«Απέραντες εκτάσεις, ψύχος, taiga που χάνονται στην παγωμένη ομίχλη». Κάπως έτσι θα μπορούσα να συνοψίσω την εικόνα που είχα για τη Σιβηρία πριν την επισκεφθώ. Κι όχι αδίκως, καθώς αποτελεί ένα άγνωστο σημείο του κόσμου για τους περισσότερους από εμάς, αν και τόσο τεράστιο. Τώρα, έχοντας γυρισει, μπορώ να πω ότι είναι ακριβώς αυτό. Και πολλά άλλα περισσότερα.
Για την ακρίβεια, η Σιβηρία (από τα Ταταρικά «Sib Ir» που σημαίνει «κοιμώμενη γη»), καλύπτει μια έκταση που αποτελεί στο 10% της συνολικής έκτασης της γης και το 77% της ρωσικής επικράτειας. Ο πληθυσμός που ζει στα 13 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρά της είναι μόλις 36 εκατομμύρια. Πρόκειται για τις πλεον αραιοκατοικημένες και ανέγγιχτες από τον ανθρωπο περιοχές του πλανήτη, παρά τις πυρηνικές δοκιμές κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Ως travel photographer, δηλώνω πως έχω μια αδυναμία στα τοπία, τη φυσική ομορφιά που με τόση ωμότητα έχει δημιουργήσει η φύση, η γεωγραφία, τα φυσικά φαινόμενα. Η Σιβηρία δεν θα μπορούσε να μου «χαρίσει» το κάλλος της με πιο απλόχερο τρόπο. «Σου αρέσει, ε; Πού να δεις το καλοκαίρι πόσο όμορφα είναι!» μου έλεγαν οι ντόπιοι με μια έκδηλη ανυπομονησία στο πρόσωπό τους να έρθουν οι (πιο) ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Σκέφτηκα το φίλο μου τον Ηλία που πριν μερικά χρόνια είχε ταξιδέψει καλοκαίρι στη Σιβηρία με τον υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο μοναχός του, από την ευρωπαϊκή Μόσχα έως το Vladivostok που σχεδόν αγγίζει την Ιαπωνία. Ο τρελός!
Λένε ότι οι γλώσσες που προέρχονται από τα κρύα μέρη δεν περιέχουν πολλά φωνήεντα, επειδή οι άνθρωποι που τις ανέπτυξαν δεν τα χρησιμοποιούσαν, σε μια προσπάθεια να κρατούν το στόμα τους κλειστο για να προστατευτούν από το κρύο. Αυτό πολλές φορές το συνδέουμε με την έλλειψη ζεστασιάς και φιλοξενίας στους ανθρώπους, κάτι που δεν ισχύει για τους νομαδικούς λαούς της Σιβηρίας.
Όπως μας έλεγε η Victoria, διοργανώτρια της πρωτοβουλίας Follow Up Siberia, «όταν ο Ρώσος δεν σου χαμογελάει, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σε συμπαθεί κιόλας. Αν τον κάνεις να σου χαμογελάσει, τον έχεις κερδίσει για πάντα». Στη Σιβηρία γνώρισα αυθεντική, ανιδιοτελή φιλοξενία και το λέω αυτό ως Έλληνας.
Οι άνθρωποι της Σιβηρίας ζουν απομακρυσμένοι από τα μεγάλα αστικά κέντρα της δυτικής Ρωσίας, μέσα σε παρθένα φύση και ασχολούνται κυρίως με τη κτηνοτροφία. Έμεινα έκπληκτος με τη περίπτωση της Anna, τη μοναδική σιδηρουργό γυναίκα της Σιβηρίας, η οποία σπούδασε νομικά στη Μόσχα, άσκησε το επάγγελμα της δικηγορίας, παρόλα αυτά τα παράτησε όλα και ήρθε για να ζήσει μόνιμα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες σε ένα χωριό στην οροσειρά Altai.
Ο σιβηρικος χειμώνας είναι μακρύς και πολύ βαρύς - πολλές φορές οι θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από τους 40 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν. Οι σκληραγωγημένοι λαοί της Σιβηρίας, αιώνες τώρα, έχουν μάθει να τον επιβιώνουν με λιγοστά μέσα. Όλα είναι πιο μεγάλα εκεί. Οι εκτάσεις, τα χαρακτηριστικά δέντρα taiga με τους ψηλούς χαρακτηριστικούς λευκούς κορμούς τους, ακόμα και ο ουρανός φαινόταν μεγαλύτερος.
Λίμνη Βαϊκάλη
Η Λίμνη Βαϊκάλη αποτελεί τη βαθύτερη λίμνη του κόσμου (1,642μ) και περιέχει το 20% όλου του γλυκού νερού παγκοσμίως. Ταυτόχρονα, είναι ένας από τους κύριους πόλους έλξης της ανατολικής Σιβηρίας. Η προσέγγισή της γίνεται κυρίως από την πόλη του Irkutsk, το «Παρίσι της Ανατολής».
Το καλοκαίρι σφύζει από τουρίστες που απολαμβάνουν τις ακτές της και τα καθαρά νερά της, ενώ το χειμώνα λόγω του ψύχους παγώνει ολοκληρωτικά η επιφάνειά της σε όλη την έκτασή της, κάτι που επιτρέπει τη διέλευση όχι μόνο ανθρώπων, αλλά αυτοκινήτων και φορτηγών πάνω στη λίμνη. Κάτι που φαντάζει εντελώς εξωπραγματικό για εμάς αποτελεί καθημερινότητα, σχεδόν ρουτίνα για τους ντόπιους. Προσωπικά, είχα την τύχη να την επισκεφθώ χειμωνιάτικα και έχοντας γυρίσει πια πίσω, ομολογώ ότι ήταν ένα από ταξίδια που θα θυμάμαι για όλη μου τη ζωή.
Εδώ, η φύση έχει δημιουργήσει κάτι πραγματικά αλλόκοτο, αφού λόγω της παγωμένης λίμνης, η προσέγγιση στο νησί Ολκόν της λίμνης γίνεται μέσω τροχοφόρου μεταφορικού μέσου. Όσο για το τοπίο, είναι και αυτό μοναδικό, ένας παράδεισος για ταξιδιωτικούς φωτογράφους. Οι ρωγμές του πάγου, οι παγωμένες φυσαλίδες από τα ψάρια που ζουν στα βάθη της λίμνης, τα κοκκαλωμένα, παγωμένα αντικείμενα στο διάφανο έδαφος, τα κύματα που φαντάζουν λες και έχουν παγώσει ακαριαία στις ακτές της λίμνης, τα ακινητοποιημένα από τον πάγο καράβια, όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό όπου έχει σταματήσει ο χρόνος και είναι σίγουρα πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε βλέπουμε εδώ στην Ελλάδα.
Ο Στέφανος Αντιμάντο είναι Travel Photographer και μπορείς να τον βρεις στο Instagram.
22°
