ ήμουν το θύμα

Όλα αυτά δεν θα μπορούσαν βέβαια να λειτουργήσουν ίσως ούτε στο μισό της εκ του αποτελέσματός απόδοσής τους χωρίς τον ερμηνευτικό άξονα που ακούει στο όνομα Jessica Gunning σε μια συγκλονιστική εμφάνιση που συμπυκνώνει την ασθένεια και την εμμονή, το τραύμα και την αθωότητα στις μικροσκοπικές διαστάσεις ενός βλέμματος, μιας αδιόρατης κίνησης, ενός χαμόγελου διπλής όψης. «Δεν μπορούσα να σταματήσω να σκέφτομαι τους χαρακτήρες» δήλωσε η ίδια αναλύοντας τις προκλήσεις που αντιμετώπισε αναλαμβάνοντας τον πιο κομβικό ρόλο της σειράς και μάλλον έτσι θα ήταν. Η δουλειά που έχει πέσει σε αυτήν την ερμηνεία ταιριάζει περισσότερο στο κόκκινο χαλί παρά στον καναπέ του streaming και σε ένα παράλληλο σύμπαν θα κέρδιζε άνετα οποιοδήποτε βραβείο γυναικείου ρόλου.

Αν είναι κάτι σίγουρο όταν πέφτουν οι τίτλοι του τέλους είναι ότι το «Baby Reindeer» δεν εξαντλείται στο επικοινωνιακό σκορ του, απεναντίας έχει πολλά να μας πει. Τραβάει έναν δικό του τηλεοπτικό δρόμο, ενοχλώντας και σοκάροντας, πότε ανάλαφρα, μεταξύ σοβαρού και αστείου, πότε με την απτή ένταση της μαρτυρίας και στο τέλος δικαιώνεται.

Sent from my iPhone

Bonus Track: Ίσως περάσει στα ψιλά λόγω των πολλών πλούσιων ερεθισμάτων που προσφέρει η σειρά αλλά εδώ συναντάμε ένα ακόμα εξαιρετικό παράδειγμα απολαυστικής μουσικής επιμέλειας ακριβείας, από αυτά που αν μη τι άλλο μας έχει συνηθίσει η σύγχρονη καλή τηλεόραση. Και μόνο που διαβάζεις κάτω από το «My Name Is Trouble» της Keren Ann ή το «Soft Seduction» του David Byrne στο YouTube τη φράση «Baby Reindeer brought me here» αρκεί.