Το αρχαιότερο δακτυλικό αποτύπωμα στον κόσμο ένδειξη ότι οι Νεάντερταλ δημιούργησαν τέχνη

Μια μέρα, περίπου πριν από 43.000 χρόνια, ένας άνδρας Νεάντερταλ στην περιοχή που σήμερα είναι η κεντρική Ισπανία, βρέθηκε μπροστά σε ένα μεγάλο βότσαλο από γρανίτη. Το σχήμα και οι κοιλότητές του –που πιθανόν θύμιζαν μακρόστενο πρόσωπο– τον τράβηξαν. Φαίνεται πως τον ώθησαν να το παρατηρήσει, να βυθίσει ένα δάχτυλό του σε κόκκινη χρωστική και να το πιέσει στο σημείο όπου θα βρισκόταν η μύτη αυτού του «προσώπου».

Με τον τρόπο αυτό, ο Νεάντερταλ άφησε πίσω του αυτό που θεωρείται σήμερα το αρχαιότερο πλήρες αποτύπωμα ανθρώπινου δακτύλου – πάνω σε ένα αντικείμενο που ίσως είναι το αρχαιότερο δείγμα φορητής τέχνης στην Ευρώπη.

Η ανακάλυψη, αποτέλεσμα σχεδόν τριών ετών έρευνας από ομάδα Ισπανών αρχαιολόγων, γεωλόγων και εγκληματολογικών αναλυτών της αστυνομίας, ήρθε στο φως στο καταφύγιο βράχων Σαν Λάθαρο έξω από τη Σεγκόβια, τον Ιούλιο του 2022.

Ένα κόκκινο αποτύπωμα γεμάτο νόημα

Ο αρχαιολόγος Νταβίντ Άλβαρεθ Αλόνσο από το Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης περιγράφει πώς η ομάδα παρατήρησε αμέσως την ασυνήθιστη μορφή της πέτρας, μήκους 20 εκατοστών, και τη μοναδική κόκκινη κηλίδα επάνω της. Όλοι αναρωτήθηκαν το ίδιο: «Μοιάζει με πρόσωπο;»

Η εικασία ότι πρόκειται για σκόπιμο αποτύπωμα επιβεβαιώθηκε από την επιστημονική αστυνομία. Η ανάλυση έδειξε πως η κόκκινη χρωστική —με οξείδια σιδήρου και αργιλικά ορυκτά— είχε εφαρμοστεί με ανθρώπινο δάχτυλο, πιθανόν ανδρικό.

Το ότι η χρωστική δεν υπήρχε εντός ή γύρω από το σπήλαιο ενισχύει την άποψη πως μεταφέρθηκε εκεί επί τούτου, και πως η πέτρα είχε κάποια συμβολική σημασία.

Η τέχνη των Νεάντερταλ σε νέα βάση

Η μελέτη, δημοσιευμένη στο περιοδικό Archaeological and Anthropological Sciences, υποστηρίζει ότι το εύρημα αυτό ενισχύει τη θεωρία πως οι Νεάντερταλ είχαν ικανότητα συμβολικής σκέψης, φαντασίας και πρόθεσης — στοιχεία θεμελιώδη για την καλλιτεχνική δημιουργία.

Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, το αποτύπωμα δίνει μια από τις αρχαιότερες γνωστές αφηρημένες απεικονίσεις ανθρώπινου προσώπου στην προϊστορία.

Ο Άλβαρεθ Αλόνσο αναγνωρίζει ότι η συσχέτιση των Νεάντερταλ με την τέχνη προκαλεί ακόμα έντονες συζητήσεις, λόγω προκαταλήψεων που διατηρούνται. Ωστόσο, επιμένει: «Ήταν κι αυτοί άνθρωποι. Γιατί να βλέπουν διαφορετικά την ομορφιά και το συμβολισμό απ’ ό,τι εμείς;».

(Με πληροφορίες του Guardian)