Βιετνάμ: Ταξιδεύοντας στη αρχαία πόλη Χόι Αν

Συμφιλιώνομαι με το προφανές: είμαι τουρίστας, πρώτη φορά στο Βιετνάμ και συνεπώς εξαρτώμαι (λέξη κλειδί) από τα πάμπολλα ταξιδιωτικά γραφεία που διαφημίζουν τις επιβεβλημένες εκδρομές τις οποίες δύσκολα οργανώνεις από μόνος σου. (Διαμεσολαβούν και λόγω γλωσσικών εμποδίων συνεννόησης).

Αλλά στο Χόι Αν πηγαίνεις και ανεξάρτητα. Είναι μια πόλη περίπου στη μέση ανάμεσα σε Hanoi και Saigon. Δεδομένου ότι το Βιετνάμ είναι ένα μακρινάρι (όχι όσο η Χιλή…), τη διαδρομή την κάνεις είτε οδικώς/σιδηροδρομικώς (κάπου 16 ώρες), είτε αεροπορικώς (βολικότερο).

Χόι Αν: Τα εντυπωσιακά ιστορικά και φυσικά αξιοθέατα της πόλης του Βιετνάμ

Χόι Αν λοιπόν. Πρόκειται για «must». Ευλόγως. Είναι μια γραφική ιστορική πόλη που ήκμασε για αιώνες ως λιμάνι, στις εκβολές πλωτού ποταμού, όπου σχηματίζονται νησάκια βολικά για αγκυροβόλια. Από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα, ντόπιοι αλλά και ξένοι έμποροι (Ιάπωνες, Κινέζοι, Ευρωπαίοι) εγκαταστάθηκαν εκεί. Υπάρχει λ.χ. μια παμπάλαια «Ιαπωνική» γέφυρα, τώρα υπό συντήρηση. Παλιά σπίτια, αποθήκες, ναοί ή προσόψεις ναών, όλα συνθέτουν μια σχετικά ομοιόμορφη εικόνα η οποία το βράδυ γίνεται φαντασμαγορία, καθώς στο ποτάμι πλέουν πλήθος βάρκες και φαναράκια. Μαζί με αυτά, βέβαια, κοσμοσυρροή, συνωστισμός, κατάσταση στα όρια του αγοραφοβικού: δεν είμαι ο πρώτος που ανακάλυψε τον κρυμμένο θησαυρό.

Ορδές τουριστών ποικίλων προελεύσεων (λ.χ. Κορεάτες) βολτάρουν στο ιστορικό κέντρο της παλιάς αυτής πόλης-μνημείου της Ουνέσκο. Σεργιανώντας πρωί-πρωί όμως, βλέπεις μια ήσυχη πολιτεία που συνέρχεται από τη νυκτερινή κραιπάλη, με τους οδοκαθαριστές να μαζεύουν ευσυνείδητα τα απομεινάρια της προηγούμενης νύχτας: τα φαναράκια που το βράδυ πλέουν τόσο χαριτωμένα στο ποτάμι έχουν γίνει σκουπίδια. Την ίδια ώρα, τα παιδιά πάνε στο σχολείο και οι ντόπιοι, με ποδήλατα και μηχανάκια, οδεύουν στην ωραία παλιά αγορά να κάνουν προμήθειες. Άλλοι ρυθμοί που, όσο προχωράει η μέρα, αλλοιώνονται: ο τουρισμός επελαύνει με αποκορύφωση, τις βραδινές ώρες, την ομολογουμένως γραφικότατη παραποτάμια παραζάλη.

Ένα τέταρτο δρόμος με αυτοκίνητο ή μηχανάκι, μέσα από ορυζώνες, βρίσκεται μια μεγάλη αμμουδερή παραλία τροπικών προδιαγραφών, με απλώστρες και καφεστιατόρια. Η θάλασσα, κρίνοντας από το χρώμα, την ιλύ των ποταμών και την ορατή κοντινή μεγαλούπολη Danang, ουδόλως εμπνευστική για κολύμπι.

Βρισκόμαστε στο κέντρο του Βιετνάμ, άρα σε μια ζώνη μεταξύ Βορρά και Νότου: γεωγραφικά, όσο και πολιτικά. Εν αντιθέσει με το Χόι Αν, που παραδόξως δεν υπέστη σοβαρές καταστροφές κατά την περίοδο συρράξεων 1955-1975, η γειτονική μεγαλούπολη Danang όπως και το Hue (παλιά ιστορική πρωτεύουσα), συνδέθηκαν με τις εχθροπραξίες. Το μεν πρώτο ήταν βάση της πολεμικής αεροπορίας (γαλλικής και αργότερα αμερικανικής). Στο δεύτερο διεξήχθη αιματηρή μάχη, που κατέληξε μάλιστα σε σφαγή άμαχου πληθυσμού από τους Βιετκόγκ: ας μην ξεχνιόμαστε, ο πόλεμος στο Βιετνάμ είχε και μια σαφέστατη εμφύλια διάσταση.

