gonia: Τα Εξάρχεια «πουλούν» πλακάκια με τον πιο εικαστικό και αρχιτεκτονικό τρόπο

Τρίτη πρωί και περπατάω για το γραφείο. Στα Εξάρχεια, στη γωνία Ιπποκράτους και Βαλτετσίου, βλέπω νέα άφιξη. Απ’ έξω γράφει “gonia, an urban allegory”. Σαν τι μπορεί να είναι αυτό; Περίεργη, ανοίγω την αστική σιδερένια πόρτα του και μπαίνω μέσα. Βλέπω παντού αντικείμενα που φτιάχνουν και διακοσμούν ένα σπίτι. Από πλακάκια, κεραμικά και φωτιστικά, μέχρι σκαμπό και διακοσμητικά … λογικά προς πώληση. Βέβαια είναι όλα τοποθετημένα στον χώρο λες και είναι εκθέματα κάποιας γκαλερί. Το μάτι μου πέφτει και σε μία μπάρα που σερβίρει καφέ και ροφήματα- τώρα αρχίζω και μπερδεύομαι. Από την άλλη πλευρά υπάρχει και ένα μεγάλο τραπέζι με παράταιρες καρέκλες- που δένουν τόσο πολύ μεταξύ τους- όλες από διάφορες εποχές.

Κάπου εκεί ανάμεσα, σαν μια έξτρα καλλιτεχνία στον χώρο, βλέπω έναν καλοντυμένο άνδρα με εκκεντρικά μεγάλα κοκάλινα γυαλιά. «Δηλαδή τώρα αυτός ο άνθρωπος πουλάει πλακάκια;» σκέφτομαι, αφήνοντας κάθε προκατάληψη να με κυριεύσει. «Γιατί όχι;», συνεχίζω προσπαθώντας να την πολεμήσω. Συγκεκριμένα, πουλάει πλακάκια, βρύσες, μπιντέδες και αντικείμενα σπιτιού, αλλά με το δικό του τρόπο. Μόνο και μόνο γι’ αυτό, θέλησα να μάθω και άλλα για αυτόν τον τύπο με τα μακριά μαλλιά και τα ακόμη πιο μακριά οράματα- αυτά τα έμαθα στη συνέχεια. Γιατί αυτό το κατάστημα, όπως μου λέει ο ιδιοκτήτης, Κοσμάς Καραβάς, περιγράφει την ιστορία της ζωής του.

gonia, ο νέος χώρος του Κοσμά Καραβά στα Εξάρχεια με είδη υγιεινής και διακόσμησης

«Θέλαμε να προσεγγίσουμε διαφορετικά τον τρόπο που παρουσιάζουμε τα υλικά. Να τα παρουσιάσουμε με ένα πιο εικαστικό, αρχιτεκτονικό, γκαλερίστικο τρόπο. Κυρίως με ένα πιο αλληγορικό τρόπο», μου λέει. Δεν είναι concept store, ούτε πολυχώρος. «Απεχθάνομαι αυτές τις έννοιες», λέει ο Κοσμάς. Πράγματι, δύο τόσο πολυφορεμένες και «εύκολες» λέξεις δεν ταιριάζουν σε έναν τόσο φρέσκο και διαφορετικό χώρο. «Ο χώρος θέλει να πει και να δείξει πράγματα περισσότερο από αυτά που βλέπουμε, γι΄ αυτό και τον περιγράφουμε ως μια αστική αλληγορία. Δε θέλουμε να είμαστε ένα ακόμη μαγαζί που θα πουλάει πλακάκια. Είναι αυτό που ονειρευόμουν πάντα: η λογική του πώς μπορείς να εξελίξεις τα προϊόντα που πουλάς, να δώσεις μία άλλη ματιά, να χτίσεις μια ιστορία. Όπως βλέπεις, έχουμε στήσει ένα χώρο που ισορροπεί ανάμεσα στην πολύ ιδιαίτερη βιτρίνα της αστικής Αθήνας και σε ένα χώρο που μοιάζει με αρχιτεκτονικό γραφείο».

