«Πάμελα, μια ιστορία αγάπης»: Η Πάμελα Άντερσον μας δείχνει τις πληγές της

«Ίσως κάνω όλες τις συνεντεύξεις γυμνή, δεν υπάρχει κανένα μυστήριο εδώ». Χαμογελά βαθιά. Η γλώσσα του σώματός της αποκαλύπτει ελάχιστα, αν δεν έχεις δει το ντοκιμαντέρ νομίζεις ότι η ώρα που θα αφιερώσεις παρακολουθώντας το θα γεμίσει από μία ανέμελη αφήγηση. Κι όμως, η Πάμελα Άντερσον, το μεγαλύτερο sex symbol των 90s, αποφασίζει να πει με ωμό τρόπο την ιστορία της. Η αφήγηση είναι καθηλωτική.

Εδώ και μερικές ημέρες κυκλοφόρησε στο Netflix το ντοκιμαντέρ «Πάμελα, μια ιστορία αγάπης». «Αν με ένοιαζε τι σκέφτονται οι άνθρωποι δεν θα ήμουν εδώ αυτή τη στιγμή», λέει κατά τη διάρκεια της πρόβας για την παράσταση του «Σικάγο» στην οποία υποδύεται τη Ρόξι. Κάνει μια παύση: «Αλλά με νοιάζει αρκετά». Οι κριτικές που έλαβε ήταν εξαιρετικές. Η Πάμελα, έχοντας μπει στα 55 της, αντιμετωπίζει εν είδει ψυχικής κάθαρσης το χειροκρότημα στο Μπρόντγουεϊ – μία ψυχολογική συνθήκη που μας δείχνει, μέσω και του οδοιπορικού της ζωής της, ότι είναι ζωτικής σημασίας για την ίδια. Δεν είναι ναυαγισμένη μολονότι μοιάζει να έχει σπάσει το κατάρτι της – δείχνει να παλεύει να μαζέψει τα κομμάτια της και, όπως υπογραμμίζει εμφατικά, θέλει «για πρώτη φορά να έχει εκείνη τον έλεγχο της αφήγησης» – της ζωής της...

«Έζησα και έμπλεξα σε τρελές καταστάσεις κι όμως επιβίωσα», λέει ξεδιπλώνοντας ένα χρονικό επιβίωσης – μία σκοτεινή σειρά γεγονότων πίσω από τη φαινομενική λάμψη που έκρυβε η εκτυφλωτική ναυαγοσώστρια, το κορίτσι των εξώφυλλων του Playboy, το αντικείμενο του πόθου ενδεχομένως κάθε straight άνδρα της εποχής εκείνης.

Παρακολουθούμε μία Πάμελα αυτοκαταστροφική, που πολεμούσε με τους δαίμονές της πέφτοντας σε έρωτες για να ξορκίσει το παρελθόν της. Βρίσκοντας συντρόφους που έμοιαζαν στον μικροκακοποιό και παίχτη πόκερ πατέρα της, που όμως δεν την αγάπησαν όπως εκείνος είχε αγαπήσει τη μητέρα της. Βίωνε διαρκώς τους χωρισμούς (λόγω της βίαιης συμπεριφοράς του πατέρα) και τις επανασυνδέσεις των γονιών της – με το ψυχικό αποτύπωμα να βαθαίνει μέσα της.

Πάμελα Άντερσον: Από το Λέιντισμιθ στην Καλιφόρνια και πάλι πίσω

Μεσήλικας πια, πούλησε το σπίτι της στην Καλιφόρνια και επέστρεψε εκεί απ’ όπου ξεκίνησε. Σε απόσταση 2.1726 χλμ. βορείως του Λος Άντζελες, στο νότιο άκρο ενός ογκώδους καναδικού νησιού που βρέχεται από τον Bόρειο Ειρηνικό, βρίσκεται μία μικρή κωμόπολη, το Λέιντισμιθ. Ο πληθυσμός του υπερβαίνει ελαφρώς τους 8.000, η οικονομία βασίζεται στα πυκνά του δάση, τον τουρισμό και τη γεωργία. Οι δρόμοι είναι καθαροί και τα σπίτια χαμηλά. Απέναντι, μέσα από μια ασύμμετρη συστοιχία από μικρότερα και μεγαλύτερα νησιά, βρίσκεται η πόλη του Βανκούβερ. Λίγα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, το Σιάτλ – στον σταθμό των λεωφορείων αυτής της αμερικανικής μεγαλούπολης έφτασε η Πάμελα στις αρχές του 1990, στον δρόμο προς την Καλιφόρνια και την έπαυλη του Χιου Χέφνερ. Ένα δροσερό κορίτσι, που είχε αποκτήσει αναγνωρισιμότητα όταν εμφανίστηκε στις γιγαντοοθόνες ενός αγώνα αμερικανικού ποδοσφαίρου και κατόπιν έγινε αφίσα φορώντας ένα t-shirt που διαφήμιζε μία μπίρα, άνοιγε τα φτερά της για να γλιτώσει από τον ζηλιάρη –τότε– αρραβωνιαστικό της, που είχε πετάξει έναν δίσκο με ασημικά στο κεφάλι της όταν άκουσε το «ναι» στην τηλεφωνική της συνομιλία με το Playboy.

