Τελικά η μουσική ηρεμεί τους σκύλους μας; - Ποιο είδος προτιμούν

Μπορεί κανείς να βρει αμέτρητες μουσικές λίστες για σκύλους και γάτες στο διαδίκτυο. Όμως, βοηθούν πραγματικά τα ζώα να χαλαρώσουν;

Από σκύλους που υποφέρουν από άγχος αποχωρισμού μέχρι γάτες και ακόμη και ελέφαντες σε ζωολογικούς κήπους, η σωστά επιλεγμένη μελωδία φαίνεται πως μπορεί να λειτουργήσει ως ένα απλό αλλά αποτελεσματικό εργαλείο ευζωίας. 

Μία μελέτη από το Πανεπιστήμιο Queen’s του Μπέλφαστ εξέτασε τρεις τύπους ήχου σε σκύλους που ζούσαν σε κυνοκομεία και σε ιδιωτικές κατοικίες: κλασική μουσική, ηχοβιβλία και σιωπή (ομάδα ελέγχου). Μετά από στενή παρατήρηση των αλλαγών συμπεριφοράς, οι ερευνητές κατέληξαν ότι η κλασική μουσική είχε αξιοσημείωτο καταπραϋντικό αποτέλεσμα σε «οξέα αγχωτικές καταστάσεις», όπως μια επίσκεψη στον κτηνίατρο ή ένα μεγάλο ταξίδι με αυτοκίνητο.

Ποια είναι η καταλληλότερη μουσική για να ηρεμούν οι σκύλοι μας

Δεν έχουν όμως όλα τα είδη κλασικής μουσικής το ίδιο αποτέλεσμα. Το αργό τέμπο (50–60 παλμοί το λεπτό ή λιγότερο), οι απλές συνθέσεις και τα χαμηλά ή ανύπαρκτα κρουστά λειτουργούν καλύτερα. Αυτός ο συνδυασμός έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης (της ορμόνης που συνδέεται με την αντίδραση στο στρες) στους σκύλους – αν και ο ακριβής μηχανισμός παραμένει ασαφής.

«Η πιο λογική εξήγηση είναι ότι υπάρχει κάτι εγγενώς χαλαρωτικό σε αυτό το είδος μουσικής, πιθανόν προκαλώντας την έκκριση χημικών ουσιών που δημιουργούν μια κατάσταση ευχαρίστησης», λέει η Deborah Wells, συν-συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια συμπεριφοράς ζώων στο Queen’s University Belfast.

Η Wells έχει μελετήσει την επίδραση της κλασικής μουσικής και σε άλλα είδη, όπως τα ζώα των ζωολογικών κήπων – ελέφαντες και γορίλες. «Οι ελέφαντες και οι γορίλες σε ζωολογικούς κήπους εμφάνισαν βελτιωμένη ευζωία, περνώντας λιγότερο χρόνο σε στερεοτυπικές συμπεριφορές ή επιθετικότητα», λέει. Άλλα οφέλη ευζωίας περιλαμβάνουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες, καλύτερο ύπνο, ισχυρότερο ανοσοποιητικό και βελτιωμένη γονιμότητα.

Σκύλοι και γάτες έχουν πολλαπλάσιο εύρος ακοής από τους ανθρώπους

Τα ζώα και οι άνθρωποι έχουν εκ φύσεως διαφορετικές ακουστικές ικανότητες. Οι σκύλοι έχουν περίπου τριπλάσιο εύρος ακοής από τους ανθρώπους (έως 65.000 Hz), επομένως ακούν πιο υψηλές συχνότητες και πιο μακρινά ηχητικά ερεθίσματα.

Οι γάτες αντιλαμβάνονται ακόμη υψηλότερες συχνότητες (έως 79.000 Hz), γι’ αυτό μία κόρνα ή ακόμη και ο ήχος του αλουμινόχαρτου μπορεί να τις τρομάξει. Αν και λίγες μελέτες έχουν διερευνήσει την επίδραση της μουσικής στις γάτες, μία έδειξε συσχέτιση: ερευνητές έβαλαν ακουστικά σε 12 γάτες που είχαν υποβληθεί σε αναισθησία για στείρωση και τους έπαιξαν τρεις διαφορετικούς ήχους διαδοχικά: το Torn της Natalie Imbruglia, το Adagio for Strings του Barber και το Thunderstruck των AC/DC. Η κλασική επιλογή προκάλεσε τον πιο αργό ρυθμό αναπνοής, τον χαμηλότερο καρδιακό παλμό και τη μεγαλύτερη διάμετρο κόρης – και τα τρία δείκτες χαλάρωσης.