Ό,τι υπάρχει στη gonia, είναι προς πώληση. Κάποια αντικείμενα είναι δικές τους εισαγωγές και άλλα, όπως ένα πολύ ιδιαίτερο φωτιστικό urbi & orbi, είναι φτιαγμένα αποκλειστικά για εκείνους. Στον χώρο συνυπάρχουν πάνω από 100 brands ξεχωριστής και σύγχρονης αισθητικής, αναγνωρίσιμα σε όλο τον κόσμο, όπως 101 copenhagen, Simas, alpi, Equipe, WOW.

Πάμε στη gonia για καφέ-ποτό;

Στην κεντρική βιβλιοθήκη, βλέπω έναν ενισχυτή, ηχεία, βινύλια και πικ απ. Λες να τα πουλούν και αυτά; «Είναι για τις μουσικάρες που παίζουμε», μου εξηγεί ο Κοσμάς - επιβεβαιώνω. Εκτός από καφέ και ροφήματα, το βράδυ το «κατάστημα» μετατρέπεται σε αθηναϊκό μπαρ που σερβίρει καλά ποτά και καλή διάθεση. Πέμπτες και Παρασκευές έχει μουσικά sets με Έλληνες DJs να συνοδεύουν τα απεριτίβο. Μαθαίνω ότι θα δούμε πολλά «περίεργα» πράγματα, από σετ με ηλεκτρονική μουσική από κανονικά όργανα μέχρι και όπερα!

Μια και θίξαμε το φαγητό, κάθε ημέρα από τις 7 το απόγευμα έως τις 10 το βράδυ, σερβίρεται απεριτίβο- φυσικά στα ιδιαίτερα κεραμικά σκεύη της gonia. Χειροποίητες πίτες που έχουν γίνει κρακεράκια στο φούρνο, δύο χειροποίητες αλοιφές, ένα χούμους και γιαούρτι με δενδρολίβανο, ατομικό πλατό με τυριά και μαρμελάδα και μία μικρή ποικιλία με σαλάμια. Όλα αυτά τα νόστιμα, συνοδεύονται από μία προσεγμένη λίστα κρασιών, όλα βιολογικής καλλιέργειας και ποτά που έχουν βάση αθηναϊκής κουλτούρας. Τσέκαρε τα σουβέρ- είναι δείγματα πλακιδίων Ferrés. Πόσο δένουν όλα μεταξύ τους;

Τα projects στη gonia

Το πρώτο project, τα Anoigmata, αφορά τις βιτρίνες, που όπως είναι περιφερειακές και με 360^ο ορατότητα, θέλουν να λειτουργούν σαν προπομπός του τι ακολουθεί μέσα στο χώρο. Πρόκειται για αρχιτεκτονική παρέμβαση που θα αλλάζει την όψη των βιτρινών κάθε τρεις μήνες, δηλαδή κάθε εποχή. Η πρώτη θα είναι το φθινόπωρο, η δεύτερη το χειμώνα και πάει λέγοντας. Εξωτερικά, σε κοινή θέα θα υπάρχει μια κεντρική θεματολογία, η οποία θα αφορά τη δική τους σκέψη ως προς την εποχή, τον σχεδιασμό της οποίας θα αναλαμβάνουν διαφορετικά κάθε φορά αρχιτεκτονικά γραφεία. Ενώ εσωτερικά της βιτρίνας θα αναπτύσσονται τα υλικά που διατίθενται στο μαγαζί με ένα πολύ εικαστικό τρόπο. Σκεφτείτε βιτρίνες που θα λειτουργούν ως προθήκες που φιλοξενούν κάποιο έργο τέχνης. «Σα να βλέπεις ένα μεγάλο brand πώς στήνει τα προϊόντα που θέλει να παρουσιάσει στα κεντρικά του showroom», εξηγεί ο Κοσμάς.