Πήρε μαζί της ελάχιστες αποσκευές, αλλά κουβαλώντας βαρύ ψυχολογικό φορτίο. Από πολύ μικρή ηλικία την κακοποιούσε η babysitter της – η Πάμελα αποκαλύπτει ότι όταν κάποια στιγμή έμαθε ότι είχε χάσει τη ζωή της σε τροχαίο θεώρησε ότι την σκότωσε με τη σκέψη της καθώς συχνά ευχόταν να πεθάνει. Στα 12 της χρόνια, το κορίτσι που θα γινόταν η παγκόσμια ανδρική φαντασίωση, υπέστη βιασμό από έναν 25χρόνο άνδρα, γεγονός που την έκανε να ντρέπεται υπεροβολικά πολύ και δεν αποκάλυψε σε κανέναν – την ίδια στιγμή έγινε βαθιά εσωστρεφής, ένα έφηβο κορίτσι που μαγνήτιζε κακοποιητικές συμπεριφορές με ζητούμενο πάντα να επιβιώσει. Ένα από τα αγόρια της –αφηγείται– την πέταξε έξω από το αυτοκίνητο, ενώ η ίδια κατάφερε να μη χτυπήσει, κάνοντας τούμπες που είχε μάθει στο μάθημα της γυμναστικής.

Τον Φεβρουάριο του 1990, επελέγη ως Playmate του μήνα για το Playboy. Δεν είχε ιδέα από φωτογραφίσεις, αλλά βούτηξε με απελευθερωτική ορμή σαν μία προσπάθεια ανάκτησης του σώματός της. «Έχω βαρεθεί τόσο με όλο αυτό το παρελθόν, πρέπει να ξεφύγω», θυμάται πως σκέφτηκε όταν έφτασε στην Καλιφόρνια για την οντισιόν της. «Από το πρώτο κλικ, ένιωσα σαν να πετούσα τον εαυτό μου από μια γέφυρα».

Ο δεύτερος «βιασμός» της Πάμελα Άντερσον

Το 2022 φοράει άνετα λευκά καφτάνια, είναι αμακιγιάριστη, περιποιείται τον κήπο της, κάνει βόλτες κοιτώντας τη θάλασσα και σκαλίζει ένα πλούσιο αρχείο με χειρόγραφες σημειώσεις, DVD και κασέτες. Μία τέτοια κασέτα που περιείχε προσωπικές της στιγμές με τον ντραμίστα των Mötley Crüe, τότε σύζυγό της Τόμι Λι, έγινε ο καταλύτης που άλλαξε προς το χειρότερο τη ζωή της – έκτοτε θα προσπαθούσε με μικρή επιτυχία να το διαχειριστεί και να σηκωθεί στα πόδια της. Άθελά της πρωταγωνίστησε στο πρώτο sex tape που έγινε viral παγκοσμίως. Το κορίτσι που συνειδητά φωτογραφιζόταν γυμνό για τα εξώφυλλα του Playboy διαλύθηκε –«ένιωσα να βγαίνω από το σώμα μου όταν το έμαθα»–, ήταν ένα τραύμα που δεν ξεπέρασε ποτέ κι ενδεχομένως οδήγησε στον τερματισμό του γάμου της και σ' ένα απότομο φρενάρισμα την καριέρα της. Ήταν σαν να την είχαν ρίξει τρομαγμένη σε μία φιλήδονη αρένα και να απεδείχθη άοπλη – ακόμα και στη δικαστική διαμάχη με την εταιρία που είχε αναλάβει τη διανομή του κλαπέντος υλικού, έχασε, με επιχείρημα ότι δεν είχε νόμιμο δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή επειδή είχε εκτεθεί στο Playboy. 

Όπως σημειώνει γλυκόπικρα ο μεγάλος γιος της στη διάρκεια του ντοκιμαντέρ: «Μακάρι να είχε δεχθεί την προσφορά από το Penthouse να πουλήσει το υλικό έναντι αδράς αμοιβής. Θα είχε βγάλει χρήματα, καθώς μονίμως χρωστούσε».

