Έντομα αντί κρέατος; Γιατί είναι καταδικασμένη να αποτύχει η εναλλακτική αυτή

Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως οι πρόσφατες προσπάθειες προώθησης της κατανάλωσης εντόμων ως εναλλακτικής στο κρέας είναι μάλλον καταδικασμένες σε αποτυχία, εξαιτίας της έντονης απέχθειας του κοινού απέναντι στην ιδέα. Παρότι τα έντομα προβάλλονται ως πιο βιώσιμη επιλογή, δεν φαίνεται να μπορούν να παίξουν ουσιαστικό ρόλο στη μείωση της επιβλαβούς για το περιβάλλον κατανάλωσης κρέατος.

Η εκτροφή και κατανάλωση εντόμων, όπως γρύλων, ακρίδων και μυρμηγκιών, θεωρείται οικολογικά φιλικότερη από τη συμβατική κτηνοτροφία και την κατανάλωση κρέατος, η οποία ευθύνεται για την αποψίλωση των δασών, πάνω από το 50% της παγκόσμιας ρύπανσης υδάτων και έως και το ένα τρίτο των επιτρεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, το μικρό αυτό περιβαλλοντικό αποτύπωμα των εντόμων δεν φαίνεται ικανό να υπερκεράσει τον βαθύ αποτροπιασμό που προκαλεί η κατανάλωσή τους, κυρίως στον δυτικό κόσμο.

Έντομα αντί κρέατος; Γιατί είναι καταδικασμένη να αποτύχει η εναλλακτική αυτή - Τι αναφέρουν δημοσκοπήσεις

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ενώ έως και το 91% των ερωτηθέντων εμφανίζονται πρόθυμοι να δοκιμάσουν φυτικά υποκατάστατα κρέατος, μόνο το 20% θα εξέταζε το ενδεχόμενο να φάει έντομα. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο πολιτισμικό – όπως το «αίσθημα αηδίας» – αλλά και οικονομικό: οι περισσότερες εταιρείες εστιάζουν στην εκτροφή εντόμων για ζωοτροφή (π.χ. μαύρες στρατιωτικές μύγες) και όχι για ανθρώπινη κατανάλωση.

«Με βάση αυτά τα εμπόδια, είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι τα τρόφιμα με βάση τα έντομα θα μπορέσουν πραγματικά να αντικαταστήσουν το παραδοσιακό κρέας», αναφέρει η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό npj Sustainable Agriculture της Nature. Ακόμα και σε χώρες με κάποια ιστορική σύνδεση με την κατανάλωση εντόμων, η αγορά είναι εξαιρετικά περιορισμένη.

Ο Ντάστιν Κράμετ, συν-συγγραφέας της έρευνας και επικεφαλής του Insect Institute, εξηγεί πως η προσπάθεια ένταξης εντόμων σε προϊόντα όπως σνακ ή ψωμί δεν είναι αρκετή για να οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης κρέατος. «Παρά τη δημόσια συζήτηση γύρω από το θέμα, δεν έχει υπάρξει κάποια ουσιαστική αλλαγή. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να έχουν έντονη αποστροφή και δεν υπάρχει πολιτισμική βάση για κάτι τέτοιο», σημειώνει.

Ελάχιστες κυβερνήσεις έχουν υιοθετήσει πολιτικές περιορισμού της κατανάλωσης κρέατος, λόγω φόβων πολιτικού κόστους. Ωστόσο, η Δανία αποτελεί μια αξιοσημείωτη εξαίρεση, καθώς το 2023 παρουσίασε ένα σχέδιο για την ενίσχυση της φυτικής διατροφής και τη μείωση του κρέατος. «Αν θέλουμε να μειώσουμε το κλιματικό αποτύπωμα της γεωργίας, πρέπει να τρώμε περισσότερα φυτικά τρόφιμα», είχε δηλώσει τότε ο υπουργός Τροφίμων της χώρας, Γιάκομπ Γένσεν.

Ο Κράμετ χαιρέτισε την πρωτοβουλία της Δανίας ως πιο ρεαλιστική στρατηγική: «Πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί που βρίσκονται οι άνθρωποι. Δεν αρκεί να τους κουνάμε το δάχτυλο. Όταν υπάρξουν εναλλακτικά προϊόντα που υπερέχουν σε γεύση, τιμή και ευκολία, τότε θα μπορέσουμε πραγματικά να μειώσουμε την εξάρτηση από την κτηνοτροφία».