Πάσχα στην Πράγα: Εκεί όπου βράζουν τα αυγά, εκεί περνάν καλά

Αν έχετε επισκεφτεί την πόλη της Πράγας, θα έχετε αναμφισβήτητα περάσει από τη μία όχθη του τον ποταμού Μολδάβα στην άλλη πεζή, ή με δεκανίκια, ή με αναπηρικό αμαξίδιο, ή μπορεί και τρέχοντας ως αθλητής σε κάποιον μαραθώνιο δρόμο. Και θα το κάνατε διασχίζοντας τη Γέφυρα του Καρόλου, πηγαίνοντας από τη Μάλα Στράνα –τη μικρή, παλιά αριστοκρατική γειτονιά– προς την ευρύτερη αστική περιοχή της Πράγας. Ή, βέβαια, και με αντίθετη φορά. Εκείνη τη μέρα θα είχε υπέροχη λιακάδα, ίσως όμως να έριχνε καρεκλοπόδαρα. Θα ήσασταν κουκουλωμένοι στα πιο ζεστά σας ρούχα γιατί θα έκανε παγωνιά ή θα χαιρόσασταν σαν μικρά παιδιά τις νιφάδες του χιονιού, έτσι όπως θα έπεφταν στους ώμους και στον σκούφο σας.

Ναι, το πιο διάσημο και αναγνωρίσιμο τοπόσημο της Πράγας είναι η Γέφυρα του Καρόλου Όλοι θα έχουν διαβάσει για τον μνημονικό κανόνα που συνδέει την χρονολογία που άρχισε να χτίζεται η γέφυρα με τους μονούς αριθμούς (1-3-5-7) και, αν η επίσκεψη έγινε με συνοδό, ο κανόνας θα συμπληρώθηκε με την ανεπιβεβαίωτη πληροφορία πως τότε ήταν 7 Σεπτεμβρίου (7-9). Τα συνηθίζουν αυτά οι ξεναγοί, καθόλου άδικα, γιατί πολύ αρέσκονται να τα ακούνε οι τουρίστες.

Εκεί βρέθηκα κι εγώ το μεσημέρι της Κυριακής των Βαΐων, με υπέροχη ανοιξιάτικη λιακάδα και ανάλογη δική μου διάθεση. Είχα ενημερωθεί πως θα ζωντάνευε ξανά μια από τις πιο γνωστές ιστορίες που σχετίζονται με τη γέφυρα.

Η Πράγα και η ιστορία της πιο εμβληματικής της γέφυρας

Σύμφωνα με την παράδοση, οι αρχιτέκτονες της γέφυρας επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν την κολλητική ιδιότητα που έχουν τα ασπράδια του αυγού ως ενισχυτικό κατά την κατασκευή της. Όλοι οι σωστοί μάγειρες γνωρίζουμε την ιδιότητα αυτή, και αυτήν ακριβώς εκμεταλλευόμαστε κατά την παρασκευή των κεφτέδων, προκειμένου να μας γίνουν σφιχτοδεμένοι.

Εγώ, βέβαια, γνώριζα από μικρότερη ηλικία την ιδιότητα αυτή του ασπραδιού, όταν η αγαπημένη κυρία Ιφιγένεια, η μαμά της φίλης μου Παυλίνας, μας μάζευε τα πρωινά της Κυριακής για να κάνουμε χειροτεχνία. Τότε, βέβαια,είχα μάθει πως το ασπράδι κάνει μια χαρά τη δουλειά της κόλλας, αλλά μόνο για ελαφριά αντικείμενα, όπως το χαρτί. Ποια είμαι εγώ, όμως, που θα αμφισβητήσω ιστορίες που βαστάνε αιώνες;

Ξαναγυρνώ, λοιπόν, στην Πραγιανή μας ιστορία για να σας πω πως όλα μαζί τα αυγά της Πράγας δεν ήταν αρκετά για τόσο μεγαλειώδες έργο όπως η Γέφυρα του Καρόλου.. Οι οδηγίες προκάλεσαν παρεξηγήσεις. Η πρακτική να χρησιμοποιούνται διάφορες τροφές άλλοτε για να ενδυναμώσουν και άλλοτε για να μαλακώσουν το κονίαμα που χρησιμοποιούνταν στις κατασκευές δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστη κατά τον Μεσαίωνα, και για τέτοιους σκοπούς χρησιμοποιούσαν ουσίες όπως το γάλα ή το τυρόπηγμα, το αίμα ή τη χολή του βοδιού, ή ακόμα την μπίρα και το κρασί. Έτσι εξηγείται που ορισμένες πόλεις έστειλαν στην πρωτεύουσα πρώτης ποιότητας τυρί κότατζ…

