Life in Athens

Συγγρού: Ο δρόμος που ενώνει τις δύο μάνες μας

Πέντε χιλιόμετρα ιστορίας. Πέντε χιλιόμετρα Ελλάδας

Λίνα Παπαδάκη
ΤΕΥΧΟΣ 666
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πέντε χιλιόμετρα διάδρομος απογείωσης, προς τον μακρινό χρυσό ορίζοντα του μεσημεριού, τις ηδονικές υποσχέσεις της νύχτας. Αυτό είναι η Λεωφόρος Συγγρού. Η οδός διαφυγής, η λύτρωση, η απόδραση από τη νευρωτική πρωτεύουσα προς τη θάλασσα. Ένας ανοιχτός δρόμος ανάσα σαν αναστεναγμός ανακούφισης – μόλις αφήσεις πίσω σου τους Στύλους του Ολυμπίου Διός γκαζώνεις και μπαίνεις αμέσως σε άλλο θεό, στην υγρή αύρα του Ποσειδώνα. Όπως το λέει ο Σεφέρης.

«... κι όμως αγάπησα κάποτε τη Λεωφόρο Συγγρού / το διπλό λίκνισμα του μεγάλου δρόμου/ που μας αφήνει θαυματουργά στη θάλασσα / την παντοτινή για να μας πλύνει από τις αμαρτίες...»

Πέντε χιλιόμετρα ιστορίας. Τα πολιτικά πάθη – ο Άγιος Σώστης στέκει εκεί που έγινε η πρώτη απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά, που όμως δεν τον έσωσε από τη δεύτερη. Η προσφυγιά – ο Νέος Κόσμος, η Νέα Σμύρνη, η Καλλιθέα αγκαλιάζουν τη λεωφόρο κι από τις δυο μεριές. Ο αστικός ευρωπαϊκός εκσυγχρονισμός – τον δρόμο άρχισε να φτιάχνει ο Τρικούπης και τον ολοκλήρωσε ο Βενιζέλος, τον ξανάφτιαξε ο Καραμανλής για να υποδεχτεί τις λιμουζίνες της ΕΟΚ, τον τελειοποίησε ο Σημίτης για να υποδεχθεί την Ολυμπιάδα.

Πέντε χιλιόμετρα Ελλάδας. Η μεγαλοαστική Ελλάδα – ο Συγγρός που χρηματοδότησε τον δρόμο, ο Φιξ που κατασκεύασε το εργοστάσιο βασιλικής ζυθοποιίας, ο Νιάρχος που ήρθε και στήθηκε απέναντι από τον ανταγωνιστή του στη ζωή και τον θάνατο Ωνάση. Η Ελλάδα του πολιτισμού –το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών που Ιδρύματος Ωνάση, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη θέση του Φιξ. Η Ελλάδα του κοσμοπολιτισμού – υπέροχα ξενοδοχεία, μοντέρνα κτίρια επιχειρήσεων. Η Ελλάδα της δυστυχίας – το Ιωσηφόγλειο ορφανοτροφείο στέκει βουβό στο ύψωμα. Η Ελλάδα της αμαρτίας – μόλις πέσει η νύχτα κατηφορίζουν τα κορίτσια που χορεύουν γυμνά πάνω στην μπάρα και τα άλλα που πιάνουν πόστο στον παράδρομο.

Είναι ο μόνος δρόμος που έχει απομείνει στην Αθήνα όπου η πολιτική ορθότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς, των ποδηλάτων και της πεζοπορίας δεν έχουν μπορέσει να ποινικοποιήσουν το αυτοκίνητο. Ξέφρενος δρόμος που τα γκάζια γίνονται άνεμος ανάτασης χωρίς ενοχές. Αλλάζει το μικροκλίμα της ψυχής μου μόλις στρίψω από την Αμαλίας και ανεμίσουν τα μαλλιά μου στο σχήμα ελευθερίας που τους δίνει ο αλατισμένος αέρας από την κάτω άκρη της Συγγρού. Νιώθω να απογειώνομαι όταν ρολάρουν οι ρόδες πάνω στο πλατύ ασφάλτινο ποτάμι που κυλά μεγαλοπρεπές πάνω από τον Ιλισσό.

Αγάπησα κι εγώ σαν τον Σεφέρη τη λεωφόρο Συγγρού. Νομίζω, όμως, την αγαπούν όλοι οι Αθηναίοι. Πώς να γίνει διαφορετικά; Είναι το μόνο νήμα που ενώνει τις δύο μάνες της Ελλάδας, την Ακρόπολη και τη θάλασσα.