Το Hue βρίσκεται τρεις ώρες οδικώς βορείως του Χόι Αν, περνώντας μέσα μέσα από ορυζώνες, καταπράσινα βουνά, ποτάμια. Υπάρχει και μια μακρύτερη ιδιαίτερα γραφική διαδρομή, σε μεγαλύτερο υψόμετρο – αλλά ας μην υπερβάλλουμε στην κατανάλωση τοπίων.

Το Hue υπήρξε από το 1800 περίπου πρωτεύουσα του Βιετνάμ, διαδεχόμενο το Hanoi. Δεν είναι κουκλίστικο όπως το Χόι Αν. Η καινούργια πόλη άχαρη – αναμενόμενο. Αλλά κοντά στο ποτάμι, πίσω από ένα μεγάλο τείχος, κρύβεται μια εκτεταμένη «απαγορευμένη πόλη» με διάσπαρτα κτίσματα 19ου και αρχών 20ού αιώνα. Παράλληλα, στα περίχωρα, πάντα μέσα σε ωραίους κήπους, επισκέπτεσαι εντυπωσιακά μαυσωλεία. Ανήκουν όλα σε μια περίεργη εποχή: οι Γάλλοι ενισχύουν τότε συνεχώς την παρουσία τους, οι δε αυτοκράτορες είναι όλο και πιο ξεδοντιασμένοι από πλευράς ουσιαστικής εξουσίας. Συγχρόνως, υιοθετούν πλήθος γαλλικών αρχιτεκτονικών νοοτροπιών τόσο στο εξωτερικό όσο και στην εσωτερική διακόσμηση (πορσελάνες faience, made in France).

Φορτωμένα τα παλάτια και μνημεία, ενίοτε ξεπερνώντας τα όρια του κιτς, τόσο εξωτερικά όσα και εσωτερικά (σε αντιδιαστολή με ορισμένες εσωτερικές αυλές με μπονσάι και τάση μινιμαλιστική). Όλη αυτή η χλιδή έχει προφανώς κάτι το παρακμιακό. Το ένα μαυσωλείο ήταν και κατοικία-παλάτι ενός αυτοκράτορα άτεκνου, πλην όμως ποιητικών/φιλοσοφικών διαθέσεων. Ένα άλλο, αρχών 20ού αιώνα, αποπνέει μια μελαγχολική μεγαλοπρέπεια, άγαρμπη, σχεδόν νεοπλουτίστικη. Πλήθος εργάτες, ζώντας και δουλεύοντας σε άθλιες συνθήκες, τα έκτισαν όλα αυτά: υπό την οπτική γωνία των Βιετκόγκ/κομμουνιστών, η πόλη έχει μια φεουδαρχική σφραγίδα, παραπέμπει στο «παλαιό καθεστώς» αρχόντων άβολα συμβιβασμένων, αν όχι πλήρως υποταγμένων στη γαλλική αποικιοκρατία.

Το Hue είχε επί μακρόν παραμεληθεί. Τώρα όμως, αλλάξαν οι καιροί: δεδομένου ότι είναι πόλος τουρισμού αλλά και μέσο ανάδειξης της ιστορίας/ταυτότητας της χώρας, η κυβέρνηση έχει βαλθεί να συντηρήσει τα μνημεία, να καλλωπίσει την πόλη. Εξ ου, μεταξύ άλλων, και το ολοκαίνουργιο αεροδρόμιο, με πολλές εσωτερικές πτήσεις. Βολικότατο για νυκτερινή επιστροφή στο Hanoi, εφαλτήριο νέων εξορμήσεων: το αεροπλάνο της τοπικής ιδιωτικής εταιρείας Bamboο, βραζιλιάνικης κατασκευής (Embraer)!

Στο προηγούμενο άρθρο αναφέρθηκα σε μανταρινιές, αν και οι ντόπιοι λένε το φυτό κουμ κουάτ: ο καρπός μοιάζει όμως περισσότερο με μανταρίνι. Επίσης, δεν έδωσα τη δέουσα έμφαση στα εορταστικά κλαδιά ανθισμένης ροδακινιάς. Τέλος, μια διόρθωση: ο Κόκκινος Ποταμός δεν έχει «στερέψει», αλλά ρέει με περιορισμένα ύδατα, λόγω κινεζικών φραγμάτων.