Για να κατανοήσει κανείς το τρόπο δράσης των παιδόφιλων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για την παγίδευση θυμάτων, θα πρέπει να «συναναστραφεί» ιντερνετικά μαζί τους, ή να παραστήσει το θύμα. Στα πλαίσια της έρευνας μας για τη μάστιγα αυτή, ακολουθήσαμε τη δεύτερη οδό για ένα διάστημα πολλών μηνών, ούτως ώστε να μάθουμε λεπτομέρειες και παγίδες και έτσι να κατανοήσουμε, τους τρόπους προφύλαξης. Αυτό που διαπιστώσαμε προς έκπληξή μας είναι πως αυτή τη στιγμή που μιλάμε, κυκλοφορούν εκατοντάδες παιδόφιλοι ή άτομα με παιδοφιλικές τάσεις που χάρη στο facebook έχουν βρει ένα πολύ καλό εργαλείο που τους επιτρέπει να προσεγγίζουν τα ανήλικα θύματα τους.
Το παρόν άρθρο αποτελεί συνέχεια της έρευνάς μας για τη δράση των παιδόφιλων στο ελληνικό ίντερνετ. Πριν λίγες ημέρες δημοσιεύσαμε το πρώτο μέρος:
Σύμφωνα με έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. το 2013, περί τους 800 παιδόφιλους κυκλοφορούσαν ελεύθεροι ανάμεσά μας. Πιστεύουμε πως ο αληθινός αριθμός παιδόφιλων και ατόμων με παιδοφιλικές τάσεις, είναι πολλαπλάσιος.
Για να κατανοήσουμε τους κινδύνους, πρέπει να μπούμε στη ψυχοσύνθεση των επίδοξων δραστών. Σύμφωνα με την έρευνά μας, δύο είναι οι κύριοι τύποι παιδόφιλων που λυμαίνονται το facebook. Ο τύπος του «ανόητου» και ο τύπος του «ευφυούς» αρπακτικού με το δεύτερο να είναι εξαιρετικά πιο επικίνδυνος και πιο δύσκολος να συλληφθεί.
Ως «ανόητο», ορίζουμε το θύτη που θα επιχειρήσει άμεση και δίχως προσχήματα προσέγγιση θύματος, από τη πρώτη στιγμή της επικοινωνίας με αυτό, ή κατά το αρχικό στάδιο. Αυτό πιθανότατα θα προκαλέσει φόβο στο παιδί και θα το απομακρύνει, λόγω της «άγαρμπης» απαίτησής του για πορνογραφικό υλικό, sexting και συνάντηση, δίχως πρώτα να έχει κερδηθεί η εμπιστοσύνη του θύματος. Σε κάθε περίπτωση, ο «ανόητος» θύτης είναι επικίνδυνος, αλλά η έλλειψη εμπειρίας και σωστής μεθοδολογίας (grooming) προς το θύμα, θα δυσκολέψει τις προσπάθειές του. Η κοινωνική του αδεξιότητα μέσω των κοινωνικών δικτύων, δεν αποκλείεται λοιπόν να τον στρέψει σε παιδιά του περιβάλλοντός του για να κορέσει τις ανώμαλες ορέξεις του. Ακολουθούν δύο σχετικά παραδείγματα:
Επιπλέον, ο ανόητος θύτης θα επιχειρήσει προσέγγιση από το κανονικό του προφίλ στο facebook, ενώ σε περιπτώσεις που χρησιμοποιήσει ψεύτικο, συνήθως θα είναι κακοφτιαγμένο και θα βάλει το θύμα σε υποψίες.
Ο «ευφυής» θύτης
Εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά διότι έχουμε να κάνουμε με αρπακτικό που γνωρίζει το «σωστό» τρόπο προσέγγισης και μπορεί να αφιερώσει ακόμη και μήνες κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του θύματος πριν περάσει στο επόμενο στάδιο. Ο «ευφυής» θύτης θα χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους:
1ον, εικονικό παιδικό ή γυναικείο προφίλ
Είναι πολύ πιο εύκολο για ένα παιδόφιλο να προσεγγίσει το θύμα του αν παριστάνει πως είναι συνομήλικος ή γυναίκα. Με αυτό το τρόπο έχει πολλές περισσότερες πιθανότητες να γίνει δεκτό το αίτημα φιλίας του ή να ξεκινήσει σχετική συνομιλία.
