Κυριακή 4 Αυγούστου 2024: Ημερολόγιο

Ένα από τα πολλά γελοία πράγματα που κάνουν οι νεαροί άντρες είναι να διηγούνται ιστορίες από τον στρατό. Δηλαδή: κάτι που εξ ορισμού είναι αδύνατον να ενδιαφέρει απολύτως κανέναν, και που είναι ο ορισμός του βαρετού. Ωστόσο νά μία. Ήταν τέτοιες μέρες λοιπόν, με καύσωνα, και ήμασταν σε μια ερημιά που δεν την ήξερε ούτε ο Θεός, στο πλαίσιο μιας άσκησης. Έπρεπε να αποφύγουμε πάση θυσία, λέει, μία ομάδα καταδρομέων — εμείς ήμασταν απλοί πεζικάριοι. Με έναν φίλο, βρεθήκαμε χωρίς να το καταλάβουμε έξω από ένα χωριό, σε μια περιοχή κατάφυτη με καλαμπόκια. Βέβαιοι πως οι κομάντος θα μας αιχμαλώτιζαν και θα μας γελοιοποιούσαν, συρθήκαμε μέσα εκεί με άκρα αποφασιστικότητα, χωρίς καν να το συνεννοηθούμε. Κάπου στο κέντρο μιας περιοχής όσο πάνω-κάτω ένα γήπεδο μπάσκετ, σπάσαμε μερικά φυτά και φτιάξαμε έτσι ένα μικρό ξέφωτο. Ήπιαμε νερό, ξεθεωμένοι. Έπειτα μας πήρε ο ύπνος. Όταν βγήκαμε από εκεί, γεμάτοι χώμα, έντομα και σκουλήκια από πάνω μέχρι κάτω σαν ζόμπι, ήμασταν οι μόνοι ζωντανοί από το τάγμα.

* * *

Το μόνο καλό με τον στρατό είναι ότι αυτές οι ιστορίες θα πάψουν τα επόμενα χρόνια, καθώς θα αλλάξει τελείως η όλη δομή των ενόπλων δυνάμεων. Μόνο οι Χούτου και οι Τούτσι θα εξακολουθούν να μαλλιοτραβιούνται στα χαρακώματα. Ο πόλεμος ξεκίνησε με στρατιώτες που ήταν πολίτες να αλληλοσκοτώνονται στο πεδίο της μάχης πριν σφάξουν τα γυναικόπαιδα, συνέχισε με στρατιώτες που αλληλοσκοτώνονταν με τη βοήθεια της τεχνολογίας στο πεδίο της μάχης και μετά έσφαζαν τους πολίτες, συνεχίζεται σαν τεχνολογία που σκοτώνει στρατιώτες στο πεδίο της μάχης και πολίτες στις πόλεις και τα χωριά, και θα συνεχίσει σαν τεχνολογία vs τεχνολογίας που θα σκοτώνει μόνο πολίτες στις πόλεις. Δεν θα σκοτώνονται πια στρατιώτες, γιατί δεν θα υπάρχουν στρατιώτες. Άσε που είναι τρομερά δαπανηρή η εκπαίδευσή τους.

* * *

Είδα στον ύπνο μου ότι βγήκε, λέει, νόμος να παίζουν σε όλες τις ταινίες ο Κρίστοφ Βαλτς και ο Tζανκάρλο Εσπόζιτο και ξύπνησα κάθιδρος. Τι τρόμος, καλέ Θεέ, τι εφιάλτης.