Οι κάτοικοι του Βέλβαρι, μιας μικρής πόλης στα βορειοδυτικά της Πράγας, κατάλαβαν πολύ σωστά το μήνυμα· αυγά ζητούσε η πρωτεύουσα και αυγά μάζεψαν προκειμένου να ανταποκριθούν. Για να διασφαλίσουν, όμως, ότι το εύθραυστο φορτίο δεν θα γινόταν ομελέτα στον δρόμο προς την Πράγα, αποφάσισαν να στείλουν τα αυγά αφού πρώτα τα βράσουν!

Οι χωρικοί παρελαύνουν στην Πράγα

Έχουν τη χάρη τους αυτές οι ιστορίες, κι έτσι, με στόχο να διατηρηθούν ζωντανά τα ιστορικά έθιμα της Πράγας και να ενημερώνονται οι κάτοικοι για τις παλιές ιστορίες της πόλης, το Μουσείο της Γέφυρας του Καρόλου αποφάσισε να διοργανώσει –ήδη για δεύτερη χρονιά φέτος– την αναβίωση της Vajíčkobraní, της μεσαιωνικής, δηλαδή, παρέλασης χωρικών από τον δήμο Βέλβαρι που, ντυμένοι με τα παραδοσιακά κοστούμια τους, θα παρέδιδαν ένα κάρο με βραστά αυγά στον δήμαρχο της Πράγας. Η επιλογή της Κυριακής των Βαΐων για μια τέτοια εκδήλωση υποθέτω πως έγινε με κάποιο βαθμό υστεροβουλίας, αφού την αμέσως επόμενη Κυριακή, αυτή του Πάσχα, οι ανάγκες για βραστά αυγά είναι ιδιαίτερα αυξημένες.

Ντροπή και γελοιοποίηση για τους κατοίκους του Βέλβαρι; Κάθε άλλο! Με χαρά δέχτηκαν τη συμμετοχή τους σ’ αυτή την εκδήλωση, με πρώτον και καλύτερο τον δήμαρχο, το χαμόγελο του οποίου άστραφτε καθ’ όλη τη διάρκεια της παρέλασης.

Bρέθηκα κι εγώ εκεί, μισή ώρα πριν ξεκινήσει η εκδήλωση και καθόλου δεν κουράστηκα να περιμένω την έναρξή της, παρότι καθυστέρησε κατά ένα περίπου δίωρο λόγω κάποιου τεχνικού προβλήματος που αντιμετώπισε, όπως με ενημέρωσαν, αυτοπροσώπως ο δήμαρχος. Δεν κουράστηκα, γιατί στον χώρο βρισκόταν ήδη το κάρο φορτωμένο με τα αυγουλάκια, τα δυο πανέμορφα άλογα επίσης στη θέση τους, περήφανα και ορεξάτα για τη βόλτα που θα ακολουθούσε, καθώς και οι συνοδοί του κάρου και οι διάφοροι μουσικοί με τα μεσαιωνικά παραδοσιακά τους όργανα. Μέχρι λοιπόν, να συνταχθεί ολόκληρη η κουστωδία, βρήκα τον χρόνο να τραβήξω μπόλικες φωτογραφίες και να αστειευτώ με τους συνοδούς, που ήταν όλοι ντυμένοι με τις πατροπαράδοτες στολές τους.

Κοσμοσυρροή στον πύργο Malostranská της γέφυρας, που επίσης περίμενε υπομονετικά για να χειροκροτήσει την όμορφη εκδήλωση, καθώς και την αξιοθαύμαστη διάθεση αυτοσαρκασμού, τόσο του δημάρχου δρος. Ράντιμ Βόλακ όσο και των λοιπών συμμετεχόντων. Μπροστά πήγαιναν οι μικροί τυμπανιστές με τις κόκκινες στολές και τις κατακόκκινες σημαίες που έφεραν το έμβλημα του δήμου τους.

Στητός, καμαρωτός, ακολουθούσε ο κύριος δήμαρχος με μια πινακίδα που έγραφε «Vítejte Velvarští», που θα πει «Καλώς ορίσατε Βελβαρινοί», που πολύ μας παραξένεψε, γιατί αυτό θα έπρεπε να το λέγανε οι Πραγιανοί. Φορούσε μπλε παντελόνι, καφέ τσόχινο σακάκι και κόκκινο παπιγιόν, και πολύ το διασκέδαζε, τόσο που, άμα έβλεπε γνωστό ανάμεσα στο πλήθος, μοίραζε φιλιά. Κρίμα που δεν είχαμε γνωριστεί προηγουμένως…

Τον δήμαρχο ακολουθούσε μια μπάντα με πολύχρωμα ενδύματα, τα μέλη της οποίας έπαιζαν διάφορα κρουστά, πνευστά και έγχορδα εποχής.

