Στοιχειωμένη Αθήνα: Χάλογουιν στα μέρη που ο θρύλος τα θέλει σκλαβωμένα στο μεταφυσικό

Το Χάλογουιν, γνωστό και ως Νύχτα των Αγίων Πάντων, είναι μια γιορτή που, αν και έχει τις ρίζες της στη Δύση, έχει πλέον εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Με το πέρασμα των χρόνων, έγινε συνώνυμο των τρομακτικών ιστοριών, των φαντασμάτων και του μυστηρίου, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που συναρπάζει μικρούς και μεγάλους.

Αν και στην Ελλάδα δεν αποτελεί παραδοσιακή γιορτή, το Χάλογουιν φαίνεται να έχει βρει το κοινό του. Εξάλλου, η χώρα μας διαθέτει πλούτο ιστοριών για στοιχειωμένα μέρη και ανεξήγητα φαινόμενα, που κάνουν την ελληνική παράδοση εξίσου ατμοσφαιρική και γοητευτική. Το ενδιαφέρον για το μεταφυσικό και το άγνωστο είναι πλέον παγκόσμιο – και φυσικά, η Αθήνα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Η πόλη κρύβει τα δικά της «στοιχειωμένα» σημεία, φορτωμένα με θρύλους και ιστορίες αιώνων, γεμάτες ένταση, μυστήριο και αγωνία.

Trick or… treat? Όπως και να ’χει, δεν υπάρχει αμφιβολία πως κάτι απόκοσμο, ε, και λίγο τρομακτικό πλανιέται σε αυτά τα μέρη.

Ναι, αλλά σε ποια σημεία η Αθήνα συναντά το Χάλογουιν

Η σπηλιά του Νταβέλη στη Πεντέλη

Στην Πεντέλη, το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Αθήνας, βρίσκεται το Σπήλαιο του Νταβέλη ή Σπήλαιο της Πεντέλης όπως είναι γνωστό, ένα από τα πιο θρυλικά «στοιχειωμένα» μέρη της Αττικής, που κατά καιρούς έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον ερευνητών και περιπατητών. Ο θρύλος λέει ότι ο λήσταρχος Νταβέλης χρησιμοποιούσε τη σπηλιά ως κρυψώνα, ενώ είχε ανακαλύψει στοές που ξεκινούσαν από την Πεντέλη και κατέληγαν στο κέντρο της Αθήνας.

Στο σημείο υπήρχε επίσης κατά την αρχαιότητα ένας από τους ναούς του θεού Πάνα και των νυμφών, μέρος που λάτρεις το χρησιμοποιούσαν ως καταφύγιο και τόπο θυσιών, όπου η σύνδεση του ανθρώπου με τις δυνάμεις της φύσης γινόταν πραγματικότητα. Στα Βυζαντινά χρόνια υπήρξε επίσης ερημητήριο ασκητών, στους οποίους οφείλει και το παλαιότερο όνομά της «Σπήλαιο των Αμώμων» (των αναμάρτητων, των αμόλυντων). Μέσα και γύρω από τη σπηλιά έχουν παρατηρηθεί πολλά ανεξήγητα φαινόμενα, από ανωμαλίες στο μαγνητικό πεδίο στην είσοδο της σπηλιάς, ενώ όσοι την είχαν επισκεφθεί μετά τον θάνατο του διαβόητου λήσταρχου, κάνουν λόγο για έντονη μυρωδιά όζοντος και προσωρινή απώλεια μνήμης. Η σπηλιά χρησιμοποιήθηκε ακόμα και από τον ελληνικό στρατό, ενώ στις διάφορες εργασίες που έγιναν αργότερα, έκλεισαν με τσιμέντο ένα μεγάλο μέρος της σπηλιάς, σφραγίζοντας με αυτόν τον τρόπο μάλλον και τα μυστικά της. Το εκκλησάκι που βρίσκεται στην είσοδό της, μπορεί να βρίσκεται εκεί για ευνόητους λόγους…

Το Σανατόριο της Πάρνηθας και το Πάρκο των Ψυχών

Το εγκαταλειμμένο σανατόριο στην Πάρνηθα είναι ένα από τα συζητημένα μέρη της Αττικής. Χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο θεραπείας για ασθενείς με φυματίωση κατά τη δεκαετία του 1930, υπό τη διοίκηση του νοσοκομείου Ευαγγελισμός, που εκείνη την εποχή αποφασίζει την ίδρυση ενός ορεινού αντιφυματικού θεραπευτηρίου σε μια τοποθεσία με καλύτερο κλίμα και καθαρό αέρα. Στο σανατόριο νοσηλεύτηκαν άρρωστοι άνθρωποι από όλη την Ελλάδα, ανάμεσά τους ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος, παρά τη νοσηλεία του, τελικά δεν θεραπεύτηκε. Μετά την εφεύρεση της πενικιλίνης το 1950, το σανατόριο έκλεισε τις πόρτες του και 5 χρόνια αργότερα, λειτούργησε ως ξενοδοχείο με το όνομα ΞΕΝΙΑ και μεταγενέστερα φιλοξένησε για λίγο τουριστικές σχολές ωσότου και έκλεισε οριστικά το 1984.

