Δεν συμμετέχω στην ταριφολογία γιατί δεν μπαίνω σε ταξί πάνω από μία φορά τον χρόνο, αλλά προχθές πήρα ένα και άκουσα τα εξής: «…Ναι, πολύ καλύτερα πάει η δουλειά πια. Κυρίως χάρη στην τουριστική περίοδο, που μάλιστα έχει διευρυνθεί: αρχίζει από τέλη Απριλίου, και σταματά… δεν ξέρω πότε, ίσως να φτάνει σερί μέχρι τα Χριστούγεννα. Και μιλάμε για αρκετά πιο ποιοτικό τουρισμό από ό,τι είχαμε συνηθίσει, ναι; Καμία σχέση με παλιά. Είναι οι γνωστοί Βαλκάνιοι γείτονες, αλλά πια πιο πλούσιοι, πιο καλλιεργημένοι, πιο συνειδητοποιημένοι. Και πολύ πιο Ευρωπαίοι. Είναι ωραίο να έχεις γείτονες με λεφτά, φίλε μου, είναι πραγματική ευλογία. Οι πεινασμένοι λαοί πέρα από τα σύνορά σου είναι δυνάμει εχθροί, επικίνδυνοι. Οι σχετικά πλούσιοι, πολύ λιγότερο. Και οι πλούσιοι καθόλου. Και δεν είναι μόνο αυτό: είναι και ένα καλό παράδειγμα για εμάς, ξέρεις. Για να τους φτάσουμε. Όπως εμείς, βέβαια, υπήρξαμε παράδειγμα και όνειρο για εκείνους τόσες δεκαετίες. Μόνο η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία είναι ακόμη πίσω, αλλά ειδικά για την Αλβανία δεν φοβάμαι, θα τα πάνε καλά». Πώς είπατε; Πού τα σκέφτηκα όλα αυτά τα… βιωματικά; Εμ δεν τα σκέφτηκα. Μακάρι να μπορούσα να κάνω τέτοιες αναλύσεις. Αλλά μπορεί και τις κάνει ο φίλος κύριος Θεόδωρος. Δυστυχώς είναι μόνο ένας, και δουλεύει το ωραίο, ευρύχωρο αμάξι του μόνο στη Θεσσαλονίκη. Για τους άλλους (έστω: τους περισσότερους) ταξιτζήδες ισχύουν, υποθέτω, τα γνωστά. ΥΓ. Και φυσικά δίνω το τηλέφωνό του σε όποιον το θέλει, ο άνθρωπος είναι όαση.
* * *
Δεν μπορείς να ερωτευτείς ξανά όπως ερωτεύτηκες την Μπεατρίς Νταλ στο «Μπέτυ Μπλου».
* * *
Εχθές διάβασα από την αρχή μέχρι το τέλος δύο βιβλία στο σιντριβάνι. Εντάξει, και τα δύο μαζί ήταν 100 σελίδες όλες κι όλες — μικρά βιβλιαράκια, δυο διηγήματα ουσιαστικά. Αλλά τα διάβασα από την αρχή μέχρι το τέλος (πράγμα που συμβαίνει μόνο με ένα ~10% των βιβλίων που ξεκινώ, και πολύ λέω), με ρούφηξαν, με κράτησαν εκεί και δεν μ’ άφησαν να σηκώσω κεφάλι ούτε λεπτό. Εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον βρήκα και στα συνοδευτικά κείμενα των δύο τομιδίων, που ήταν πυκνογραμμένα και γεμάτα ουσιαστικές πληροφορίες και λεπτομέρειες. Είναι μια καινούργια, απολύτως κομψή σειρά τσέπης από τις Εκδόσεις Στερέωμα, που ονομάζεται Αστερισμοί (όλες οι σειρές στο Στερέωμα ή παίζουν με την ονομασία του οίκου ή έχουν να κάνουν με τον ουρανό). Και τα βιβλία είναι το «Περιστατικό στη γέφυρα του Άουλ Κρικ» του Άμπροουζ Μπιρς (μετάφραση-επίμετρο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος), και η «Κούκλα» της Δάφνης ντυ Μωριέ (εισαγωγή-μετάφραση Ευαγγελία Κουλιζάκη). Η σειρά θα εμπλουτιστεί σύντομα και με άλλα κείμενα, όλα τους εμβληματικά και με μεγάλο ειδικό βάρος στον τομέα του το καθένα (πεζογραφία κυρίως και, αργότερα, και δοκίμιο), που έπαιξαν βασικό ρόλο στον καιρό τους, μικρά