α) Εικονικό γυναικείο προφίλ:
β) εικονικό παιδικό προφίλ (πρόκειται για ευφυέστατο θύτη που εφαρμόζει «άψογες» τεχνικές προσέγγισης που μπορεί να διαρκέσουν ακόμη και μήνες. Το προφίλ του ήταν γεμάτο με ανήλικους φίλους).
Στη πολύμηνη δράση του και στις συνομιλίες που συγκεντρώσαμε μαζί του όλο αυτό το διάστημα, είδαμε έναν ευφυέστατο και συνάμα αδίστακτο άνθρωπο, που είχε το χρόνο και τη διάθεση να αφιερωθεί στην αλίευση ανήλικων κοριτσιών, χρησιμοποιώντας άψογα τη τεχνική του grooming για μεγάλο διάστημα πριν περάσει στο «ψητό» και κάνει λόγο για από κοινού καλοκαιρινές διακοπές και επιχειρώντας να μας εμπλέξει σε sexting, ανταλλαγές φωτογραφιών κτλ.
Τα ψεύτικα προφίλ που κατασκευάζει ο «ευφυής» θύτης είναι σχεδόν άψογα και μπορούν να ξεγελάσουν όχι μόνο το θύμα, αλλά και τους γονείς του. Πρόκειται για προφίλ που υφίστανται για μήνες ή ακόμη και χρόνια και είναι γεμάτα με αναρτήσεις που αντιστοιχούν σε αυτές ενός παιδιού. Ο θύτης θα επιχειρήσει και θα καταφέρει να μπει σε γκρουπ που απευθύνονται σε παιδιά, υποκρινόμενος τον συνομήλικο ή ακόμη και το συμμαθητή. Δεν θα διστάσει να δημιουργήσει σελίδες και ομάδες με καθαρά παιδικό ή εφηβικό προσανατολισμό, τα οποία θα είναι τόσο άψογα στην εμφάνιση, που δε πρόκειται να κινήσουν καμία υποψία. Εν ολίγοις, ο «ευφυής» θύτης γνωρίζει τέλεια τη γλώσσα και τις συμπεριφορές των εν δυνάμει θυμάτων του, που αρχικά δεν θα δώσει το παραμικρό δείγμα υποψίας. Αφού (πχ μέσω της «παιδικής» ομάδας που θα έχει δημιουργήσει), αποκτήσει επαφή με τα προφίλ εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων παιδιών, θα «ξεμοναχιάσει» το «εύκολο» θύμα. Αυτό μπορεί να είναι ένα παιδί με οικογενειακά προβλήματα, προβλήματα στο σχολείο κτλ, για τα οποία ο «συνομήλικος» θύτης θα προσφέρει απλόχερα τη βοήθειά του. Στη συνέχεια και προϊόντος του χρόνου (ανάλογα το θύμα), θα περάσει στο επόμενο στάδιο, γινόμενος πιο τολμηρός. Εάν το θύμα ενδώσει, η υπόλοιπη πορεία είναι προδιαγεγραμμένη. Για αυτό το λόγο τα παιδιά σας δεν πρέπει να έχουν στις επαφές τους άτομα που δεν τα γνωρίζουν προσωπικά.
2009: Έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Μία πρωτοποριακή έρευνα για το φαινόμενο της παιδοφιλίας και της παιδεραστίας πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, από την ομάδα του καθηγητή Ε. Παπάνη. Στην έρευνα αυτή καταγράφηκε για πρώτη φορά ο τρόπος που οι παιδόφιλοι προσεγγίζουν τους ανηλίκους μέσω του διαδικτύου. Καταγράφονται τα κοινωνικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά των ατόμων που προσεγγίζουν παιδιά, η θεματολογία των συνομιλιών τους και το κατά πόσο διακινείται παιδικό πορνογραφικό υλικό.
Για τις ανάγκες της έρευνας δημιουργήθηκαν από τους ερευνητές του Πανεπιστημίου δύο chat rooms, δηλαδή δύο ιστοχώροι με δύο ψεύτικα παιδικά προφίλ: ενός αγοριού από τη Μυτιλήνη και ενός κοριτσιού από την Αθήνα. Και τα δύο υποτίθεται ότι ήταν 10 ετών και ότι καλούσαν ανθρώπους σε προσωπική συνομιλία στο chat.
