Τι αποκαλύπτει η πάνα του μωρού για τη μελλοντική υγεία του

Όταν ένα μωρό έρχεται στον κόσμο, όλα γύρω του είναι καινούργια. Οι πρώτες του ανάσες, το πρώτο του κλάμα, το πρώτο του άγγιγμα - κάθε στιγμή είναι μια αρχή. Ανάμεσα σε όλα αυτά τα «πρώτα», υπάρχει κι ένα λιγότερο γοητευτικό, αλλά εξίσου καθοριστικό: η πρώτη του πάνα. Εκεί, μέσα σε λίγα γραμμάρια από το πρώτο του «απόβλητο», κρύβονται απαντήσεις που οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να αποκωδικοποιούν. Γιατί το πρώτο δείγμα από το έντερο ενός μωρού μπορεί να αποκαλύψει πολλά για την υγεία του στο μέλλον.

Το μωρό γεννιέται αποστειρωμένο - χωρίς μικρόβια, χωρίς «παρέες». Κι όμως, μέσα στις πρώτες ημέρες της ζωής του, το σώμα του αρχίζει να γεμίζει ζωή. Εκατομμύρια μικροοργανισμοί κατακλύζουν το έντερό του, δημιουργώντας ένα ολόκληρο μικρό οικοσύστημα: το μικροβίωμα. Αυτό το αόρατο σύνολο βακτηρίων και μικροβίων θα παίξει καθοριστικό ρόλο όχι μόνο στην πέψη του, αλλά και στο ανοσοποιητικό του, ακόμα και στη μελλοντική του ψυχική υγεία. Το ταξίδι προς μια ζωή γεμάτη ισορροπία και ευεξία - φαίνεται πως - ξεκινάει ήδη από την πρώτη πάνα.

Όλα ξεκινούν από το έντερο
Όταν ένα μωρό έρχεται στον κόσμο, το σώμα του είναι πρακτικά αποστειρωμένο. Μέσα στις πρώτες τρεις με τέσσερις μέρες όμως, ξεκινά η εγκατάσταση μικροοργανισμών στο έντερο - τα λεγόμενα «καλά» βακτήρια, που θα αποτελέσουν το προσωπικό του μικροβίωμα. Από εκεί και πέρα, αυτό το μικροσύμπαν βακτηρίων, μυκήτων και ιών θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην πέψη, στην ανοσία, ακόμα και στη διάθεση ή την ψυχική υγεία.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως οι πρώτες χίλιες μέρες ζωής είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας - μια περίοδος όπου το μικροβίωμα “χαράζει” την πορεία της υγείας για τις επόμενες δεκαετίες.
Όπως λέει χαρακτηριστικά η ερευνήτρια Archita Mishra, «οι πρώτοι μικροοργανισμοί που αποικίζουν το έντερο λειτουργούν σαν αρχιτέκτονες του ανοσοποιητικού συστήματος».

Κι εδώ παίζει ρόλο ο τρόπος γέννησης - Φυσιολογικός τοκετός ή καισαρική;
Τα μωρά που γεννιούνται φυσιολογικά έρχονται σε επαφή με τα βακτήρια της μητέρας τους, κυρίως από το έντερο - και όχι από τον κόλπο, όπως πιστευόταν παλιότερα. Αντίθετα, τα μωρά που γεννιούνται με καισαρική στερούνται αυτής της πρώτης “μικροβιακής κληρονομιάς”. Έτσι, το μικροβίωμά τους διαμορφώνεται διαφορετικά και μπορεί να επηρεάσει την ανοσία τους τα πρώτα χρόνια.

Σύμφωνα με τη μεγάλη μελέτη Baby Biome, που ανέλυσε δείγματα από 3.500 νεογέννητα, τα μωρά που κυριαρχούνταν από το βακτήριο Bifidobacterium longum είχαν σχεδόν τις μισές πιθανότητες να νοσηλευτούν λόγω αναπνευστικής λοίμωξης στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους. Τα «καλά» βακτήρια σαν το Bifidobacterium longum και το Lactobacillus τρέφονται από τα πολύπλοκα σάκχαρα του μητρικού γάλακτος και παράγουν ουσίες που ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό. Παράλληλα, δημιουργούν ένα πιο όξινο περιβάλλον στο έντερο, αποτρέποντας την ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων.

Οι επιστήμονες ακόμη προσπαθούν να κατανοήσουν πλήρως το πώς όλα αυτά συνδέονται. Προς το παρόν, οι ασφαλέστερες παρεμβάσεις φαίνεται να είναι τα προβιοτικά, που μπορούν να ενισχύσουν το μικροβίωμα χωρίς κινδύνους. Το μέλλον δείχνει να πηγαίνει προς πιο εξατομικευμένες μικροβιακές θεραπείες, όπου κάθε μωρό θα λαμβάνει την υποστήριξη που ταιριάζει στο γενετικό και ανοσολογικό του προφίλ.

Ίσως, τελικά, η πρώτη πάνα ενός μωρού να είναι κάτι περισσότερο από μια τρυφερή ανάμνηση - να είναι το πρώτο «μήνυμα» του σώματος για το πώς θα χτιστεί η υγεία του για μια ολόκληρη ζωή.

Με πληροφορίες από: BBC