Νέα δεδομένα της NASA δείχνουν δραματική αύξηση στην ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων

Νέα δεδομένα από τη NASA αποκαλύπτουν εντυπωσιακή αύξηση στην ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως ξηρασίες και πλημμύρες, τα τελευταία πέντε χρόνια.

Η μελέτη της NASA δείχνει ότι τα φαινόμενα αυτά γίνονται ολοένα και συχνότερα, διαρκούν περισσότερο και είναι πιο σφοδρά, με τα στοιχεία του περασμένου έτους να είναι διπλάσια από τον μέσο όρο της περιόδου 2003–2020.

Ακραία φαινόμενα εκτός προβλέψεων

Η απότομη αυτή αύξηση δεν είχε προβλεφθεί. Οι ερευνητές δηλώνουν έκπληκτοι και ανήσυχοι από τα τελευταία δεδομένα που συλλέχθηκαν μέσω του δορυφόρου Grace της NASA, ο οποίος παρακολουθεί περιβαλλοντικές αλλαγές στον πλανήτη. Εκτιμούν ότι η κλιματική αλλαγή είναι η πιθανότερη αιτία αυτής της τάσης, παρότι η ένταση των φαινομένων αυξάνεται ταχύτερα απ’ ό,τι η μέση παγκόσμια θερμοκρασία.

Εκπρόσωπος του Μετεωρολογικού Γραφείου του Ηνωμένου Βασιλείου (Met Office) ανέφερε ότι η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων είχε προβλεφθεί, αλλά πλέον βλέπουμε αυτές τις προβλέψεις να γίνονται πραγματικότητα. Προειδοποίησε ότι οι κοινωνίες δεν είναι προετοιμασμένες για φαινόμενα τέτοιας έντασης.

Τα δεδομένα δεν έχουν ακόμα αξιολογηθεί μέσω επιστημονικής κρίσης (peer review), και οι ερευνητές λένε πως θα χρειαστούν τουλάχιστον 10 ακόμη χρόνια για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη στατιστικής τάσης.

Η Δρ. Μπάιλινγκ Λι (Bailing Li), από το Εργαστήριο Υδρολογικών Επιστημών του Διαστημικού Κέντρου Goddard της NASA και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, δήλωσε στον Guardian:
«Δεν μπορούμε ακόμα να αποδείξουμε την αιτία – απαιτούνται περισσότερα δεδομένα. Είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε τι ακριβώς συμβαίνει, αλλά τα υπόλοιπα στοιχεία δείχνουν πως η παγκόσμια θέρμανση είναι ο κινητήριος παράγοντας. Βλέπουμε ολοένα και περισσότερα ακραία φαινόμενα σε όλο τον κόσμο, κάτι που είναι σίγουρα ανησυχητικό».

Ο συνάδελφός της, Δρ. Μάθιου Ρόντελ (Matthew Rodell), επικεφαλής υδρολογίας στο Goddard, κάλεσε επίσης σε προσοχή, αν και παραδέχθηκε ότι τον ανησυχεί η επιτάχυνση αυτών των καταστροφικών φαινομένων. «Είναι σίγουρα τρομακτικό», είπε.

Ο πλανήτης απροετοίμαστος για την κρίση

Το πρώτο μέρος των στοιχείων της NASA δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Water το 2023. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μαθηματικό τύπο για να υπολογίσουν τη συνολική ένταση των φαινομένων, λαμβάνοντας υπόψη την έκταση, τη διάρκεια και τη σχετική υγρασία ή ξηρότητα. Η μελέτη προειδοποιεί ότι η διαταραχή του υδρολογικού συστήματος θα είναι μία από τις πιο σοβαρές συνέπειες της κλιματικής κρίσης.

Σημειώνεται ότι η ένταση των φαινομένων συνδέεται πιο στενά με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία απ’ ό,τι με το φαινόμενο Ελ Νίνιο ή άλλους κλιματικούς δείκτες. Αυτό σημαίνει ότι η συνεχής υπερθέρμανση του πλανήτη θα οδηγήσει σε πιο συχνές, εντονότερες και παρατεταμένες πλημμύρες και ξηρασίες.