Το φανταστικό αγόρι προερχόταν από μία τετραμελή οικογένεια χωρισμένων γονέων και είχε μικρότερο αδελφό. Το κορίτσι ανήκε σε μία επίσης τετραμελή οικογένεια, είχε μία αδελφή δύο χρόνια μικρότερη και κατοικούσε σε νότιο προάστιο των Αθηνών.
Τις πρώτες εβδομάδες της έρευνας, τα δύο φανταστικά παιδιά προσεγγίστηκαν από συνολικά 50 άτομα, τα οποία είχαν εισέλθει στο chat room, αναζητώντας φιλική παρέα ή ερωτικό σύντροφο.
Το αγόρι προσεγγίστηκε από έναν ομοφυλόφιλο άνδρα 26 ετών, ο οποίος όμως διέκοψε τη συνομιλία όταν έμαθε την ηλικία του.
Αντίθετα, το κορίτσι προσεγγίστηκε από 49 άνδρες μεταξύ 20 και 45 ετών: το 1% έγγαμοι χωρίς παιδιά και το 99% άγαμοι. Το 50% ήταν κάτοικοι αστικών περιοχών, το 30% ημιαστικών και το 20% νησιωτικών περιοχών.
Από αυτούς οι 42 εκ των συνολικά 50 που προσέγγιζαν τα παιδιά, παρουσίασαν φυσιολογική συμπεριφορά: διέκοψαν τη συνομιλία τους αμέσως μόλις κατάλαβαν ότι πρόκειται για ανήλικα. Οι 2 παρουσίασαν εν δυνάμει παραπτωματική συμπεριφορά, αφού συνέχισαν να συνομιλούν με την ανήλικη.
Όμως, οι 8 στους 50 εμφάνισαν καθαρά παιδοφιλικά χαρακτηριστικά, αφού προσπάθησαν να προσελκύσουν την ανήλικη. Αυτοί είχαν ηλικία 20-27 ετών και ήταν κάτοικοι αστικών περιοχών.
Αν και η έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι αξιόλογη, στη πραγματικότητα δεν έξυσε ούτε τη κορφή του παγόβουνου.
Σήμερα υπάρχουν δυνατότητες αποκρύψεως των διαδικτυακών αποτυπωμάτων ενός θύτη, ακόμη και αν αυτός που δεν είναι δεινός γνώστης της ιντερνετικής τεχνολογίας. Δρομολογητές τύπου onion, και VPN’s, δηλαδή εφαρμογές που μας επιτρέπουν να αποκρύψουμε τη τοποθεσία μας, είναι διαθέσιμες είτε δωρεάν, είτε με συνδρομή λίγων ευρώ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το έργο των διωκτικών αρχών περιπλέκεται αρκετά, ωστόσο η σύλληψη πριν μερικά χρόνια ενός άνδρα από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος που εφάρμοζε αυτές τις τακτικές, σημαίνει πως τίποτα δεν είναι «αλεξίσφαιρο». Για ευνόητους λόγους δεν θα μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες για τους τρόπους και τα μέσα απόκρυψης ταυτότητας.
Χρήσιμες ενέργειας σε περίπτωση που αντιληφθείτε κάτι ύποπτο
Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να διστάσετε να καταγγείλετε το συντομότερο δυνατό το άτομο που «ενοχλεί» το παιδί σας. Αν και η αστυνομία διαθέτει τα μέσα και το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό για να οδηγηθεί στα ίχνη του δράστη, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να τους βοηθήσετε.
Αρχικά μην προσπαθήσετε να «τρομάξετε» το δράστη απειλώντας ότι θα πάτε στην αστυνομία.
Κρατήστε πλήρες ιστορικό συνομιλίας και γενικά δραστηριότητας που έχει ο ύποπτος με το παιδί σας.
Πηγαίνετε στη σελίδα του προφίλ του και τραβήξτε ένα printscreen όπως το παρακάτω, όπου θα φαίνεται η πλήρης ηλεκτρονική του διεύθυνση. Με αυτό το τρόπο θα διευκολύνεται τις αρχές στον εντοπισμό του, ακόμη και αν «κατεβάσει» το προφίλ του.
Η ανωτέρω ηλεκτρονική διεύθυνση είναι μοναδική για κάθε χρήστη του facebook και δεν αλλάζει. Είναι απαραίτητη για να οδηγηθούν οι αρχές στα ίχνη του.
