Η «ζοφερή» κατάσταση των δασών απειλεί την ανθρωπότητα, προειδοποιεί νέα έκθεση

Η κατάσταση της υγείας των παγκόσμιων δασών έχει φτάσει σε «ζοφερά» επίπεδα και απειλεί την ευημερία της ανθρωπότητας, σύμφωνα με νέα αποκαλυπτική έκθεση που τονίζει πως τα χρηματοοικονομικά συστήματα συνεχίζουν να χρηματοδοτούν την αποψίλωση, υπονομεύοντας τις προσπάθειες για τον περιορισμό της καταστροφής.

Από το 2021, όταν οι παγκόσμιοι ηγέτες και κορυφαίοι επιχειρηματίες υποσχέθηκαν να σταματήσουν την αποψίλωση των δασών, η νέα μελέτη διαπιστώνει ότι η απώλεια δασών έχει αυξηθεί, με κύριους παράγοντες τις επιδοτήσεις για κτηνοτροφία, μονοκαλλιέργειες, υλοτομία και εξορύξεις.

Μόνο το 2024, χάθηκαν 8,1 εκατομμύρια εκτάρια δάσους – έκταση σχεδόν ίση με τη μισή Αγγλία. Σύμφωνα με την Ετήσια Αξιολόγηση Δασικής Διακήρυξης (Forest Declaration Assessment), ο κόσμος βρίσκεται 63% εκτός στόχου για την εξάλειψη της αποψίλωσης έως το 2030.

«Κάθε χρόνο, το χάσμα μεταξύ υποσχέσεων και πραγματικότητας μεγαλώνει, με καταστροφικές συνέπειες για τους ανθρώπους, το κλίμα και τις οικονομίες», δήλωσε η Έριν Μάτσον από την οργάνωση Climate Focus. «Τα δάση είναι υποδομή αδιαπραγμάτευτη για έναν βιώσιμο πλανήτη. Η συνεχιζόμενη αποτυχία προστασίας τους θέτει σε κίνδυνο την κοινή μας ευημερία».

Πίσω από αυτή την τάση βρίσκεται μια τεράστια οικονομική ανισορροπία: οι αγροτικές βιομηχανίες, υπεύθυνες για το 85% της απώλειας δασών την τελευταία δεκαετία, λαμβάνουν 409 δισ. δολάρια ετησίως σε επιδοτήσεις — σχεδόν 70 φορές περισσότερα από τα 5,9 δισ. δολάρια που διατίθενται διεθνώς για προστασία και αποκατάσταση δασών.

«Η προστασία των δασών δεν έχει καμία ελπίδα όσο το οικονομικό σύστημα επιβραβεύει τα γρήγορα κέρδη από την καταστροφή τους», τόνισε η Φραντζίσκα Χάουπτ, εταίρος της Climate Focus.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης την εκρηκτική αύξηση των πυρκαγιών, ιδίως στον Αμαζόνιο, όπου η ξηρασία μετέτρεψε τεράστιες εκτάσεις τροπικού δάσους σε εύφλεκτο καύσιμο. Οι πυρκαγιές αυτές απελευθέρωσαν ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα επτά φορές υψηλότερες από τον μέσο όρο των προηγούμενων δύο ετών — περισσότερες από τις συνολικές εκπομπές της Γερμανίας.

Η οργάνωση Global Witness αποκάλυψε πως από το 2015, οι τράπεζες έχουν αποκομίσει 26 δισ. δολάρια από τη χρηματοδότηση εταιρειών που προκαλούν αποψίλωση.

Οι αμερικανικές τράπεζες, με επικεφαλής τις Vanguard, JPMorgan Chase και BlackRock, αποκόμισαν 5,4 δισ. δολάρια, ενώ οι ευρωπαϊκές – όπως οι BNP Paribas και Rabobank – 3,5 δισ.. Οι βρετανικές τράπεζες (HSBC, Aberdeen Group, Schroders) κέρδισαν 1,2 δισ., όπως και οι κινεζικές, παρά τις «πράσινες» πολιτικές τους.

«Βλέπουμε τις μεγάλες τράπεζες να χρηματοδοτούν ένα παγκόσμιο “ξεπούλημα” των τροπικών δασών και να πλουτίζουν από τις στάχτες τους», δήλωσε η Αλεξάντρια Ριντ, επικεφαλής δασών της Global Witness.

Ελπίδες αλλαγής στρέφονται στη διάσκεψη Cop30, που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα στο Μπελέμ της Βραζιλίας – την πρώτη που διεξάγεται στην Αμαζονία. Η Βραζιλία θα προτείνει τη δημιουργία του Ταμείου Τροπικών Δασών για Πάντα (Tropical Forests Forever Facility), με στόχο τη συγκέντρωση 125 δισ. δολαρίων για τη διατήρηση των δασών.

«Τα συνολικά στοιχεία είναι απογοητευτικά, αλλά το μέλλον των δασών δεν χρειάζεται να είναι», είπε η Μάτσον. «Αν το Cop30 εκπληρώσει τις υποσχέσεις του, του χρόνου θα μπορούμε να μιλάμε για πραγματική πρόοδο».

Ωστόσο, η Ελίζαμπεθ Χοχ από την οργάνωση Climate & Company προειδοποιεί ότι μόλις το 40% των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων διαθέτει πολιτική κατά της αποψίλωσης, παρότι τα δάση αποτιμώνται σε 150 τρισ. δολάρια ετησίως. «Ελπίζω οι εταιρείες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να φύγουν από το Cop30 λέγοντας “πρέπει να δράσουμε τώρα”», κατέληξε η Χοχ.

(Με πληροφορίες του Guardian)