Το «Constellation» και η Γάτα του Σρέντιγκερ

Η καινούργια σειρά επιστημονικής φαντασίας του Apple TV+ είναι η καλύτερη σειρά επιστημονικής φαντασίας του καναλιού μέχρι σήμερα — και το Apple TV+ έχει πολλές και καλές σειρές επιστημονικής φαντασίας, καθώς επενδύει πολλούς πόρους στο είδος. Καθηλωτική, σκοτεινή, ανατριχιαστική, γεμάτη αναφορές στο σινεμά και τη λογοτεχνία, πολύ σύγχρονη, τρομερά καλά γυρισμένη, με εκπληκτικά ειδικά εφέ, με τον περίφημο Σκοτ Κέλι σαν σύμβουλο, και με μία εξαιρετική πρωταγωνίστρια που το ζει από την πρώτη σκηνή, δεν σε αφήνει ανεπηρέαστο, σε εξιτάρει, και σε γεμίζει ερωτήματα. Δεν μπορούμε να φανταστούμε κάτι καλύτερο από αυτό τον συνδυασμό.

Η κεντρική ιδέα εκκινεί από το διαπιστωμένο γεγονός ότι πολλοί αστροναύτες έχουν εμφανίσει μία σειρά από δυσλειτουργίες μετά από ένα ή περισσότερα ταξίδια στο διάστημα, όπως αδυναμία ή δυσκολίες προσαρμογής στο περιβάλλον τους, κατάθλιψη, διαταραχή στον ύπνο και παραισθήσεις, φαινόμενα που γενικά ατονούν με τον καιρό και με τη φροντίδα των γιατρών. Τι θα συνέβαινε λοιπόν εάν σε όλα αυτά προσθέταμε ένα πρωτοποριακό πείραμα σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας, με μια κβαντική συσκευή που ερευνά μία παράδοξη «νέα κατάσταση ύλης»; Κάποια περίεργα πράγματα, απαντά ο showrunner του «Constellation», Peter Harness. Κάποια πολύ περίεργα πράγματα.

Η Τζο Έρικσον είναι μία αστροναύτισσα από τη Σουηδία, που μαζί με άλλους τέσσερις συναδέλφους της επιστήμονες μετέχει σε μία αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό που κρατά έναν ολόκληρο χρόνο. Έχει αφήσει πίσω της τον άντρα της, Μάγκνους, και την κόρη τους, Άλις, με τους οποίους επικοινωνεί καθημερινά μέσω τού iPad της, μιλώντας τους για τις εμπειρίες της στο διάστημα. Μόνο που, προς το τέλος της αποστολής, συμβαίνει η καταστροφή. Ο ΔΔΣ συγκρούεται με κάποιο διαστημικό σκουπίδι —ένα πολύ περίεργο «σκουπίδι», είναι η αλήθεια, όπως θα διαπιστώσει ιδίοις όμμασι η Τζο…—, παθαίνει εκτεταμένες ζημιές, και ένα μέλος του πληρώματος χάνει τη ζωή του. Οι αστροναύτες πρέπει να εγκαταλείψουν άμεσα τον σταθμό και να επιστρέψουν στη Γη, γιατί το οξυγόνο τους είναι πια περιορισμένο. Μόνο που η Τζο δεν χωράει στην πρώτη κάψουλα διαφυγής, και θα πρέπει να φύγει τελευταία από τον ΔΔΣ — μαζί με το πτώμα του νεκρού αστροναύτη. Αλλά τότε περίεργα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν, καθώς η πραγματικότητα, για κάποιο λόγο, δεν είναι πια μονοσήμαντη…

Ίσως τα πράγματα να μην ήταν τόσο περίπλοκα, εάν τη στιγμή της σύγκρουσης δεν ήταν σε εξέλιξη ένα πείραμα με την κβαντική συσκευή που αναφέραμε προηγουμένως. Ίσως αυτή να ευθύνεται για τις παραισθήσεις της Τζο καθώς αγωνίζεται επί πολλές ώρες, και με τον χρόνο απέναντί της, να θέσει σε λειτουργία την κάψουλα που θα τη φέρει πίσω. Όμως τα πράγματα ΕΙΝΑΙ περίπλοκα, και τίποτε από εδώ και πέρα δεν εξελίσσεται σαν ένα κανονικό «θρίλερ στο διάστημα».

Με απόηχους από το «2001: A Space Odyssey» και το «Gravity», το «Constellation» κάνει παρά ταύτα απίθανα πράγματα εδώ πέρα, τόσο που, βλέποντας τα δύο πρώτα επεισόδια, αναρωτιέται διαρκώς κανείς αν όλη η σειρά εξαντληθεί στις προσπάθειες της δυναμικής Τζο να γυρίσει στη Γη, υπερβαίνοντας, έστω, τις επιπλέον δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει. Πράγμα που θα αρκούσε! Κυριολεκτικά, δεν χορταίνεις να τη βλέπεις να καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να τα καταφέρει, αντιμετωπίζοντας παράλληλα μία σειρά από σοκαριστικές «εναλλακτικές καταστάσεις» της πραγματικότητας. Όμως, όπως μάς έχει προϊδεάσει η προλογική σεκάνς της σειράς στο χιονισμένο βορειοευρωπαϊκό δάσος, ακόμη δεν είδαμε τίποτε. Η πραγματική τρέλα ξεκινά όταν η Τζο θα τα καταφέρει όντως να φέρει πίσω το σκάφος της. (Εξ ου και το λέμε από τώρα: δεν είναι σπόιλερ). Γιατί όλα, πίσω, είναι αλλαγμένα. Όλα, και όλοι.