Η ενημερωμένη ανάλυση έγινε κατόπιν αιτήματος της ερευνητικής οργάνωσης Global Water Intelligence που εδρεύει στην Οξφόρδη. Ο επικεφαλής της, Κρίστοφερ Γκάσον (Christopher Gasson), δήλωσε ότι οι εταιρείες ύδρευσης βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» της κλιματικής αλλαγής, αντιμετωπίζοντας είτε υπερβολικό νερό είτε έλλειψη — ή και τα δύο.

«Οι περισσότερες εταιρείες ύδρευσης είναι παντελώς απροετοίμαστες για τις αλλαγές που έρχονται», είπε. «Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό. Ο κλάδος πρέπει να προσελκύσει τεράστιες επενδύσεις».

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Μπετς (Richard Betts), επικεφαλής επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο Μετεωρολογικό Γραφείο και στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, δήλωσε:
«Η έκθεση της NASA αποτελεί μια ξεκάθαρη υπενθύμιση ότι ένας θερμότερος πλανήτης συνεπάγεται πιο ακραίες πλημμύρες και ξηρασίες. Αυτά έχουν προβλεφθεί εδώ και χρόνια, αλλά τώρα τα βλέπουμε να συμβαίνουν».

Ο κόσμος, πρόσθεσε, δεν είναι προετοιμασμένος για αυτές τις έντονες αλλαγές. «Οι άνθρωποι έχουν προσαρμόσει τη ζωή τους στις καιρικές συνθήκες του παρελθόντος. Τώρα είναι ευάλωτοι σε φαινόμενα που ξεπερνούν κάθε προηγούμενη εμπειρία. Πέρα από την ανάγκη άμεσης μείωσης των εκπομπών, πρέπει επίσης να προσαρμοστούμε ταχέως για να αντέξουμε τις αλλαγές που ήδη συντελούνται».

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης WaterAid, η εναλλαγή ακραίων συνθηκών, όπως πλημμύρες και ξηρασίες, καταστρέφει εκατομμύρια ζωές. Πολλές πόλεις παγκοσμίως βιώνουν «φαινόμενα μαστιγώματος» (whiplash) από ξηρασία σε πλημμύρα ή από καύσωνα σε παγετό – και το αντίστροφο.

Η Βασιλική Μετεωρολογική Εταιρεία προειδοποιεί ότι τέτοιες ξαφνικές μεταβάσεις είναι πιο επιζήμιες από τα ίδια τα φαινόμενα, επηρεάζοντας τη γεωργία, τις υποδομές, τη βιοποικιλότητα και τη δημόσια υγεία.

Η έκθεση αναφέρει: «Η αύξηση της θερμοκρασίας διαταράσσει βασικούς παράγοντες, όπως το πολικό ρεύμα και τον πολικό στρόβιλο, αλλάζοντας τα καιρικά πρότυπα».

Ο Άσερ Μινς (Asher Minns) από το Κέντρο Έρευνας Κλιματικής Αλλαγής Τίνταλ του Πανεπιστημίου East Anglia επιβεβαίωσε ότι και δικές τους μελέτες για το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν εντατικοποίηση τόσο των ξηρασιών όσο και των πλημμυρών, καθώς και απότομες μεταβάσεις μεταξύ τους – τα λεγόμενα φαινόμενα «υδροκλιματικού μαστιγώματος».

Τέλος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, υπάρχει 80% πιθανότητα τουλάχιστον ένα από τα επόμενα πέντε έτη να ξεπεράσει το 2024 ως το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί. Η συνεχής αύξηση της θερμοκρασίας θα εντείνει τους κλιματικούς κινδύνους, επηρεάζοντας κοινωνίες, οικονομίες και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η απρόβλεπτη φύση των νέων δεδομένων για τα ακραία φαινόμενα ενδέχεται να προκαλέσει αναταράξεις και στον ασφαλιστικό κλάδο, ο οποίος βασίζεται σε ιστορικά πρότυπα για τον υπολογισμό ασφαλίστρων – κάτι που ίσως επηρεάσει συνολικά την παγκόσμια οικονομία.

(Με πληροφορίες του Guardian)