* * *

Έχουμε ξαναπεί πως είναι πάντα καλό, πριν εκφέρει κανείς γνώμη για ένα Φλέγον Θέμα, αντί να διαβάσει τι λέει η επιστήμη (πράγμα, ορισμένως, κάπως κουραστικό), να σκεφτεί τι λένε γι’ αυτό ο Πούτιν, ο Τραμπ, οι Ιρανοί μουλάδες, οι Ταλιμπάν, o Βελόπουλος, ο Νότης Σφακιανάκης και ο Ίλον Μασκ, ώστε να σκεφτεί, να πιστέψει και να πει ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ. Σήμερα, σας έχουμε ακόμη ένα διπλό κόλπο: (1) Τι θα έλεγε άραγε ο Τράγκας αν ζούσε και έκανε ακόμη τις εκπομπές του; «Καταρχάς… δεν είναι καν άντρας… αυτό το άτομο από την Αλγερία. Δεν είναι καν “δεμ-δεμ”. Είναι άσκημος. Δεν έχω ξαναδεί… στη δημοσιογραφική μου καριέρα… τόσο άσχημο μποξέρ. Ή μάλλον, μπόξερ. Όχι μποξέρ, φίλες και φίλοι —και “φίλα”… που θα έλεγε και η γουόκ κουλτούρα… ή μάλλον η γουόκ χούντα—, αλλά μπόξερ. Σαν το σκύλο». Κάπως έτσι… Και (2): Τι θα έλεγαν τα Παιδιά της Νύχτας στη μεταμεσονύκτια εκπομπή τους έχοντας π.χ. καλεσμένο τον Παναγιώτη Τουλάτο και θέμα τη Μαρία την πρώην Αρχιέρεια του Σατανά, αν δεν είχε αντικαταστήσει το ίντερνετ την τρας τηλεόραση; «Τροφή για σκέψη». — Αυτό ήταν το νέο μας διπλό κόλπο. Εννοείται, και πάλι κάνουμε τα αντίθετα από τον Τράγκα και τα χι Παιδιά της Νύχτας. Δηλαδή, αν το καλοσκεφτείτε, είναι τόσο απλό.

* * *

Πώς ξεκινάμε να διαβάζουμε ένα βιβλίο; Είναι κι αυτό πολύ απλό. Πρώτα, διαβάζουμε ό,τι υπάρχει στο εξώφυλλο: από μπροστά, από πίσω, τα αυτιά, τη ράχη, τα πάντα: διαθέτουμε δηλαδή ένα με δύο λεπτά από τη ζωή μας. Μετά, διαβάζουμε τα πρωτοσέλιδα. Από την αρχή-αρχή, μέχρι εκεί που ξεκινά το βιβλίο (το «κυρίως κείμενο»). Μετά, πάμε πίσω. Βάζουμε το δάχτυλό μας εκεί που τελειώνει το «κυρίως κείμενο» και κοιτάμε τι έχει μετά. Μπορεί να μην έχει τίποτε, μονάχα τρεις-τέσσερις λευκές σελίδες. Μπορεί να έχει λευκές σελίδες και διαφημίσεις άλλων βιβλίων. Μπορεί να έχει ευχαριστίες. Μπορεί να έχει κολοφώνα. Ή και επίμετρο. Ή βιβλιογραφία, σημειώσεις, ίντεξ, περιεχόμενα κλπ. Προσοχή: δεν τα διαβάζουμε αυτά· απλώς βλέπουμε τι υπάρχει και το καταγράφουμε στο μυαλό μας. Κατόπιν, γυρνάμε πάλι στην αρχή, και εξετάζουμε αν και πώς είναι χωρισμένο το βιβλίο: έχει μήπως μέρη και κεφάλαια, ή μόνο κεφάλαια; Και τι μορφή ή αρίθμηση έχουν αυτά; Η αρίθμησή τους σε κάθε μέρος ξεκινάει πάντα από το 1, ή είναι ενιαία; Τέλος, βλέπουμε από ποια σελίδα ξεκινά όντως το «κυρίως κείμενο». (Η πιο «σωστή» είναι η σελίδα 11: ένα βιβλίο πρέπει να ξεκινά με δύο λευκές σελίδες, να ακολουθεί ο λεγόμενος ψευδότιτλος, να έχουμε άλλη μία λευκή σελίδα μετά, κατόπιν τη σελίδα τίτλου, πίσω της τα σχετικά στοιχεία της «ταυτότητας», κατόπιν την αφιέρωση, κατόπιν μία λευκή, στην επόμενη μονή το μότο, την πίσω του ζυγή λευκή, και αμέσως μετά το «κυρίως κείμενο». Που ξεκινά δηλαδή στη σελίδα 11). Αφού τα κάνουμε όλα αυτά, τότε ξεκινάμε να διαβάζουμε το βιβλίο.