το δέμας έργα που εισάγουν τον αναγνώστη σε μεγάλα ρεύματα και είδη της λογοτεχνίας — πάντα πλαισιωμένα από κατατοπιστικά συνοδευτικά κείμενα. [§] Τώρα, ομολογώ πως τόσο ο Αμβρόσιος Μπιρς όσο και η ντυ Μωριέ είναι κάτι παραπάνω από αγαπημένοι μου, καθώς αφενός τούς συνάντησα έκθαμβος στη νεανική μου ηλικία (τότε πρέπει κανείς να ξεκινά να διαβάζει τους μεγάλους, παράλληλα με τα άλλα αναγνώσματά του, αργότερα είναι πια ένας άλλος) και αφετέρου είναι μάστορες και οι δύο του παράδοξου, του υπερφυσικού, του αλλόκοτου και του τρόμου — αυτά που προτιμώ και νιώθω περισσότερο από καθετί άλλο. [§] Η «Κούκλα» δεν έχει ξαναμεταφραστεί στα ελληνικά, καθώς δεν πάνε πολλά χρόνια άλλωστε που πρωτοεκδόθηκε και στο πρωτότυπο: ανήκει στα πρώιμα έργα της ντυ Μωριέ (ουσιαστικά στα μέχρι πρότινος αθησαύριστα από τα κατάλοιπά της), ωστόσο περιέχει πολλά από τα ανησυχαστικά εκείνα στοιχεία που θαυμάζουμε στην ώριμη περίοδό της. Μάλιστα, διόλου τυχαίο δεν είναι που η ηρωίδα της εδώ λέγεται (και αυτή) Ρεβέκκα. Έξοχο διήγημα, που σε αρπάζει στα νύχια του και σε στοιχειώνει χωρίς να σε αφήσει να πάρεις ανάσα. Όλη η γοτθική παράδοση κρυφοκοιτάζει πίσω από τις λέξεις του, ενώ η ίδια η κούκλα του τίτλου είναι ένα αρχετυπικό τέρας της λογοτεχνίας — ή μήπως το τέρας είναι η ίδια η Ρεβέκκα; Ή τελικά είναι ο αφηγητής;… Όσο για το «Περιστατικό» του Μπιρς, ας μένει ο λόγος: και μόνο που στάθηκε η βασική πηγή για να γράψει μισό αιώνα μετά το «Μυστικό θαύμα» ο Μπόρχες, αρκεί. Σπουδαίο διήγημα, μεγάλο επίτευγμα, αλλόκοτο πράγμα που γράφτηκε τότε που γράφτηκε. [§] Θα θέλαμε να δούμε πολλούς τίτλους στους Αστερισμούς. Αυτά τα κείμενα είναι ιδανικά κυρίως για νεαρούς εκκολαπτόμενους αναγνώστες, αλλά και η ιδανικότερη παρέα για όποιον κάθεται μισή ώρα θέλοντας να κλείσει τον θόρυβο της πόλης έξω από το μυαλό του, στο σιντριβάνι ή όπου αλλού τον φέρει η ώρα.
Ξέρω πολύ λιγότερα πράγματα για τους ανθρώπους από όσα θα ήθελα — και από όσα θα έπρεπε, δεδομένης της δουλειάς μου. Ας πούμε, δεν ξέρω τι σκέφτεται ένας εξωστρεφής άνθρωπος όταν συμμετέχει σε μία δημόσια εκδήλωση την ώρα που μιλάει κάποιος άλλος. «Πότε θα έρθει η σειρά μου;» «Ωραία τα λέει, αλλά εγώ τα είπα / θα τα πω καλύτερα». «Τι έχουμε για φαγητό το βράδυ; Δεν θυμάμαι». «Πότε επιτέλους θα τελειώσει όλο αυτό, για να κρυφτώ σε μια γωνιά;» Οκέι, αυτό το τελευταίο σίγουρα δεν το σκέφτεται. Όμως σίγουρα θα έχει κι αυτός έναν ακόμη εαυτό μέσα του, σωστά; Εκείνο τον δεύτερο, κρυφό, αυστηρό και σαρκαστικό εαυτό που βλέπουμε μόνο εμείς και που συνέχεια μας μιλάει και μας ελέγχει. Δεν μπορεί αυτό το «προνόμιο» να είναι αποκλειστικότητα των εσωστρεφών. …Αλλά όχι, δεν το ξέρω. Ξέρω πολύ λίγα πράγματα, για οτιδήποτε. Και ούτε θα μάθω ποτέ κάτι παραπάνω. Ξέρω μόνο πως κανείς πρέπει να περιμένει υπομονετικά να τελειώσει όλο αυτό, για να κρυφτεί σε μια γωνιά.