Το δεύτερο project ακούγεται ακόμη πιο διαδραστικό. Designers και αρχιτέκτονες θα συνδυαστούν με τα εργοστάσια που συνεργάζεται ο Κοσμάς Καραβάς και θα δημιουργήσουν από κοινού μια βιτρίνα. Οι πρώτοι σαν σκέψη, οι δεύτεροι μετουσιώνοντας αυτή τη σκέψη σε προϊόν. Σε κάθε βιτρίνα θα γράφεται το προϊόν, το storytelling του, καθώς και τα εμπλεκόμενα μέρη. Θα είναι ένα custom made collaboration για τη gonia, που θα δίνει τη δυνατότητα σε νέους επαγγελματίας να αναδειχθούν και στις εταιρίες να παρουσιάσουν τα προϊόντα τους με μια τελείως μοναδική και φρέσκια εκδοχή. Επομένως, η gonia έχει και το χαρακτήρα ενός hub φιλόδοξων και creative επαγγελματιών στον χώρο της αρχιτεκτονικής και του design. «Θέλουμε να γίνουμε προορισμός μόνο και μόνο για τις βιτρίνες που θα φτιάξουμε. Να γίνουμε μια μικρή βιτρίνα της πόλης».

Αυτός ο «ανήσυχος» κόσμος ξεδιπλώνεται και στον κάτω όροφο. Σε έναν ολόλευκο, χαμηλοτάβανο χώρο- σε αντίθεση με το εντυπωσιακά ψηλοτάβανο υπόλοιπο μαγαζί- που έχει και την όψη, αλλά και τη μυρωδιά παλιού σπιτιού σε κάποιο κυκλαδίτικο νησί! Μαθαίνω ότι σε αυτόν τον μυσταγωγικό χώρο στήνεται μια underground γκαλερί που θα παρουσιάζει μόνιμα πώς ένα υλικό ή ένα αντικείμενο όπως είναι το πλακάκι, η βρύση κλπ μπορεί να συνυπάρξει με τον κόσμο των τεχνών: με έναν ζωγράφο, γλύπτη, graphic designer κ.ά. Αυτοί σε σύμπραξη με τη gonia θα δημιουργούν installations και εικαστικά αποτυπώματα και θα τρέχει κάθε μήνα. Τώρα είναι σε φάση που ψάχνουν τον curator. Το όνομα της γκαλερί ίσως είναι το Υpogeia, μια δική μου αυθόρμητη έμπνευση όταν είδα τον χώρο.

Η συλλογή Medius Terra της Urbi&Orbi στη γκαλερί της gonia

Αυτή τη στιγμή, στα Ypogeia -ελπίζω να κατοχυρώθηκε-  παρουσιάζεται η Medius Terra, η νέα σειρά της γνωστής εταιρίας Urbi&Orbi που παρουσίασε τον Απρίλιο στο Salone del Mobile στο Μιλάνο. Είναι μια ωδή στη ζωή της Μεσογείου εμπνευσμένη από τρεις designers, δύο ξένους και έναν Έλληνα, τον γνωστό Σωτήρη Λάζο. Όλα τα αντικείμενα είναι χρηστικά: τραπέζια, side tables, stools, φωτιστικά. Μάλιστα, όταν τελειώσει η έκθεση, τα κομμάτια θα είναι διαθέσιμα προς πώληση.

