Γιατί τα συμπτώματα μιας ίωσης χειροτερεύουν τη νύχτα

Καθώς η εποχή των ιώσεων βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, πολλοί διαπιστώνουν ότι όλα —ο βήχας, η συμφόρηση, ο πονοκέφαλος, ο πυρετός— μοιάζουν πιο έντονα μόλις πέσει το σκοτάδι. Κι όμως, αυτό δεν είναι ιδέα μας: αρκετοί μηχανισμοί του οργανισμού μάς κάνουν να αισθανόμαστε χειρότερα μέσα στη νύχτα.

Ο πρώτος παράγοντας για την ίωση είναι ο κιρκάδιος ρυθμός, το εσωτερικό μας ρολόι που υπαγορεύει πότε χαλαρώνει το σώμα και πότε ενεργοποιείται. Όταν δύει ο ήλιος, το σώμα όχι μόνο προετοιμάζεται για ύπνο, αλλά ταυτόχρονα ενεργοποιεί συγκεκριμένα ανοσοκύτταρα, τα οποία περιπολούν σε διαφορετικά σημεία του οργανισμού για να εντοπίσουν ιούς και βακτήρια.

«Όταν αυτά τα κύτταρα εντοπίζουν έναν ιό και προσπαθούν να τον αντιμετωπίσουν, η διαδικασία προκαλεί ερεθισμό και φλεγμονή, που κάνει τα αναπνευστικά συμπτώματα χειρότερα τη νύχτα», εξηγεί ο Δρ. Ντιέγκο Ιχάνο, παιδίατρος λοιμωξιολόγος στο St. Jude Children’s Research Hospital.

Επιπλέον, ορισμένες ορμόνες, όπως η κορτιζόλη, ακολουθούν επίσης κιρκάδιο ρυθμό. Τα υψηλότερα επίπεδά της το πρωί βοηθούν να μειώνεται η φλεγμονή και τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το βράδυ όμως τα επίπεδα πέφτουν, επιτρέποντας στα συμπτώματα να «αναζωπυρωθούν».

Σημαντικό ρόλο παίζει και το γνωστό postnasal drip, δηλαδή η βλέννα που συγκεντρώνεται στο πίσω μέρος του λαιμού όταν ξαπλώνουμε. «Όλη μέρα η βαρύτητα βοηθά στη φυσική αποχέτευση της βλέννας. Όταν όμως είμαστε ξαπλωμένοι, η βλέννα λιμνάζει και πυροδοτεί την ανάγκη για βήχα», αναφέρει ο Δρ. Χουάν Τσιριμπόγκα-Ουρτάντο από το Keck Medicine του Πανεπιστημίου Νότιας Καλιφόρνιας.

Η ησυχία —που θεωρητικά βοηθά να κοιμηθούμε— κάνει τα συμπτώματα πιο αισθητά, ενώ η ξηρή ατμόσφαιρα στο υπνοδωμάτιο μπορεί να ερεθίσει ακόμη περισσότερο τον λαιμό και τους αεραγωγούς.

Αντίστοιχη ένταση βήχα μέσα στη νύχτα μπορεί να παρουσιαστεί και σε αλλεργίες, άσθμα ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αναφέρει ο Δρ. Τσιριμπόγκα-Ουρτάντο. Ακόμη και ορισμένα φάρμακα —όπως κάποια αντιυπερτασικά— μπορούν να επιδεινώνουν το σύμπτωμα.

Στα περισσότερα κοινά κρυολογήματα, ο νυχτερινός βήχας υποχωρεί σε 5–7 ημέρες, αν και κάποιες φορές επιμένει έως και δύο εβδομάδες. Αν δεν βελτιωθεί μετά από τρεις εβδομάδες, συνιστάται ιατρικός έλεγχος για πιθανή άλλη αιτία.

Τι βοηθά στον νυχτερινό βήχα

Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν αρκετές απλές λύσεις που διευκολύνουν τα συμπτώματα πριν από τον ύπνο:

• Περισσότερα υγρά μέσα στη μέρα για να αραιώνει η βλέννα και να μειώνεται το postnasal drip.
• Ζεστό μπάνιο, ρινικό διάλυμα ή neti pot πριν τον ύπνο για να καθαρίζουν οι αεραγωγοί — πολύ χρήσιμο για μικρά παιδιά.
• Υγραντήρας στο δωμάτιο: υγρασία 40–60% φαίνεται να μειώνει τη μετάδοση ιών και να ανακουφίζει από τη συμφόρηση.
• Ανύψωση κεφαλιού με επιπλέον μαξιλάρια — ή σφήνα κάτω από το στρώμα σε βρέφη (χωρίς χρήση μαξιλαριών).
• Αποχρεμπτικά με γουαϊφενασίνη ή αντιβηχικά με δεξτρομεθορφάνη μπορούν να βοηθήσουν ενήλικες.
• Κάποια συνδυαστικά φάρμακα περιέχουν αντιισταμινικά, που μειώνουν τη ρινική καταρροή.
• Αποφύγετε σκευάσματα με φαινυλεφρίνη — πρόσφατη επιτροπή της FDA έκρινε ότι δεν είναι αποτελεσματική για τη ρινική συμφόρηση.
• Καραμέλες ή μέλι για να μην ξηραίνεται ο λαιμός (μόνο για ενήλικες και παιδιά άνω του 1 έτους).

Πηγή: The New York Times