Έζησε και ερωτεύτηκε έντονα και βίωσε την πτώση. Έκανε έξι γάμους, ενώ τώρα τη βλέπουμε να εξομολογείται δημόσια ότι ο μόνος άνδρας που αγάπησε (και την αγάπησε) ήταν ο πατέρας των δύο γιων της, ο Τόμι Λι, ο οποίος μετά από καταγγελία της έκανε φυλακή για 6 μήνες (το 1998), όταν τη χτύπησε ενώ είχε στην αγκαλιά της μωρό, τον μικρό τους γιο. Ο Τόμι μετανιώνει αλλά δεν άντεχε να είναι στο περιθώριο – ζήλευε παθολογικά, όχι μόνο τους συμπρωταγωνιστές της στο Baywatch (από το 1992 έως το 1997), αλλά και τους ίδιους τους γιους του, καθώς κέρδιζαν μερίδιο του χρόνου της. Στο ντοκιμαντέρ υπάρχει καταιγισμός πλάνων (που γύριζαν αφειδώλευτα οι δυο τους όταν δεν υπήρχε καν ως έννοια η selfie) με την Πάμελα και τον Τόμι Λι να ζουν έναν παθιασμένο έρωτα που τελικά γονάτισε αμφότερους. Όταν το γυαλί ράγισε οριστικά, χώρισαν. Υπάρχει ένα σημείο στην αφήγηση στο οποίο ένας από τους γιους τους λέει: «Έχουμε τους δύο πιο τρελούς γονείς του κόσμου. Τι να κάνουμε;». 

Το ντοκιμαντέρ «Πάμελα, μια ιστορία αγάπης» είναι αυτό που δεν περιμένεις να δεις – το ψυχογράφημα ενός ανθρώπου που στο τέλος σε κοιτάζει κατάματα και με ψήγματα γέλιου σου λέει: επιβίωσα. Η Σόφι Γκίλμπερτ στο The Atlantic γράφει: «Το πώς της φέρθηκαν τα ΜΜΕ είναι μια συνέχεια των όσων βίωνε στις ανθρώπινες σχέσεις της – η εμφάνιση που διέθετε, οδηγούσε σε κοινά μοτίβα επιθυμίας και έλλειψης εμπιστοσύνης. Τους έκανε να θέλουν να τη βλάψουν για τη δική τους διασκέδαση». Αυτό το βλέπουμε καθ' όλη τη διάρκεια του ντοκιμάντερ: ακόμα και από σοβαρούς δημοσιογράφους με ερωτήσεις που, αν γίνονταν σήμερα –σε συνθήκες πολιτικής ορθότητας και Μetoo–, θα μετρούσαμε καταιγίδες από cancel.

Η δημόσια αντίδραση στο sex tape συμπυκνώθηκε σε δύο στοιχεία που είχαν καθορίσει τη ζωή της: τη σεξουαλική επιθυμία και τη λαγνεία να τη βλέπουν να ταπεινώνεται. Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει σειρά από πλάνα εκπομπών με παρουσιαστές και προσωπικότητες του ραδιοφώνου να ανακυκλώνουν αχόρταγα το σκάνδαλο και να απολαμβάνουν την πτώση της. «Δεν είναι αστείο», λέει η Άντερσον στον Τζο Λένο, κατά τη διάρκεια εμφάνισης στην εκπομπή του, «είναι καταστροφικό για εμάς», κι ο παρουσιαστής απαντά με εμφανή θυμηδία: «όντως είναι;».

Ο δημόσιος χλευασμός της σεξουαλικότητάς της είναι κάτι που αναμοχλεύει τις μνήμες από τους χειρότερους φόβους της μετά τον βιασμό που υπέστη ως 12χρονο παιδί: «Δεν θέλω να αναφέρω κάτι τόσο βαρύ από την παιδική μου ηλικία, αλλά όταν με βίασε αυτός ο τύπος νόμιζα ότι όλοι θα το ξέρουν. Όταν έκλεψαν την κασέτα, ένιωσα ακριβώς το ίδιο».

Η Πάμελα Άντερσον προχώρησε, αλλά η δημόσια εικόνα της είχε μετατραπεί σε κάτι που η ίδια δεν αναγνώριζε. «Γίνεσαι καρικατούρα» λέει. Οι ταινίες στις οποίες έπαιξε πάντα είχαν σεξουαλική απόχρωση – είχε μπει σε έναν ρόλο που υπερέβαινε τον εαυτό της. Στο ντοκιμαντέρ καταγράφεται η αντίδρασή της όταν έμαθε για τη μίνι σειρά «Pam and Tommy», η οποία έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή της. «Αισθάνθηκα και πάλι όπως όταν είχε κλαπεί η κασέτα. Βασικά, είσαι απλώς ένα αντικείμενο που ανήκει στον κόσμο, τους ανήκεις». Οι αντιρρήσεις της δεν είχαν απολύτως καμία σημασία.

