5+1 συμπεριφορές που η οικογένεια σε έπεισε ότι είναι νορμάλ, αλλά δεν είναι

Τις περισσότερες φορές και για τους περισσότερους /-ες από εμάς, η οικογένεια είναι το καταφύγιό μας, οι άνθρωποι στους οποίους τρέχουμε για να πάρουμε αγάπη, φροντίδα, βοήθεια, υποστήριξη ψυχολογική, οικονομική και κάθε είδους.

Όμως, όσο καλές κι αν είναι οι σχέσεις με την οικογένειά μας, η αλήθεια είναι ότι πολλά πράγματα που θεωρούμε και μας έχει μάθει ότι είναι φυσιολογικά ή έστω στο πλαίσιο της κανονικότητας, δεν είναι. Πολλές συμπεριφορές και τακτικές που μπορεί να θεωρούμε νορμάλ πολύ συχνά μπορεί και να είναι λανθασμένες. Ή ακόμα χειρότερα επιβλαβείς.

Και επειδή μια ανάσα μας έμεινε για τις γιορτές, εκεί που θα ανταμώσουμε σε γιορτινά τραπέζια με γονείς, συγγενείς και άλλα αγαπημένα μέλη της οικογένειάς μας, καλό είναι να γνωρίζουμε τι πραγματικά δεν είναι και τόσο ΟΚ να μας συμβαίνει ή να το υφιστάμεθα χωρίς δεύτερη συζήτηση για το καλό της ψυχικής υγείας όλων.

#1 – Το να μην υπάρχουν όρια (συναισθηματικά και άλλα)

Όχι, δεν είστε λιγότερο δεμένοι με την οικογένειά σας, αν η γιαγιά δεν ξέρει τι χρώμα φανελάκι φοράτε σήμερα. Ναι, οι δεμένες οικογένειες γνωρίζουν ο ένας το πρόβλημα του άλλου, αλλά δεν είναι ακριβώς φυσιολογικό οι γονείς και οι στενοί συγγενείς να γνωρίζουν τα πάντα για εμάς και να έχουν άποψη για τις επιλογές και τη ζωή μας. Και εδώ χρειάζονται όρια και αποστάσεις και μη φοβηθείτε να τα θέσετε έστω και αργά.

#2 – Μόνο ρηχές συζητήσεις και καμία εμβάθυνση ποτέ

Αντίθετα με το παραπάνω, η οικογένειά σας μπορεί να είναι από εκείνες που τρώτε μαζί τακτικά, απολαμβάνετε να περνάτε χρόνο μαζί, όμως, δεν εμβαθύνετε ποτέ και ούτε γι’ αστείο δεν συζητάτε επικίνδυνα πράγματα. Όλοι ξέρουν όσα βλέπουν στα ρηχά. Όταν η κουβέντα σοβαρεύει, η απάντηση από τη μητέρα ή κάποιο μεγαλύτερο μέλος της οικογένειας είναι πάντα «ας μην το συζητήσουμε τώρα αυτό» ή κάτι παρόμοιο. Και το να μην εμβαθύνεις ποτέ είναι πρόβλημα, γιατί τα μέλη που θέλουν να το κάνουν, αναγκάζονται να στραγγαλίζουν τα συναισθήματά τους ή καταστάσεις που θέλουν να μοιραστούν και να επιλύσουν.

Πολλές οικογένειες λειτουργούν έτσι επειδή η ευαλωτότητα δεν τους διδάχθηκε ποτέ ως παράδειγμα.

#3 – Υποτίμηση των συναισθημάτων μας

«Δεν έχεις τίποτα, είσαι μια χαρά». «Μην είσαι τόσο ευαίσθητος / -η». Όλοι μας έχουμε μεγαλώσει με κάτι από αυτά τα δύο. Μέσα σε αυτές τις λίγες λέξεις κρυβόταν η προσπάθεια των γονιών μας να μας κάνουν ανθεκτικούς. Όμως, από ένα σημείο και μετά, μάθαμε ότι το να εκφράζουμε τα παράπονα και τα προβλήματά μας είναι ενόχληση για τους άλλους, ειδικά όταν μας τα «κονταίνουν» και μας τα «συρρικνώνουν» έτσι. Με τα χρόνια μάθαμε να μη μιλάμε για ό,τι μας απασχολεί, από φόβο μη θεωρηθούμε υπερβολικοί και αυτό, ναι, είναι προβληματικό.

#4 – Η αποδοχή και η αγάπη δίνονται υπό όρους

Επίσης, πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με το «αν κάνεις αυτό, θα σ’ αγαπάμε όλοι», «αν κάνεις το άλλο, θα σου κάνουμε το δείνα». Όμως, αυτό δεν είναι πραγματική αγάπη, ούτε πραγματική αποδοχή. Αν πρέπει να ανταποδώσουμε κάτι, δεν θα έπρεπε να μας το έχουν δώσει ποτέ. Επίσης, θα έπρεπε να μας αγαπούν γι’ αυτό που είμαστε και όχι για κάτι που δεν θέλαμε, αλλά το κάναμε, επειδή ήμασταν πολύ μικροί για να διαγνώσουμε τον συναισθηματικό εκβιασμό. Βλέπουμε το πρόβλημα εδώ, σωστά;

#5 – Μηδενική λογοδοσία

Μεταξύ στενών συγγενών συγχωρούνται όλα, σωστά; Όχι, βέβαια. Όταν δεν υπάρχει λογοδοσία, καμία σχέση δεν μπορεί να είναι ισότιμη, κι ας είναι σχέση αίματος. Το να βρίσκεται ο συγγενής πάνω από κάθε συνέπεια, δημιουργεί ένα εξαιρετικά τοξικό οικογενειακό πλαίσιο, όπου οι μικρότεροι όταν αδικούνται ή γίνονται θύματα παραβιαστικών συμπεριφορών, δεν νιώθουν άνετα να διεκδικήσουν το δίκιο τους ή ακόμα και την τιμωρία του συγγενή που τους προξένησε συναισθηματική ή σωματική βλάβη. Και βάσει αυτής της λογικής έχουν γραφτεί οι μελανότερες σελίδες στην ιστορία «πολύ δεμένων και αγαπημένων» οικογενειών.

#6 – Αδιάκριτες ερωτήσεις και σχόλια σε κοινή θέα

Στα οικογενειακά τραπέζια όλα επιτρέπονται; Όχι βέβαια. Επειδή ρωτάει ο παππούς ή ο θείος ή όποια άλλη συγγενική ψυχή τα σώψυχά μας και μάλιστα αξιώνει απάντηση, δεν σημαίνει ότι είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε. Όπως επίσης δεν είμαστε λιγότερο ευγενείς ή... συγγενείς, αν επισημάνουμε ότι κάποιο σχόλιο (για την εμφάνιση, τη σεξουαλικότητα ή οτιδήποτε άλλο προσωπικής φύσεως) μας φέρνει σε δύσκολη θέση ή μας κάνει να νιώθουμε δυσάρεστα. Σε κανέναν και καμία δεν αξίζει καταχρηστική συμπεριφορά υπό τον πέπλο της συγγένειας, γι’ αυτό φέτος ας θυμόμαστε ότι δεν χρειάζεται να ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα κανέναν μόνο και μόνο επειδή είμαστε συγγενείς και φυσικά για να μην διαταράξουμε την οικογενειακή γαλήνη. Όλα μπορούν να ειπωθούν και να αντιμετωπιστούν.

Με στοιχεία από aconsciousrethink.com