Ανασχεδιάζοντας το κυκλοφοριακό: Έξυπνοι δρόμοι και πράσινη πόλη

Το κυκλοφοριακό δεν λύνεται οριστικά σε καμία μεγαλούπολη. Είναι ένα διαρκές και εξελισσόμενο πρόβλημα, που λαμβάνει με τον χρόνο νέες μορφές, και έτσι χρειάζεται συνεχώς νέα μέτρα και εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης.

Πάντως, για τη χώρα μας, θα έπρεπε να αλλάξει ολοκληρωτικά το υπόδειγμα οργάνωσης και σχεδιασμού των πόλεων, με διακριτική αποθάρρυνση της χρήσης των Ι.Χ. αυτοκινήτων και ταυτόχρονη ενίσχυση των Μ.Μ.Μ., η οποία σήμερα δεν υπάρχει. Η πολιτική τάξη είτε δεν γνωρίζει είτε δεν δύναται να αναλάβει το πολιτικό κόστος. Δεν έχει αφήγημα λύσης για το πρόβλημα. Ωστόσο, μέχρι τότε υπάρχουν δεκάδες πράγματα που μπορούν να γίνουν, καθώς δεν έχουμε προχωρήσει σχεδόν σε τίποτα από τη δεκαετία του ’80 έως σήμερα.

Η Athens Voice ανοίγει τον διάλογο με μια σειρά εύγλωττων και εκλαϊκευμένων άρθρων για το μεγαλύτερο αστικό περιβαλλοντικό πρόβλημα που θίγει βάναυσα την καθημερινότητα: το πρόβλημα της λειτουργίας της Αθήνας και των ελληνικών πόλεων. Ο γνωστός συγκοινωνιολόγος Σταύρος Κωνσταντινίδης προτείνει και συγκρίνει τι συμβαίνει στη χώρα μας και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε χωρίς να χρειάζεται να «ανακαλύψουμε την Αμερική».

Η πρόταση του Σταύρου Κωνσταντινίδη για το κυκλοφοριακό ζήτημα στην Αθήνα

Πρόταση 1η: Οι διασταυρώσεις και οι κόμβοι: ένα από τα κλειδιά του κυκλοφοριακού

Οι κόμβοι και οι διασταυρώσεις στις πόλεις είναι τόσο νευραλγικής σημασίας, που από μόνοι τους καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα του οδικού δικτύου. Από αυτά τα σημεία εκκινούν οι επιπλοκές, οι συμφορήσεις, τα προβλήματα. Σε ένα μεγάλο οδικό δίκτυο όπως της Αθήνας, τα προβλήματα οχημάτων και πεζών συγκεντρώνονται κυρίως στους κόμβους και τις διασταυρώσεις και λιγότερο στα ευθύγραμμα τμήματα των οδών. Επομένως, εκεί θα έπρεπε να δοθεί κατά προτεραιότητα η αρχική και μέγιστη έμφαση.

Τι συμβαίνει σήμερα

Δυστυχώς, καμία σοβαρή πρωτοβουλία της κεντρικής ή της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα – προφανώς επειδή δεν το κατανοούν. Οι κόμβοι και οι διασταυρώσεις παραμένουν σχεδόν ίδιοι από τη δεκαετία του ’90. Οι κόμβοι είναι αναχρονιστικά σχεδιασμένοι, οι διασταυρώσεις υπερφορτωμένες με στάθμευση μέχρι το όριο των γωνιών, αποκρύπτοντας την ορατότητα μεταξύ οχημάτων αλλά και μεταξύ οχημάτων και πεζών. Οι διαβάσεις πεζών είναι σπάνιες, και όταν υπάρχουν είναι ξεθωριασμένες. Επιπλέον, λείπουν χιλιάδες ράμπες για άτομα με αναπηρία, και όταν υπάρχουν συχνά είναι κατειλημμένες από παράνομη στάθμευση (Εικόνα 1). Έτσι, στα ακριβώς πιο ευαίσθητα σημεία που θα έπρεπε να υπάρχει καθαρότητα, σήμανση, ασφάλεια και πρόνοια για τον πεζό, κυριαρχεί η παράνομη στάθμευση μέχρι τελευταίου εκατοστού.

Τι πρέπει να γίνει

Μια μαζική παρέμβαση διαπλάτυνσης των γωνιών σε όλες τις διασταυρώσεις μιας πόλης θα αναβάθμιζε άμεσα τη λειτουργικότητα του οδικού δικτύου, θα μείωνε τις καθυστερήσεις, θα αύξανε την οδική ασφάλεια, θα βελτίωνε την ορατότητα οχημάτων και πεζών, και θα ενίσχυε τη βιώσιμη κινητικότητα και την άνεση των πεζών, αυξάνοντας τον ζωτικό δημόσιο χώρο. Ένα από τα σημαντικότερα οφέλη είναι η απομάκρυνση της παράνομης στάθμευσης χωρίς να απαιτείται αστυνόμευση.

Τρισδιάστατος σχεδιασμός: Θεανώ Πέππα, αρχιτέκτων.