* * *

Θέλω να παρακαλέσω τους ποιητές που μας διαβάζουν να μην κάνουν ντάκφεϊς όταν τούς τραβάνε φωτογραφία, ή (πόσο δε μάλλον) όταν τραβάνε φωτογραφία οι ίδιοι τον εαυτό τους. Αυτό είναι ένα προνόμιο των πεζογράφων. Ένα κεκτημένο. Ας είναι απλώς σκοτεινοί κι αγριεμένοι.

* * *

Γενικά, υπάρχει άραγε κάτι πιο ασόβαρο από τα πολύ σοβαρά πρόσωπα των λογοτεχνών όταν ξέρουν πως τους τραβάς φωτογραφία, λες και είναι ο Μποντλέρ, ας ’ούμε, ο Μπέκετ, ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ, ή ο Βέλτσος; Δεν ξέρω, ακούω γνώμες.

* * *

Συμβαίνει κάτι παράξενο. Εδώ μπροστά από το σιντριβάνι που καθόμαστε, ο δρόμος θεωρείται ήπιας κυκλοφορίας. Αλλά αυτό δεν το ξέρουν οι πεζοί. Οι πεζοί δεν καταλαβαίνουν καν πως πρόκειται για δρόμο. Έτσι, με παιδιά, σκυλιά, καροτσάκια, μόνοι ή σε παρέες, νεαρά ζευγαράκια και ηλικιωμένοι με μπαστούνια, Έλληνες και ξένοι, ντόπιοι και τουρίστες, ΟΛΟΙ μα όλοι περπατάνε καμαρωτοί-καμαρωτοί και αργά-αργά, με το πάσο τους, στο μέσον του δρόμου. Αλλά ιδού το παράδοξο: οι οδηγοί που στρίβουν και κατεβαίνουν τον δρόμο δεν τους ενοχλούν, δεν κορνάρουν, δεν πατάνε μερικούς για παραδειγματισμό: αντιθέτως, πηγαίνουν αργά-αργά κι αυτοί, σαν αγγελοπουλικό όνειρο, περιμένοντας με άκρα καρτερικότητα πότε θα καταλάβουν οι αμέριμνοι πεζοί μπροστά τους ότι βολτάρουν εν μέση οδώ. Είναι τρομερό. Το έχω δει εκατοντάδες φορές, και ποτέ κανείς οδηγός δεν φέρθηκε διαφορετικά, ήτοι ελληνικά. Δεν καταλαβαίνω γιατί. Βέβαια εγώ δεν οδηγώ. Το ίδιο παράξενο είναι το άλλο μοναδικό φαινόμενο της πόλης. Για όσους μάς διαβάζετε από την Αθήνα και αλλού, ιδού κάτι που δεν ξέρατε: κοντά στην πλατεία Αγίας Σοφίας, είναι αυτός ο μικρός κάθετος δρόμος που ονομάζεται Μακένζυ Κίνγκ. (Τιμάται έτσι ο πρωθυπουργός του Καναδά που έστειλε ανθρωπιστική βοήθεια στη χώρα μας κατά την Κατοχή. Ένας περίεργος άνθρωπος, πίστευε στα πνεύματα, μιλούσε με τους νεκρούς κλπ.). Λοιπόν, στη Μακένζυ Κίνγκ υπάρχει μια διάβαση πεζών. Είναι η μοναδική διάβαση πεζών στην πόλη, και μάλλον στη χώρα, όπου σταματούν ΟΛΟΙ οι οδηγοί, λες και ξαφνικά γίναμε Εσπερία. Διαπιστώστε το και μόνοι σας — βέβαια, όχι επιχειρώντας να περάσετε τη διάβαση (μη σας πάρω και στον λαιμό μου, γιατί ποτέ δεν ξέρεις), αλλά παρατηρώντας το φαινόμενο από μια γωνία, ή από το πεζοδρόμιο της εκκλησίας. Θα εκπλαγείτε. Αυτό και η ανηφόρα που κατηφορίζει στη Σπηλιά του Νταβέλη είναι από τα άγραφα.

* * *

Τι διαβάζουμε σήμερα | Τι ακούμε σήμερα