Η ιστορία του χώρου

Αυτόν τον χώρο, που ο Κοσμάς Καραβάς και οι συνεργάτες του φιλοδοξούν να γίνει σημείο αναφοράς στο κέντρο, πάλευαν να τον πάρουν δύο χρόνια. Ήταν ένα μαγαζί κλειστό για τρία χρόνια και ανοίκιαστο. Σεβάστηκαν την πολυκατοικία της δεκαετίας του ’30, από τις λίγες αστικές πολυκατοικίες με ονοματεπώνυμο, η οποία ανήκε σε έναν πλούσιο Αλεξανδρινό και προσπάθησαν να την επαναφέρουν στην πρότερη μορφή της. «Το αστείο είναι ότι πουλάμε πλακάκια, αλλά  ξηλώσαμε πλακάκια για να βρούμε το μωσαϊκό της εποχής, το οποίο και τρίβαμε 7 μέρες». Ξήλωσαν και ό,τι άλλο περιττό υπήρχε εσωτερικά στο κτίριο. Το ύψος του κτιρίου το άφησαν ελεύθερο. Αναδημιούργησαν την πόρτα και τον πρόβολο της πόρτας, η οποία πλέον είναι η χαρακτηριστική παλιά αστική με προβολή από μάρμαρο, κάτι πολύ σπάνιο που δεν το συναντάς. Ακόμη και τα παράθυρα που είχαν λευκά αλουμίνια, τα κάλυψαν με σίδερο και τα έβαψαν μαύρα για να τα φέρουν στα επίπεδα που ήταν παλιά ο χώρος. «Θέλω να παίρνω τα πράγματα όπως τα βρήκα και όπως ήταν. Να διατηρώ το χρώμα της εποχής».

H gonia ανήκει στην ομπρέλα του Lab Piree Super Studio. Πώς ξεκίνησαν όλα.

Βρισκόμαστε στο κέντρο της Αθήνας όμως για τον Κοσμά όλα ξεκινούν και καταλήγουν στον Πειραιά. «Μεγάλωσα στη Δραπετσώνα. Εκεί έπαιζα, εκεί έχω τις πρώτες προσλαμβάνουσες. Ο μπαμπάς μου ήταν πλακάς, αλλά εγώ ασχολούμουν επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο. Ήμουν ο πρώτος παίκτης από Β’ και Γ’ εθνική και έχω χρηστεί διεθνής στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Είχα και χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς αγώνες το ‘92. Αυτό το κύκλωμα δε μου άρεσε και αποσύρθηκα. Όμως δεν είχα άλλη δουλειά να κάνω. Ήμουν στον αέρα, ξεκρέμαστος. Το μόνο που σκεφτόμουν να κάνω είναι κάτι παράγωγο της τέχνης του μπαμπά μου. Με οδήγησε η ανάγκη και ένα παιχνίδι του μυαλού μου που μου έλεγε “Μάλλον εδώ, θα πετύχεις”».

Έτσι λοιπόν ξεκίνησε με ένα πολύ μικρό μαγαζάκι στην οδό Αναπαύσεως στη Δραπετσώνα. Από 20 τ.μ. ενοικιασμένου χώρου, στα 30 τ.μ., στα 50 τ.μ. και έπειτα σε ένα αγορασμένο 5όροφο κτίριο. Τι έκαναν; Πουλούσαν πλακάκια και είδη υγιεινής, αλλά με το δικό τους τρόπο. «Από τότε πουλούσαμε υλικά που κανείς δεν πίστευε ότι θα μπορούσαμε να τα πουλήσουμε στη Δραπετσώνα». Μετά από μία τετραετία -δεκαετία του 90-, έγινε το μπαμ- έκαναν εξαγωγές μέχρι και σε Νέα Υόρκη και Αφρική! Από εκεί και πέρα όλα έγιναν πολύ γρήγορα. «Δούλεψα πάρα πολύ. Κάθε μέρα από τις 8 το πρωί έως τις 3 τα ξημερώματα. Ό,τι δεν μπορούσαν να καταλάβουν οι άλλοι ως υλικό, το καταλάβαινα εγώ, το έφερνα, το πίστευα και το πούλαγα. Απλά επειδή άρεσε σε μένα. Ήρθαν και άνοιξαν δίπλα μας κολοσσοί του χώρου, αλλά δεν τα κατάφεραν. Επειδή δεν ήξεραν την περιοχή…».