Μετά τον σεισμό το 1999 που είχε επίκεντρο την Πάρνηθα, το κτίριο κρίθηκε ακατάλληλο προς επίσκεψη. Έκτοτε, το σανατόριο προσελκύει πλήθος ανθρώπων οι οποίοι δεν διστάζουν να το επισκεφτούν και να το φωτογραφίσουν. Ιστορίες για φαντάσματα και παράξενα φαινόμενα κάνουν συχνά την εμφάνισή τους, με πολλούς να μιλούν για περίεργους ήχους και μυστηριώδεις παρουσίες. Μεγάλος αριθμός επισκεπτών που πιστεύουν στα μεταφυσικά, λένε επίσης ότι βραδινές ώρες έχουν θεαθεί διάφορες οντότητες. Το σίγουρο είναι ότι και από μόνο του ως κτίριο αποπνέει ένα μυστήριο και ένα δέος, ίσως λόγω της εγκατάλειψής του, ακόμα και της ιστορίας του.

Εμπνευσμένος από την ιστορία του σανατορίου της Πάρνηθας, ο γλύπτης Σπυρίδων Ντασιώτης επέλεξε τον χώρο απέναντι από το επιβλητικό και γεμάτο μνήμες εγκαταλειμμένο πλέον σανατόριο για να δημιουργήσει αφιλοκερδώς το πάρκο των ψυχών, ένα σύνολο γλυπτών από κορμούς καμένων δέντρων από τη γύρω περιοχή του σανατορίου. Ο γλύπτης δεν χάραξε απλά κορμούς, αλλά έδωσε ζωή σε νεκρούς κορμούς δέντρων, εκφράζοντας έτσι τα συναισθήματα που κατείχαν πιθανώς οι τρόφιμοι του σανατορίου, κατά την περίοδο του εγκλεισμού τους.

Ο πύργος των ονείρων στο Ν. Φάληρο

Το σπίτι των ονείρων στο Ν. Φάληρο ή αλλιώς η στοιχειωμένη βίλα Κουρτέλη, είναι ένα κτίριο που μοιάζει με πύργο, θα έλεγε κανείς, επί της οδού Σμολένσκυ στον αριθμό 4. Η εικόνα του σήμερα προκαλεί ρίγη και ανατριχίλα, καθώς το άλλοτε παλιό νεοκλασικό, στολίδι της περιοχής, είναι μισογκρεμισμένο και αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για τη γέννηση τρομακτικών ιστοριών και φαντασμάτων. Η ιστορία του ξεκινάει τον 19ο αιώνα, όταν αγοράστηκε από έναν πλούσιο της εποχής με το όνομα Κυριάκο Κουρτάλη ή Καρτάλη, γιο βιομηχάνου που είχε βλέψεις να γίνει τενόρος. Το όνειρό του ναυάγησε γρήγορα, όταν ο πατέρας του του απαγόρευσε κάθε προσπάθεια. Η ενασχόλησή του με το εμπόριο υφασμάτων τού είχε αποφέρει πολλά χρήματα, αλλά αργότερα ο Κουρτάλης, το μόνο που επιθυμούσε διακαώς ήταν να πάρει κάποιο δημόσιο αξίωμα, κάτι όμως που ποτέ δεν πέτυχε.

Λέγεται επίσης πως έβαλε ακόμα και υποψηφιότητα για δήμαρχος της Αθήνας, αλλά έχασε στις εκλογές. Έκτοτε κλείστηκε στο νεοκλασικό του, αποτραβήχτηκε και έζησε απομονωμένος στο σπίτι του μέχρι και τον θάνατό του. Ο Κουρτάλης δεν παντρεύτηκε ποτέ, μοναδική του αγάπη παρέμεινε για πάντα το τραγούδι. Παλαιότεροι κάτοικοι λένε ότι είχε χάσει τα λογικά του, έβγαινε στο μπαλκόνι και τραγουδούσε άριες με τις ώρες. Σήμερα, ο θρύλος λέει ότι τις νύχτες το φάντασμά του τριγυρνάει στους έρημους διαδρόμους του αρχοντικού τραγουδώντας. Παρά τις «φωνές» του Κουρτάλη, το οικόπεδο των 817 τ.μ. περιήλθε στο δημόσιο λόγω οφειλών.