Μαζί με το ντοκιμαντέρ, εκδόθηκε και ένα βιβλίο με τα απομνημονεύματά της. Εκεί η Πάμελα Άντερσον αφηγείται τι σκέφτηκε περνώντας από το σπίτι της τραγουδίστριας Νταλιντά στο Παρίσι, η οποία είχε αυτοκτονήσει. «Η ιστορία της μου θύμισε πόσο απαίσια μπορεί να είναι η διασημότητα, πώς κάποιες γυναίκες στοχοποιούνται οδυνηρά και πόσο πονάει το να σε εκμεταλλεύονται. Χρησιμοποιείσαι και αντικειμενοποιείσαι συνεχώς», γράφει, έχοντας ταυτιστεί πλήρως.

Η εργαλειοποίηση της εικόνας της 

Σε αντίθεση με την τραγουδίστρια, η Πάμελα σπάει το στερεότυπο της «χαζής ξανθιάς με το μεγάλο στήθος», αξιοποιώντας τη δυναμική της εικόνα της, κάνοντας ακτιβισμό για τα δικαιώματα των ζώων με την PETA.

«Βαριόμουν να μιλάω για τα αγόρια μου και τα βυζιά μου όλη την ώρα», εξηγεί η 55χρονη πλέον Πάμελα. «Σκέφτηκα: Αν μπορώ να το συνδέσω με τον ακτιβισμό των ζώων ή τον ακτιβισμό για το περιβάλλον, θα έκανα κάτι σημαντικό». Η εναρκτήρια συνεργασία της με την PETA ήταν με την πρώτη διαφημιστική πινακίδα του οργανισμού στην Times Square της Νέας Υόρκης, που την έδειχνε γυμνή στα χιόνια και σύνθημα: Give fur the cold shoulder. Το «μυστικό όπλο» της Άντερσον, εκτιμά η ίδια, είναι ότι όταν οι άνθρωποι υποθέτουν ότι είναι μια ζωντανή κούκλα, η ενσάρκωση της «χαζής ξανθιάς». «Όταν κάποιος δεν πιστεύει ότι είσαι έξυπνος, και μετά σχηματίζεις μια πλήρη πρόταση, μοιάζεις με ιδιοφυΐα», αστειεύτηκε σε μια εκδήλωση το 2019. 

Ιδιοφυΐα ή όχι, το 2009 κατάφερε να πείσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν να σταματήσει η Ρωσία τις εισαγωγές προϊόντων φώκιας. Ο Ρώσος πρόεδρος της ζήτησε να τον συναντήσει στη Μόσχα και στη συνέχεια απαγόρευσε την πρακτική αυτή. Έξι χρόνια αργότερα, τον πίεσε να αναλάβει δράση για το εμπόριο κρέατος φαλαινών και έλαβε άλλη μια πρόσκληση για το Κρεμλίνο.

«Είναι κάτι που δεν περιμένεις»

Μιλώντας στον Guardian, ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Ράιαν Γουάιτ (παραγωγός είναι ο γιος της, Μπράντον), περιγράφει την πρώτη συνομιλία μέσω Zoom που είχε με την Άντερσον από την αγροικία της στον Καναδά. Ο Γουάιτ «γοητεύτηκε από το πόσο ευπροσήγορη ήταν». Απλώς φαινόταν τόσο διαφορετική από τη δημόσια περσόνα της. «Αν μπορούσαμε να κλείσουμε αυτή τη συνομιλία με το Zoom και να τη μεταφράσουμε σε μορφή ντοκιμαντέρ, νομίζω ότι ο κόσμος θα εκπλαγεί πραγματικά».

Ο σκηνοθέτης λέει ότι η Πάμελα «αγαπά την εμπειρία»: «Είναι εντελώς ελεύθερο πνεύμα, δεν υπολογίζει τίποτα. Πάντα μένει στη στιγμή και κατά καιρούς βιώνει μια έκρηξη ή μια τραγωδία».

Το ντοκιμαντέρ «Pamela, a Love Story» όντως είναι κάτι που δεν περιμένεις. Με την αφήγηση της ζωής του άλλοτε απόλυτου sex symbol διανύουμε μια διαδρομή μέσα από τις τελευταίες τρεις δεκαετίες παρακολουθώντας την αλλαγή στην ποπ κουλτούρα, την ωμή πραγματικότητα πίσω από τη φαινομενική λάμψη, μία γυναίκα να μας δείχνει τις χαραγματιές της, να χαμογελάει και να φωνάζει ότι επιβίωσε. Βλέπουμε την Πάμελα να αφηγείται την ιστορία, όπως εκείνη θέλει.