Δεν είναι όμως μόνο η κλασική μουσική που καταπραΰνει τα ζώα. Ρέγκε και soft rock με απλά ρυθμικά μοτίβα, αργό τέμπο και χωρίς βαριά κρουστά έχει αποδειχθεί ότι ηρεμούν σκύλους σε καταφύγια. Άλλη μελέτη που παρατήρησε 35 γάτες σε νοσοκομείο έδειξε ότι η ορχηστρική μουσική μεσαίων συχνοτήτων (π.χ. πιάνο, φλάουτο, έγχορδα) μείωσε τον αναπνευστικό τους ρυθμό.

Αντίθετα, τα ηχοβιβλία –αν και θα περίμενε κανείς ότι βοηθούν λόγω της γλυκιάς φωνής των αφηγητών– δεν επιβεβαιώνουν τη θεωρία στην πράξη. Σε μελέτη που συνυπέγραψε η Wells το 2022, όπου παρατηρήθηκαν 60 σκύλοι έκθετοι είτε σε κλασική μουσική είτε σε ηχοβιβλία όσο έλειπαν για λίγο οι ιδιοκτήτες τους, τα ηχοβιβλία δεν έδειξαν σχεδόν κανένα καταπραϋντικό αποτέλεσμα. Οι περισσότεροι σκύλοι απλώς κοίταζαν το ηχείο που έπαιζε την αφήγηση, αντί να ξαπλώσουν ή να καθίσουν όπως έκαναν με την κλασική μουσική.

Παρότι πολλές μελέτες δείχνουν τη δύναμη της κλασικής μουσικής να καταπραΰνει τα ζώα, αυτό δεν σημαίνει ότι λειτουργεί σε κάθε σκύλο, γάτα ή ελέφαντα. Οι περισσότερες έρευνες είναι μικρής κλίμακας και μικρής διάρκειας, και επικεντρώνονται κυρίως σε κυνοκομεία ή νοσοκομεία – περιβάλλοντα ήδη στρεσογόνα.

Ένα ακόμη πρόβλημα είναι η μεγάλη ποικιλία υποκατηγοριών της κλασικής και ορχηστρικής μουσικής, που μπορεί να επηρεάσει έντονα το αποτέλεσμα.

Όταν η ειδικός σε θέματα ήχου και συνθέτρια Janet Marlow παρατήρησε το ίδιο στα κατοικίδιά της, άρχισε να δημιουργεί μουσική ειδικά για να τα ηρεμεί – και σταδιακά και για άλλα ζώα. «Ξεκίνησα να συνθέτω και να δοκιμάζω μουσική ειδικά προσαρμοσμένη στη βιολογία της ακοής των σκύλων, γατών, αλόγων και άλλων ειδών», λέει.

Η στοχευμένη αυτή προσέγγιση της επέτρεψε να αφαιρεί «ενοχλητικές συχνότητες» και να ρυθμίζει τέμπο και αρμονίες ώστε ο ήχος να γίνεται πιο άνετος για κάθε είδος. Τελικά δημιούργησε έναν κατάλογο ήχων, ένα μείγμα ειδών, με το όνομα Pet Acoustics, υποστηριζόμενο από αρκετές αξιολογημένες μελέτες.

Είτε δοκιμάσει κανείς το Through a Dog’s Ear, είτε τις συνθέσεις της Marlow, είτε μια προσωπική λίστα κλασικής μουσικής, η εύρεση αυτού που λειτουργεί στον σκύλο μας πιθανόν θα απαιτήσει δοκιμές. Αλλά αν κρίνουμε από την εμπειρία της Margot, οι σωστοί χαλαρωτικοί ήχοι μπορούν να κάνουν όλη τη διαφορά.

Πηγή: BBC