Ο Μάγκνους δεν της φέρεται όπως θα περίμενε, η κόρη της (το «Αλίκη» δεν είναι τυχαίο όνομα) την κοιτά καχύποπτα, το αυτοκίνητό τους έχει αλλάξει χρώμα, και ακόμα και τα πράγματα στα ντουλάπια της κουζίνας της είναι βαλμένα σε διαφορετικές θέσεις. Κάτι πολύ-πολύ περίεργο συμβαίνει εδώ… και η Τζο, συνειδητοποιώντας το, αρχίζει να συνειδητοποιεί με τρόμο πως ζει σε έναν εφιάλτη αλά «The Twilight Zone». Αλλά πολύ πραγματικό εφιάλτη. Πολύ χειροπιαστό. Έναν εφιάλτη από τον οποίο δεν γίνεται να ξυπνήσει.

Δεν υπάρχουν μόνο στο μυαλό της Τζο όλα αυτά. Τα βλέπουμε και εμείς. Ή μάλλον, τα νιώθουμε: ο φωτισμός από σκηνή σε σκηνή αλλάζει, μικρές αλλαγές στα σκηνικά μάς πιάνουν απροετοίμαστους, τα πρόσωπα αλλάζουν έκφραση και διάθεση εκεί που δεν το περιμένεις — ή και χαρακτηριστικά. (Την Άλις υποδύονται δύο δίδυμα κορίτσια). Και ξαφνικά, για να αναφέρουμε το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, νιώθεις τον απόλυτο τρόμο —μαζί με την Τζο— όταν θα καθίσει να παίξει πιάνο στο καθιστικό του σπιτιού της. Αυτή η σκηνή δεν έχει προηγούμενο στον κινηματογράφο ή την τηλεόραση, και είμαστε σίγουροι πως θα μνημονεύεται στο μέλλον: να τρομάζεις βλέποντας κάποιον να παίζει Ραχμάνινοφ; Ναι.

Μα και πάλι δεν έχουμε δει τίποτε από όσα μέλλουν να συμβούν. Γιατί κάτω, στο έδαφος, η Τζο δεν είναι η μόνη που ενδιαφέρεται να μάθει την αλήθεια και να βρει απαντήσεις και λύσεις. Το ίδιο επιδιώκει και ο πρώην αστροναύτης και νομπελίστας θεωρητικός φυσικός Χένρι Καλντέρα (τον υποδύεται ο Τζόναθαν Μπανκς του «Better Call Saul»), που είναι ο επικεφαλής του κβαντικού προγράμματος. Και δεν ενδιαφέρεται μόνο γιατί τα πειράματα με τη συσκευή που ίσως τα προκάλεσε όλα αυτά «μπορούν να αλλάξουν τα πάντα» στη ζωή μας, αλλά και γιατί έχει και ο ίδιος μια πιο ευθεία σχέση μαζί της… Δίπλα του, αν και σε άλλο μήκος κύματος, θα κινείται και η σκληρή, άτεγκτη Ρωσίδα επικεφαλής του διαστήματος προγράμματος Ιρένε Λισένκο, πρώην κοσμοναύτισσα και αυτή, μία από τις πρώτες γυναίκες που πήγαν στο διάστημα με το σοβιετικό πρόγραμμα. Οι δυο τους θα επιδοθούν σε μια ξέφρενη καταδίωξη της αλήθειας, σε περισσότερα από ένα επίπεδα… και ερμηνεύοντας περισσότερους από έναν ρόλους.

Δεν θα πούμε περισσότερα —ήδη μακρηγορήσαμε—, απλώς θα προτρέψουμε όλους τους φαν να μη χάσουν αυτή τη σειρά, που παίζει με τους καθρέφτες και τις αντανακλάσεις των αντικειμένων και των ανθρώπων σε αυτούς με έναν τρόπο που σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό. Έχουμε να κάνουμε με πολλαπλές διαστάσεις, ή έστω με δύο, που όμως είναι διαφορετικές μεταξύ τους σε πολύ κρίσιμα σημεία. Έχουμε να κάνουμε με την Αλίκη Πίσω από τον Καθρέφτη.

Το «Constellation» του Apple TV+ είναι ό,τι πιο κοντά στο «Interstellar» μάς έχει δώσει η τηλεόραση μέχρι σήμερα. Η δε Νούμι Ραπάς είναι από άλλο πλανήτη.

ΥΓ. Όπως είπαμε και στην αρχή, ο διάσημος Αμερικανός αστροναύτης Σκοτ Κέλι ήταν ο σύμβουλος της σειράς. Θυμίζουμε ότι είναι ο άνθρωπος που έζησε 520 (!) ημέρες στο διάστημα. Ένα τρομερό ρεκόρ. Έχει υποστεί και ο ίδιος γενετικές μεταλλάξεις, και ζει ακόμη με πολλές από αυτές.