Ανθρωπίνοι: Έτσι ήταν τα δόντια τους – Μια σπουδαία ανακάλυψη

Τα ανθρώπινα δόντια μέσα στους αιώνες έχουν αποδειχθεί –εκτός από μεγάλος μπελάς- και τεράστιος θησαυρός γνώσης για το τι πραγματικά είναι το ανθρώπινο είδος.

Έτσι και τώρα μια ανακάλυψη απολιθωμένων δοντιών ίσως αλλάξει κατά πολύ την ιστορία μας πάνω στη γη τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Όμως, ας τα πάρουμε από την αρχή: Οι σύγχρονοι άνθρωποι, τεχνικά γνωστοί ως Homo sapiens, είναι το μοναδικό επιζών είδος του γένους Homo, το οποίο περιλαμβάνει επίσης εξαφανισμένους στενούς συγγενείς όπως ο Homo neanderthalensis και ο Homo erectus. Τα αρχαιότερα απολιθώματα του γένους Homo χρονολογούνται μεταξύ περίπου δύο και τριών εκατομμυρίων ετών, την ίδια περίοδο κατά την οποία εξαφανίζεται ο Australopithecus afarensis, ένας πιθανός πρόγονος του Homo.

Δυστυχώς, αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από ελλιπές αρχείο απολιθωμάτων, αφήνοντας πολλά ερωτήματα αναπάντητα σχετικά με την προέλευση του γένους μας και των συγχρόνων του.

«Υπάρχει ένα κενό περίπου 500.000 ετών στο αρχείο», λέει η παλαιοανθρωπολόγος Jessica Thompson από το Πανεπιστήμιο Yale, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι στο τέλος αυτού του διαστήματος έχουμε τον Homo και ο Australopithecus έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Κάτι ενδιαφέρον συνέβη σε αυτό το χρονικό παράθυρο».

Τώρα, μια διεθνής ομάδα ερευνητών που εργάζεται στην περιοχή Afar της Αιθιοπίας ανακάλυψε απολιθώματα ανθρωπίνων από ακριβώς αυτή την περίοδο: και για την ακρίβεια ανακάλυψε δόντια ηλικίας μεταξύ 2,6 και 3 εκατομμυρίων ετών. Ο όρος hominin αναφέρεται σε μια ευρύτερη ομάδα ανθρώπων και στενών προγόνων τους, που περιλαμβάνει τα γένη Homo, Australopithecus, Paranthropus και Ardipithecus.

Αν η ταυτοποίηση των απολιθωμάτων είναι σωστή, περιλαμβάνουν τα αρχαιότερα γνωστά ευρήματα του Homo (2,8 εκατομμυρίων ετών), καθώς και στοιχεία συνύπαρξης του Homo με τον Australopithecus στον ίδιο χώρο πριν από 2,6 εκατομμύρια χρόνια.

«Ίσως μοιράζονταν πόρους επιβίωσης και όλα ήταν αρμονικά, ή ίσως κάποιο από τα είδη περιθωριοποιήθηκε», λέει η Kaye Reed, συν-συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature και παλαιοοικολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. «Απλώς δεν γνωρίζουμε ακόμη», διευκρινίζει.

Τα δόντια του Australopithecus είναι σημαντικά διαφορετικά από εκείνα των A. afarensis και A. garhi, των οποίων τα απομεινάρια είχαν ήδη ανακαλυφθεί στην περιοχή. Αν το όνομα Australopithecus σας φαίνεται οικείο, ίσως σκέφτεστε τη Lucy, μια διάσημη A. afarensis που έζησε μεταξύ 3 και 3,7 εκατομμυρίων ετών πριν και της οποίας τα απομεινάρια βρέθηκαν κοντά.

«Δεν ταιριάζει με κανένα από αυτά, οπότε ίσως πρόκειται για νέο είδος», λέει η Reed στο Live Science. Ωστόσο, η ίδια και οι συνάδελφοί της δεν έχουν ακόμη ονομάσει το είδος, καθώς τα δόντια δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερα μοναδικά χαρακτηριστικά. Ούτε έχει ονομαστεί το πρώιμο είδος του Homo.

Πιο γενικά, αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά είδη ανθρωπίνων υπήρχαν στην ανατολική Αφρική μεταξύ 2,5 και 3 εκατομμυρίων ετών: «πρώιμος Homo, Paranthropus, A. garhi και ο πρόσφατα ανακαλυφθείς Australopithecus του Ledi-Geraru», όπως αναφέρουν οι ερευνητές στη μελέτη. Το Ledi-Geraru είναι το όνομα της περιοχής όπου βρέθηκαν τα ευρήματα.

Ο παλαιοανθρωπολόγος Zeray Alemseged από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, τονίζει κάτι που αναγνωρίζουν και οι συγγραφείς της μελέτης: ότι τα απομεινάρια του Australopithecus μπορεί να ανήκουν σε μεταγενέστερη εκδοχή του A. afarensis.

Παρ’ όλα αυτά, η συνύπαρξη «ενισχύει την ιδέα ότι η ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης δεν είναι μια μοναδική γενεαλογική γραμμή που αλλάζει αργά με τον χρόνο», λέει ο Brian Villmoare, επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας και παλαιοανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα στο Λας Βέγκας.

«Αντίθετα, το μοτίβο της ανθρώπινης εξέλιξης μοιάζει με εκείνο άλλων οργανισμών, με επαναλαμβανόμενες διακλαδώσεις σε πολλαπλά είδη μέσα στο αρχείο απολιθωμάτων, πολλά από τα οποία έζησαν ταυτόχρονα», τονίζει.

Η μελέτη, ωστόσο, ίσως εγείρει περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα απαντά. Για παράδειγμα, πώς επηρέαζαν οι ανθρωπίνοι ο ένας τον άλλον και πώς μοιράζονταν τους πόρους επιβίωσής τους; Σύμφωνα με δήλωση του Πανεπιστημίου του Άρκανσο, ο ανταγωνισμός σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να συνέβαλε στην εξέλιξη ευεργετικών χαρακτηριστικών που έκαναν τους σύγχρονους ανθρώπους το πιο επιτυχημένο είδος στον κόσμο.

ΠΗΓΗ: SmithsonianMag.com