Την παρέλαση έκλεινε πλήθος κόσμου από τον δήμο, κρατώντας πινακίδες με διάφορες επιγραφές: «Βέλβαρι», «Τα δικά μας αυγά στη δική σας γέφυρα», «Βράστε τ’ αυγά όλης της χώρας!», «Το Βέλβαρι κυλάει προς την Πράγα», «Σφιχτά μας αυγουλάκια, η πατρίδα σάς καμαρώνει!» και άλλα. Σας λέω, είναι απίστευτοι τύποι οι Βελβαρινοί!

Παρατηρώντας το ύφος, πάντως, των δυο νεαρών παιδιών που κρατούσαν την τελευταία πινακίδα, που έγραφε «Εκεί όπου βράζουν τα αβγά, εκεί περνάν καλά», φοβάμαι πως δεν πείστηκαν ικανοποιητικά για την ορθότητα της διακωμώδησης της ιστορίας… Έτσι είναι παντού η νεολαία· δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της.

Όταν γύρισα το βράδυ στο δικό μου χωριό, θέλησα να ψάξω λίγο περισσότερο αυτό που με έτρωγε: Μπορεί στ’ αλήθεια το ασπράδι να κάνει καλή δουλειά και με άλλα υλικά πέρα από το χαρτί; Δυσκολευόμουν να το πιστέψω, γιατί η αξιαγάπητη κυρία Ιφιγένεια δεν μας έδινε ποτέ λανθασμένες πληροφορίες.

Και ναι, έμαθα!

Μια πρώτη έρευνα-ανάλυση που πραγματοποίησε το εργαστήριο του Ινστιτούτου Βιοχημείας και Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Χημείας και Τεχνολογίας της Πράγας επιβεβαίωσε πως «πρωτεΐνες αυγού ανιχνεύθηκαν στο αρχικό κονίαμα της γέφυρας»! Υπήρξε, λοιπόν, προσθήκη αυγών κατά την κατασκευή της περίφημης γέφυρας; Είναι, πράγματι, αναμφισβήτητο γεγονός και όχι απλώς θρύλος; Συνεχίζω να σερφάρω στην ιστοσελίδα του πανεπιστημίου. Και διαβάζω: «Η λεπτομερής ιατροδικαστική ανάλυση έχει αποδείξει την παρουσία ιχνών λευκωματίνης κοτόπουλου στην τοιχοποιία της γέφυρας και ταυτόχρονα αποκλείει την αλβουμίνη πάπιας ή περιστεριού»(!)

Έρχεται όμως στη συνέχεια η καθηγήτρια Μιροσλάβα Νοβότνα, από το ίδιο πανεπιστήμιο, να μας προσγειώσει, εξηγώντας μας πως η ποσότητα ασπραδιού που ανιχνεύτηκε ήταν ελάχιστη. «Άλλωστε», συνεχίζει, «αν προσετίθεντο αυγά στο κονίαμα σε μια τεχνολογικά ενδιαφέρουσα ποσότητα, το κονίαμα θα έχανε την τεράστια αντοχή και ακαμψία του». Και καταλήγει χαριτολογώντας: «Η εικόνα ενός μεσαιωνικού λιθοξόου κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού του διαλείμματος, που κάθεται στην οικοδομή τσουγκρίζοντας ένα σφιχτό αυγό πάνω σε έναν σωρό από υλικά για την οικοδομή απέχει πολύ από τις ιστορίες για σωρούς αυγών για την ενίσχυση της κατασκευής. Ανταποκρίνεται, όμως, αρκετά στην πραγματικότητα».

Συκοφαντίες λοιπόν! Αλλά έτσι είναι οι πρωτευουσιάνοι, πάντα και παντού! Διαδίδουν ταπεινωτικές ιστορίες για τους χωρικούς και τη φτωχότερη –κατά κανόνα– επαρχία. Τώρα θα μου πείτε, γιατί δεν αντιδρά ο άρχων του τόπου σε αυτή την ταπεινωτική ρετσινιά; Μα τι λέτε! Μεταξύ μας, θα έφτανε ποτέ η φήμη του Βέλβαρι και το γλυκύτατο χαμόγελο του δημάρχου στην Ελλάδα;