Το πηγάδι των ψυχών στην Κηφισιά, στην οδό Πεσμαζόγλου 145

Η πιο γνωστή φήμη ξεκινάει από το 1945, από μια ιστορία όπου κάτοικος της περιοχής πυροβόλησε μια από τις σκιές - φιγούρες που λένε ότι εμφανίζονταν κοντά στο πηγάδι και την επόμενη ημέρα αρρώστησε βαριά και πέθανε. Από τότε κάτοικοι της γύρω περιοχής ξεκίνησαν να λένε για παράξενες και αλλόκοτες φιγούρες που εμφανίζονταν δίπλα στο πηγάδι, αλλά και για ουρλιαχτά μέσα στη νύχτα. Άλλοι λένε πως από παλιά, αποτελεί πόλο έλξης για στοιχειά και νεράιδες, που είναι άμεσα συνδεδεμένα με το υγρό στοιχείο, κι ενώ το πηγάδι είναι μπαζομένο, οι καλαμιές που το περιβάλλουν φαίνεται να είναι μια απόδειξη ότι το νερό κάπου υπάρχει. Πολλοί βέβαια μπορεί να είναι και εκείνοι που ασπάζονται το θρακιώτικο έθιμο, γνωστό ως πηγαδισμό, που λέει πως αν κοιτάξεις μέσα στο πηγάδι μπορείς να δεις τους συγγενείς που έχασες και αγαπάς... 

Ο Πύργος της Δουκίσσης Πλακεντίας

Το 1804 η Σοφί Ντε Μαρμπουά, γνωστή και ως Δούκισσα της Πλακεντίας, παντρεύτηκε τον στρατηγό Κάρολο Λεμπρέν, προστατευόμενο του Ναπολέοντα, με τον οποίο και έμεινε μαζί 10 χρόνια. Οι δυο τους χώρισαν χωρίς να πάρουν ποτέ διαζύγιο, απέκτησαν μαζί ένα και μόνο παιδί, την Καρολίνα - Ελίζα Λεμπρέν, την οποία η Σοφί αγαπούσε παθολογικά. Σύντομα το ζευγάρι κατέληξε να ζει χωριστά, με τη Σοφί να παίρνει την κόρη της Ελίζα στην Ελλάδα, όπου και πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της μέχρι και τον θάνατό της. Το 1834 η Δούκισσα της Πλακεντίας μετακομίζει στην Αθήνα, όπου και χτίζει πολλά επιβλητικά κτίρια, με κορυφαίο τον Πύργο της Πλακεντίας.

Ο θρύλος θέλει σ' αυτόν τον Πύργο να κρύβονται πολλά και σκοτεινά μυστικά. Όμως δομήθηκε όχι από ένα μυστικό, αλλά από μια μεγάλη, πικρή αλήθεια: το ότι η Δούκισσα της Πλακεντίας πλήρωσε με τα λογικά της τη θλίψη που της προκάλεσε ο χαμός της πολυαγαπημένης της κόρης. 

Το 1837 η κόρη της πεθαίνει από νόσημα της εποχής, με τη Δούκισσα να μην μπορεί να ξεπεράσει έκτοτε τον χαμό της, γεγονός που την οδήγησε στην ταρίχευση της κόρης της. Λέγεται πως κρατούσε το ταριχευμένο σώμα στο υπόγειο του σπιτιού της στον Κεραμεικό και συμπεριφερόταν στην Ελίζα σαν να ήταν ζωντανή.

Στα τέλη του 1847 όμως, έπειτα από μια μεγάλη πυρκαγιά, το σώμα της κόρης της καταλήγει αποτεφρωμένο, κι αυτό ήταν και το τελειωτικό χτύπημα για τη Δούκισσα. Η ίδια χάνει εντελώς τα λογικά της και μετακομίζει στη θερινή της οικία, στο Καστέλο της Ροδοδάφνης στην Πεντέλη. Εκεί διάφορες πηγές υποστηρίζουν πως άρχισε να τριγυρνά στο δάσος, ντυμένη στα λευκά, με αποτέλεσμα όσοι περνούσαν από εκεί να νομίζουν ότι ήταν φάντασμα ή νεράιδα.

Παράλληλα ο κόσμος έλεγε πως πραγματοποιούσε μαζώξεις με παράξενους καλεσμένους, πως διατηρούσε σχέσεις με ληστάρχους της εποχής, αλλά και πως είχε ασπαστεί τον σατανισμό μετά τον χαμό της κόρης της. Ο πύργος της Πλακεντίας έγινε αντικείμενο τεράστιου ενδιαφέροντος, χωρίς κανείς να ξέρεις πού αρχίζει η αλήθεια και πού το ψέμα. Η Δούκισσα της Πλακεντίας έφυγε μόνη τον Μάιο του 1854. Λένε πως το όνομα της κατέληξε ένας μύθος για την πόλη των Αθηνών και πως μέχρι και σήμερα πολλοί μιλούν για τη Δούκισσα με το λευκό μανδύα και τα πέπλα, που τριγυρνά γύρω από το ανάκτορο, θρηνώντας σπαρακτικά και ψάχνοντας την κόρη της στο πρόσωπο των περαστικών.