* * *
Αναζητήσαμε και βρήκαμε κάποια στοιχεία του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας σχετικά με το Panic Button, το app που παρέχει στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας τη δυνατότητα να ζητήσουν βοήθεια από την αστυνομία, άμεσα και διακριτικά. Θυμίζουμε ότι η εφαρμογή Panic Button χορηγείται από τα Αστυνομικά Τμήματα, καθώς και από τα Συμβουλευτικά Κέντρα του Δικτύου Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Μέσα από το κινητό της τηλέφωνο και με το απλό πάτημα ενός κουμπιού, κάθε γυναίκα που διατρέχει κίνδυνο μπορεί να ενημερώσει άμεσα και με ασφάλεια την ΕΛΑΣ. Η εφαρμογή λειτουργεί ουσιαστικά σαν ένας σιωπηλός συναγερμός, καθώς ο θύτης δεν αντιλαμβάνεται την ειδοποίηση της αστυνομίας από το θύμα. Ενώ αρχικά η εφαρμογή εξυπηρετούσε μόνο την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, η εφαρμογή του Panic Button επεκτάθηκε πια σε όλη την επικράτεια. (Και αφορά πλέον και τα δύο φύλα). [¤] Ας δούμε τα στοιχεία λοιπόν. Ο πρώτος αριθμός μετά από κάθε μήνα είναι οι γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας που δικαιούνται την εφαρμογή. (Γυναίκες δηλαδή που επισκέφτηκαν το αστυνομικό τμήμα, μίλησαν με έναν αρμόδιο, και εκείνος, βλέποντας ότι συντρέχουν παράγοντες σοβαρού κινδύνου βίας, τις ενημερώνει για τη δυνατότητα να τους χορηγηθεί η εφαρμογή). Ο αριθμός μέσα στην παρένθεση είναι οι γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας που εντέλει γράφτηκαν πράγματι στην εφαρμογή και έλαβαν κωδικό. (Όποια γυναίκα δηλώσει ότι επιθυμεί να εγγραφεί, συμπληρώνει τη σχετική αίτηση και παίρνει το password για την είσοδό της στην εφαρμογή). Και ο αριθμός μετά την παρένθεση είναι τα αυτοματοποιημένα μηνύματα που απεστάλησαν στην αρμόδια αστυνομική υπηρεσία. (Δηλαδή οι ενεργοποιήσεις του Panic Button μετά από ένα περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας). Έχουμε και λέμε λοιπόν: [2023] Μάρτιος 105 (25) 0 | Απρίλιος 348 (112) 7 | Μάιος 409 (117) 7 | Ιούνιος 425 (117) 14 | Ιούλιος 399 (95) 14 | Αύγουστος 397 (96) 27 | Σεπτέμβριος 391 (76) 20 | Οκτώβριος 396 (100) 25 | Νοέμβριος 384 (87) 23 | Δεκέμβριος 345 (90) 41 | ΣΥΝΟΛΟ: 3.599 (915) 178. [2024] Ιανουάριος 409 (131) 30 | Φεβρουάριος 396 (136) 24 | Μάρτιος 448 (185) 29 | Απρίλιος 1.144 (434) 28 | Μάιος 991 (323) 51 | Ιούνιος 1.982 (662) 59 | Ιούλιος 2.926 (793) 93 | Αύγουστος 1.995 (646) 87 | ΣΥΝΟΛΟ: 8.296 (3.310) 401. | ΣΥΝΟΛΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΕΝΑΜΙΣΙ ΕΤΟΥΣ: 11.895 (4.225) 579 [¤] Συζήτησα με μία φίλη τα παραπάνω, που μου είπε αμέσως μόλις περιέτρεξε τα στοιχεία (αντιγράφω): «Παρατηρείς ότι η αύξηση εντοπίζεται στον Απρίλιο και έπειτα, μετά από τη γυναικοκτονία έξω από το αστυνομικό τμήμα; Τα θύματα όχι μόνο έκαναν το πρώτο βήμα με την απόκτηση του button αλλά το χρησιμοποίησαν κανονικά. Κρίμα όμως το κορίτσι, θυσιάστηκε. Οι γυναίκες-θύματα κατάλαβαν ότι οι δικαιολογίες για τη συμπεριφορά τού θύτη είναι απλά επικίνδυνες για τη ζωή τους».
13°
