Μηχανή που παράγει ζωντανές οντότητες που μοιάζουν με ανθρώπινα έμβρυα εντοπίστηκε σε νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Michigan.
Μια μηχανή που μπορεί να παράγει, γρήγορα και μαζικά, ζωντανές οντότητες που μοιάζουν με ανθρώπινα έμβρυα στα αρχικά τους στάδια. Ακούγεται σαν το δυστοπικό σενάριο του τελευταίου επεισοδίου του Black Mirror αλλά βρίσκεται ήδη σε λειτουργία. «Αυτό το νέο σύστημα μας επιτρέπει να έχουμε μεγάλη αποτελεσματικότητα στη δημιουργία ανθρώπινων εμβρυϊκών δομών», λέει ο Jianping Fu, αναπληρωτής καθηγητής βιοϊατρικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Michigan, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. Χθες οι ερευνητές παγκοσμίως εντυπωσιάστηκαν και χαιρέτισαν την πρωτοποριακή μέθοδο, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο Nature, ως μια μεγάλη πρόοδο για τη μελέτη των πρώτων ημερών της ανθρώπινης εμβρυϊκής ανάπτυξης. Ταυτόχρονα όμως βγήκε για άλλη μια φορά στην επιφάνεια ο προβληματισμός σχετικά με το πού να τραβήξουμε την κόκκινη γραμμή στην κατασκευή «συνθετικής» ανθρώπινης ζωής. Και άλλοι επιστήμονες είχαν δημιουργήσει στο παρελθόν συνθετικά έμβρυα, τα γνωστά εμβρυοειδή. Το έκαναν δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες έτσι ώστε ανθρώπινα βλαστοκύτταρα στο εργαστήριο να σχηματίσουν δομές που βρίσκουμε σε πολύ πρώιμα ανθρώπινα έμβρυα. Η νέα έρευνα πάει ένα βήμα παρακάτω με τη δημιουργία μιας μεθόδου που μπορεί να δημιουργήσει γρήγορα μεγάλο αριθμό εμβρυοειδών. Το μεγάλο ερώτημα που μπαίνει για αυτές τις οντότητες είναι πόσο κοντά στα πλήρη έμβρυα είναι ηθικά θεμιτό να φτάσουν.
Ο Fu αναφέρεται στο επιστημονικό του τέκνο ως «ένα συναρπαστικό νέο ορόσημο για ένα αναδυόμενο τομέα» που θα βελτιώσει σημαντικά την ικανότητα των επιστημόνων να μελετήσουν την πρώιμη ανθρώπινη ανάπτυξη. «Τέτοιες δομές ανθρώπινων εμβρύων μας δίνουν μεγάλες δυνατότητες για να ανοίξουμε το μαύρο κουτί της ανθρώπινης ανάπτυξης», λέει. Το «μαύρο κουτί» είναι οι πρώτες εβδομάδες μετά την γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπέρμα, όταν το έμβρυο είναι πολύ δύσκολο να μελετηθεί. Με τη δυνατότητα παραγωγής μεγάλου αριθμού τεχνητών εμβρύων θα ανοίξει ο δρόμος για πειραματισμούς πέρα από το σημερινό όριο των 14 ημερών (ο πειραματισμός σε ανθρώπινα έμβρυα απαγορεύεται μετά την 14η μέρα της ανάπτυξής τους γιατί τότε αρχίζουν να αναπτύσσουν κεντρικό νευρικό σύστημα). Αυτό θα μας δώσει νέες γνώσεις σχετικά με σημαντικά θέματα όπως τρόπους πρόληψης των γεννητικών ανωμαλιών και των αποβολών. Επιπλέον, οι ερευνητές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα εμβρυοειδή για να δοκιμαστούν πειραματικά φάρμακα και να καθοριστεί εάν είναι ασφαλή για τις έγκυες γυναίκες. Αρκετοί επιστήμονες συμφωνούν με τον Fu. «Ανοίγουμε τα παράθυρα σε πτυχές της ανθρώπινης ανάπτυξης που δεν έχουμε ξαναδεί. Αυτή η γνώση είναι το Άγιο Δισκοπότηρο της εμβρυολογίας», λέει ο Ali Brivanlou, εμβρυολόγος στο Πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης. Άλλοι είναι πιο συγκρατημένοι και προειδοποιούν ότι η συγκεκριμένη έρευνα αγγίζει πολύ ευαίσθητα ζητήματα προειδοποιώντας ότι μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμους Φρανκενστάιν.
«Η ομάδα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και να μην μοντελοποιήσει όλες τις πτυχές ενός αναπτυσσόμενου ανθρώπινου εμβρύου. Έτσι θα αποκλειστεί το ενδεχόμενο το τεχνητό έμβρυο να δώσει ένα μωρό αν τοποθετηθεί στη μήτρα», λέει ο Insoo Hyun ερευνητής βιοηθικής στο Πανεπιστήμια Case Western Reserve και Harvard. Ο Fu απαντά ότι δημιουργεί εμβρυοειδή που δεν είναι πλήρη μοντέλα των ανθρώπινων εμβρύων και λείπουν βασικές δομές όπως τα πρώιμα στάδια του πλακούντα και του λεκιθικού σάκου. «Δεν έχουμε πρόθεση να δημιουργήσουμε μια συνθετική δομή που να μοιάζει με ένα πλήρες ανθρώπινο έμβρυο», λέει. Η συσκευή που δημιούργησε η ομάδα του Fu μπορεί να οδηγήσει σε ένα εργοστάσιο εμβρυοειδών. Κάθε συσκευή μπορεί να παράγει περίπου δώδεκα εμβρυοειδή μέσα σε λίγες μέρες και αυτό επιτρέπει την παραγωγή εκατοντάδων δομών ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας παράλληλα πολλές συσκευές. Οι ταχύτατες εξελίξεις θορύβησαν την Διεθνή Εταιρεία για την Έρευνα στα Βλαστικά Κύτταρα και θα ξεκινήσει μια αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών της για εφαρμογή και στα τεχνητά έμβρυα. Αν αυτά τα έμβρυα έχουν όλα τα συστατικά των φυσικών εμβρύων, θα πρέπει να υπόκεινται και αυτά στον κανόνα των «14 ημερών». Αλλά ποιος θα ελέγξει την εφαρμογή των κανόνων; Η ανθρώπινη ιστορία έχει δείξει ότι όταν κάτι είναι εφικτό, τότε θα υλοποιηθεί.
12°