Το ίδιο ισχύει και για σελίδες ή γκρουπ, ακόμη και για φωτογραφίες παιδιών που κυκλοφορούν κατά κόρον σε αυτά.
Σελίδα που μεταξύ άλλων φιλοξενεί και εικόνες ανηλίκων, κατά όνομα εν αγνοία τους
Εικόνα ανήλικης σε σελίδα με παρεμφερές υλικό
Σε κάθε περίπτωση, το ίχνος ενός προφίλ, σελίδας ακόμη και φωτογραφίας που ανεβεί στο facebook, δεν χάνεται ποτέ.
Το σπουδαιότερο όλων είναι να μην διστάσετε να προβείτε σε καταγγελία.
Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς οφείλουν να λάβουν μέτρα όπως:
-Να μην κοινοποιούν οι ίδιοι φωτογραφίες των παιδιών τους.
-Να απαγορεύουν στα παιδιά τους τις επαφές με αγνώστους στο ίντερνετ.
-Να εξηγήσουν στα παιδιά τους να μην δέχονται αιτήματα φιλίας και μηνύματα από αγνώστους.
-Να απαγορεύουν στα παιδιά τους να αναρτούν φωτογραφίες, ή στη χειρότερη περίπτωση να τις έχουν κλειδωμένες.
-Να ελέγχουν τακτικά τη δραστηριότητα του παιδιού στο διαδίκτυο.
-Να έχουν τον υπολογιστή/ταμπλετ σε κοινόχρηστο χώρο (πχ σαλόνι) και όχι στα δωμάτια των παιδιών.
-Να μην αγοράζουν στα παιδιά τους κινητά με πρόσβαση στο ίντερνετ, ή να μπλοκάρουν τη σχετική λειτουργία.
-Να συζητούν τακτικά και να ενημερώνουν τα παιδιά τους σε σχέση με τους κινδύνους στο διαδίκτυο.
-Να παρατηρούν τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά των παιδιών τους και να αναπτύξουν μαζί τους «φιλική» σχέση για να είναι σε θέση να εκμαιεύσουν τυχόν «περίεργες» συμπεριφορές τρίτων.
-Να μην δαιμονοποιήσουν το διαδίκτυο καθότι είναι πολύ χρήσιμο για εκπαιδευτικούς και λοιπούς λόγους, αλλά πάντα να διατηρούν τον έλεγχο της χρήσης του.
Εδώ θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες ασφάλειας και προφύλαξης:
Το Α και το Ω της παιδικής ασφάλειας στο ίντερνετ είναι η εγρήγορση των γονιών και η σωστή ενημέρωση και επίβλεψη των παιδιών τους.
Κατεβάστε την εφαρμογή για επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο με την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για συσκευές iOS πατώντας ΕΔΩ και για συσκευές Android πατώντας ΕΔΩ.
Επιπλέον
Υπάρχουν διαθέσιμα προγράμματα ασφάλειας και παρακολούθησης της ιντερνετικής δραστηριότητας των παιδιών, όπως το K9 Web Protection. Δίνουν τη δυνατότητα ελέγχου του χρόνου χρήσης και μπλοκαρίσματος ιστοσελίδων που δεν επιθυμεί ο γονιός να επισκέπτεται το παιδί. Παρέχουν μπλοκάρισμα ακόμη και με βάση λέξεις κλειδιά (πχ sex) και ειδοποιεί για τυχόν παραβίαση των παραμέτρων που έχουν τεθεί. Μπορεί επίσης να στέλνει πλήρεις αναφορές για τη συνολική διαδικτυακή δραστηριότητα του παιδιού μέσω email. (Το K9 Web Protection απαιτεί εγγραφή και δίνει δωρεάν γονικό έλεγχο για έναν υπολογιστή. Σε περίπτωση που κάποιος επιθυμεί περισσότερους, πρέπει να καταβάλει ένα μικρό ποσό). Υπάρχει σχετική εφαρμογή για iOS και Android για smartphones.
Θέλοντας να τεστάρω τις δυνατότητες και τα όρια του εργαλείου, άρχισα να ζητάω συμβουλές θεωρώντας μάλλον απίθανο (και ηθικά απωθητικό) το να το χρησιμοποιήσω. Μέσα σε μισή ώρα είχα αγοράσει μηνιαία συνδρομή.
12°
