Μια και σήμερα θ’ ασχοληθώ με το τοπωνύμιο «Εξάρχεια», ας ξεκινήσω μ’ αυτό που βλέπετε στη φωτογραφία. Στη μικρή πεζοδρομημένη οδό Τσαμαδού λοιπόν, πολύ κοντά στην πλατεία, οι κάτοικοι διαμόρφωσαν αυτό το οικόπεδο σε «κηπάκι», καθώς το ονόμασαν. Είναι μια μίνι παιδική χαρά, ένα παγκάκι, μερικά φορητά καθίσματα, αυτοσχέδια τραπέζια και λίγο πράσινο: πόλος έλξης για μαμάδες, αργόσχολους και περαστικούς, τουλάχιστον το πρωί. Αυτό που με συγκινεί περισσότερο, όμως, είναι τα χνάρια του παλιού, γκρεμισμένου σπιτιού: το αποτύπωμα απ’ το σχήμα της στέγης, οι πέτρες των τοίχων και, ιδίως, το κοίλωμα από τις εντοιχισμένες ντουλάπες.
1 λεπτό η σελίδα!
Από τη μακρινή δεκαετία του ’70 ο Μίμης Δημακαράκος είχε ξεκινήσει ένα βιβλιοπωλείο κοντά στην πλατεία Κάνιγγος. Το μαγαζί, που λειτουργεί σήμερα από τη νεότερη γενιά στην ίδια περιοχή, ξεχωρίζει από άλλα του είδους επειδή διαθέτει και παλιά και καινούργια βιβλία. Στο ισόγειο, όπου εξυπηρετούν ο Διονύσης και ο Στέλιος, καλοί γνώστες του αντικειμένου, βρίσκει ή παραγγέλνει κανείς κάθε νέα έκδοση. Στο πατάρι υπάρχει υπολογιστής με δυνατότητα εισόδου του πελάτη στο ίντερνετ (δωρεάν φυσικά). Αλλά η έκπληξη είναι στο υπόγειο: χιλιάδες παλιά βιβλία, με θεματική ταξινόμηση και κόστος 1 λεπτό η σελίδα (υπολογίστε μόνοι σας πόσο φτηνό έρχεται ένα βιβλίο π.χ. 300 σελίδων). Ανακάλυψα πολύ ωραία κομμάτια κι είπα να μοιραστώ τη γνώση μαζί σας. Καλό ψάξιμο.
Είχα γράψει και παλιότερα ότι μια ευάριθμη, αλλά αξιοσημείωτη και οπωσδήποτε πολύ πλακατζίδικη κατηγορία τοπωνυμίων είναι όσα είχαν ξεκινήσει σαν καλαμπούρια. Μια τέτοια περίπτωση, έγραφα τότε, ήταν τα Χαφτεία. Ας προσθέσουμε λοιπόν και τα Εξάρχεια. Οι παλιοί αθηναιογράφοι λένε ότι ο Παναγιώτης Έξαρχος είχε το 19ο αιώνα ένα μπακάλικο Σολωμού και Θεμιστοκλέους, περίπου εκεί που βρίσκεται σήμερα η πλατεία της περιοχής. Το μπακάλικο, ως τόπος συγκέντρωσης, ήταν βέβαια τοπόσημο. Σκωπτικά, αθώα ή φιλικά, είπαν το μέρος «Εξάρχεια», δήθεν βαρύγδουπα, σα να είναι κανένα σπουδαίο σημείο – κι έμεινε. Σα να πούμε τη δική μας γειτονιά «Αθενσβόεια» ή κάπως έτσι.
Η ταβέρνα στο κοντέινερ
Δεν είμαι φίλος της ρετσίνας, ήπια όμως την καλύτερη στην πιάτσα και πολύ την εκτίμησα. Αυτό μάλιστα συνέβη σε ταβέρνα που στεγάζεται σε κοντέινερ: αναγκάστηκε να μεταστεγαστεί από το σεισμό του 1999 και παρέμεινε εκεί (συνολική λειτουργία: 18 χρόνια). Πρόκειται για το λαϊκό μαγαζί που διατηρούν οι ευγενέστατοι Ελένη και Γιάννης Αντωνίου, στο οποίο με πήγαν προχτές φίλοι που το γνώριζαν καλά - και δεν έχασα. Κύριο χαρακτηριστικό, το σπιτικό φαγητό: μαυρομάτικα, πίτες, μπακαλιάρος, ψητό αρνί, σαλάτες (τονίζω ότι η μαρουλοσαλάτα είχε άνηθο, πράμα πολύ σπάνιο), σουτζουκάκια, μαρίδα, και οι ωραιότερες πατάτες φούρνου της δεκαετίας. Γλεντήσαμε καλά τρωγοπίνοντας, χορεύοντας κι ακούγοντας ρεμπέτικα (κονσέρβα). Κοινό ετερόκλητο, ατμόσφαιρα διόλου δήθεν, τιμές χαμηλές. «Τα ρουπάκια», Παναγούλη 42 & Κομνηνού, πλ. Άνω Λιοσίων, 210 2470.089, 697 8894303 (το ρουπάκι είναι μια ποικιλία χαμηλής βελανιδιάς).
Είναι γνωστό ότι πολύς κόσμος (και ειδικά μετανάστες) παίζει υπαίθριο σκάκι σ’ αυτή την πόλη: πλατεία Δαβάκη (Καλλιθέα), πάρκο Κλωναρίδη / Φιξ (Πατήσια), πλατεία Αγ. Κωνσταντίνου (Λένορμαν), διάφορα σημεία της Παραλιακής (Φάληρο κ.λπ.). Ο αναγνώστης κ. Παναγιώτης Πούτος ανακάλυψε κι άλλο ένα: επί της οδού Βουλιαγμένης, στο περίπτερο πίσω από τον Αϊ-Γιάννη. Δυο-τρεις σκακιέρες είναι κει σε μόνιμη βάση, μου γράφει στο μέιλ του. Ευχαριστώ πολύ. Άλλα ανάλογα μέρη, αγαπητοί αναγνώστες κι αναγνώστριες;
Έχουμε φάει τόσες φάπες, τόση ανασφάλεια και πίεση πανταχόθεν, που αναζητάμε πια λίγη χαρά, λίγη χριστουγεννιάτικη τρέλα, λίγο τζέρτζελο, απ’ όπου κι αν προέρχεται
10°