Ήθελε όμως να πάει προς το μέρος που πίστευε ότι πάντα ανήκει. Το Λιμάνι και τον Άγιο Διονύση. Βρήκε μια μεγάλη αποθήκη στο Λιμάνι και την έκλεισε. Είναι το Lab Piree Super Studio, μία «ομπρέλα» που ισορροπεί ανάμεσα στο design, την αρχιτεκτονική, τα υλικά, τα εικαστικά, το φαγητό, τα δρώμενα, τα πάρτι. Ό,τι έχει μια πόλη, το περιλαμβάνει το Lab Piree Super Studio και τα «παιδιά» του, η gonia που μόλις άνοιξε στα Εξάρχεια και τo kamara -ενοικιαζόμενα studios-και το sympan- ίδιας φιλοσοφίας με το gonia- που θα ανοίξουν τον Σεπτέμβρη στον Πειραιά. «Θα υπάρχει μία αλληλεπίδραση των χώρων. Δημιουργούμε κάτι που θα ξεκινάει από τα πλακίδια, θα πηγαίνει στην τέχνη και στη φιλοξενία και θα καταλήγει στο design, στη γαστρονομία και στα events. Όλα αυτά είναι μία συνέχεια της εταιρίας», λέει ο Κοσμάς Καραβάς.

Από τον Πειραιά στην Αθήνα και πάλι πίσω

Η gonia είναι μια κουτσομπολίστικη γωνιά. «Αν κάτσεις εδώ, θα δεις πως είναι ένα παρατηρητήριο για όλους. Τα βλέπεις όλα», λέει ο Κοσμάς. Μία και αποτελεί όμως αστική αλληγορία, είναι παραπάνω απ’ ότι βλέπουμε. Η gonia είναι η απόπειρα να ταξιδέψουν τον κόσμο από τον δωρικό Πειραιά, στο αστικό κέντρο και αντίστροφα. Είναι μεν η τομή δύο κεντρικών δρόμων, Ιπποκράτους και Βαλτετσίου, αλλά περισσότερο είναι η κορυφή δύο διαδρομών. Είναι το μέρος που συνδέει το λιμάνι με την πόλη. «Είμαι Βαμβακαρικός. Και δε θα αλλάξω ποτέ. Καθότι Πειραιώτης και Μικρασιάτης, αυτή η δωρικότητα του λιμανιού με ελκύει πάρα πολύ. Με εξιτάρει όμως και το κέντρο και τα Εξάρχεια που εδώ ζω τα τελευταία πέντε χρόνια. Με ελκύει ο εκλεπτυσμένος αστικισμός που εκπέμπει αυτή η περιοχή. Όλη αυτή η καλλιτεχνική υπόσταση που δε θα σβήσει ποτέ. Στους δύο πόλους της πόλης, βλέπω διαφορές που θέλω να τις ενώσω και ας ξέρω ότι ο Πειραιάς δε θα γίνει ποτέ Αθήνα. Ούτε η Αθήνα, Πειραιάς».

Και κάπως έτσι συνδέεται οι αδρές γραμμές του λιμανιού με τον αστικισμό της Αθήνας και την αλτερνατίβα των Εξαρχείων, όχι επιβάλλοντας μας ένα lifestyle, αλλά προτείνοντάς μας ένα life choice. «Όλα αυτά που βλέπεις είναι ένα “φελινικό” ταξίδι που κάνει το μυαλό μου. Δεν ξέρω τι συμβαίνει ακριβώς. Ξέρω όμως πως ό,τι κάνω, είμαι εγώ. Είναι τα μικρά ή μεγάλα ταξίδια που έκανα μικρός όταν καβαλούσα τη Labretta του μπαμπά μου» μου λέει ο Κοσμάς για να συνεχίσει: «Με μία λέξη; Χάος. Και αυτό το χάος που έχω στο μυαλό μου ήθελα να το φέρω εδώ μέσα». Τα κατάφερε. Και εμείς θα χαθούμε μέσα σε αυτό, θα βρεθούμε, θα ξαναχαθούμε και θα το αναζητήσουμε. Γιατί κάθε πόλη αποζητά το χάος της.

gonia, Βαλτετσίου 11 και Ιπποκράτους 48, Εξάρχεια

insta, website