Γιατί τα μικρά παιδιά αρρωσταίνουν συνεχώς - Υπάρχει κάτι που μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Nέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Pediatrics επιβεβαιώνει ότι οι ιοί του αναπνευστικού κυκλοφορούν συχνά στα σχολικά περιβάλλοντα, και τα μικρότερα παιδιά είναι πιο πιθανό να μεταφέρουν αυτούς τους ιούς και να νοσήσουν.

Αλλά γιατί τα μικρότερα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στο να κολλούν και να μεταδίδουν λοιμώξεις; Τι σημαίνει αυτό για τα σχολεία και τα νοικοκυριά, καθώς πλησιάζουμε στην περίοδο αιχμής των αναπνευστικών ιών, όπου συγγενείς όλων των ηλικιών αγκαλιάζονται και ανταλλάσσουν μικρόβια; Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε τώρα για να αποτρέψουμε τις ασθένειες;

Οι συνήθειες των παιδιών διευκολύνουν τη μετάδοση των ιών

Σε άρθρο του το CNN αναλύει τα αίτια συζητώντας με τη Δρ. Leana Wen, ειδικό ευεξίας και ιατρό επειγόντων περιστατικών και επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο George Washington. Η Δρ. Wen υπήρξε επίσης Επίτροπος Υγείας της Βαλτιμόρης και έχει δύο παιδιά στο δημοτικό — επομένως, γνωρίζει καλά από μικρόβια και εκτός εργασίας.

Τι έδειξε η μελέτη σχετικά με τη διάδοση των ιών;

Δρ. Leana Wen: Πρόκειται για μία από τις πιο λεπτομερείς αναλύσεις σχετικά με το πώς κυκλοφορούν οι αναπνευστικοί ιοί στα σχολεία. Οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 800 μαθητές και μέλη του προσωπικού σε μια μεγάλη δημόσια σχολική περιφέρεια στο Κάνσας Σίτι του Μιζούρι, από τον Νοέμβριο του 2022 έως τον Μάιο του 2023.

Οι συμμετέχοντες έπαιρναν εβδομαδιαία ρινικά δείγματα και συμπλήρωναν σύντομες έρευνες σχετικά με συμπτώματα όπως βήχα, πονόλαιμο, συμφόρηση ή πυρετό. Ο στόχος ήταν να παρακολουθηθεί τόσο η παρουσία ιών όσο και η συχνότητα εμφάνισης συμπτωματικής ασθένειας με την πάροδο του χρόνου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αναπνευστικοί ιοί και οι ασθένειες που προκαλούν είναι εξαιρετικά συχνοί. Πάνω από το 85% όλων των συμμετεχόντων εντοπίστηκαν με τουλάχιστον έναν ιό κατά τη διάρκεια της μελέτης, και πάνω από το 80% εμφάνισαν τουλάχιστον ένα επεισόδιο οξείας αναπνευστικής ασθένειας — δηλαδή, συμπτώματα αρκετά έντονα ώστε να τους κρατήσουν στο σπίτι.

Τα μικρότερα παιδιά, στο προνήπιο και στο δημοτικό, εμφάνισαν τα υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης και ασθένειας. Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι μαθητές και το προσωπικό νόσησαν και βρέθηκαν θετικοί πολύ λιγότερο συχνά.

Πολλά παιδιά βρέθηκαν θετικά ακόμη κι όταν αισθάνονταν καλά, γεγονός που δείχνει ότι τα σχολεία λειτουργούν ως «δεξαμενές» ιών του αναπνευστικού, με τα μικρά παιδιά να μολύνουν το ένα το άλλο στο σχολείο και να μεταφέρουν τους ιούς στα μέλη της οικογένειάς τους.

Ποιοι ιοί ήταν πιο συχνοί στη μελέτη;

Wen: Οι ρινοϊοί, που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα, εντοπίστηκαν πιο συχνά — στο 65% των συμμετεχόντων κάποια στιγμή μέσα στη σχολική χρονιά. Κορονοϊοί που προκαλούν τα συνήθη εποχικά κρυολογήματα βρέθηκαν περίπου στο 30%. Ο ιός SARS-CoV-2, που προκαλεί την Covid-19, εντοπίστηκε περίπου στο 15%.

Οι ερευνητές τόνισαν ότι, ακόμα κι όταν η προσοχή εστιάζεται στην Covid-19 ή τη γρίπη, αυτοί οι «καθημερινοί» ιοί του αναπνευστικού παραμένουν διαδεδομένοι. Επίσης, οι λοιμώξεις συνέβαιναν ακόμη και εκτός των περιόδων εξάρσεων, γεγονός που δείχνει ότι η κυκλοφορία των ιών στα σχολεία είναι σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν.

Γιατί τα μικρότερα παιδιά κολλούν και μεταδίδουν πιο εύκολα ιούς;

Wen: Το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι ακόμα υπό ανάπτυξη, και πολλά δεν έχουν εκτεθεί ακόμα στο ευρύ φάσμα ιών του αναπνευστικού που κυκλοφορούν κάθε φθινόπωρο και χειμώνα. Αυτό σημαίνει ότι η άμυνά τους είναι λιγότερο «εκπαιδευμένη», κάνοντάς τα πιο ευάλωτα όταν εκτίθενται.

Επιπλέον, τα παιδιά έχουν συνήθειες που ευνοούν τη μετάδοση: αγγίζουν συχνά το πρόσωπό τους, μοιράζονται παιχνίδια και σχολικά είδη, και δεν πλένουν τα χέρια ή δεν καλύπτουν τον βήχα τους τόσο συστηματικά όσο οι μεγαλύτεροι. Σε αίθουσες και παιδικούς σταθμούς, περνούν πολλές ώρες κοντά σε άλλα παιδιά. Και επειδή κάποιοι ιοί μεταδίδονται ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, τα παιδιά μπορεί να μολύνουν άλλους χωρίς να το γνωρίζουν.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις οικογένειες;

Wen: Τα παιδιά μπορεί να αρρωσταίνουν με κρυολογήματα έως και οκτώ φορές τον χρόνο. Συχνά, η οικογένεια μόλις συνέρχεται από ένα κύμα ασθένειας όταν αρχίζει το επόμενο.

Αν και για τα περισσότερα υγιή παιδιά οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι ήπιες, μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση — απουσίες από το σχολείο, χαμένες μέρες εργασίας για τους γονείς, και πίεση στην οικογενειακή ρουτίνα. Η αναγνώριση αυτού του κύκλου βοηθά τους γονείς να προετοιμαστούν εγκαίρως, ενισχύοντας τις συνήθειες υγιεινής των παιδιών και οργανώνοντας εναλλακτικές λύσεις φροντίδας πριν αρρωστήσουν.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να μειώσουν τον κίνδυνο;

Wen: Η πιο αποτελεσματική στρατηγική είναι η απλή αλλά σταθερή πρόληψη.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) συνιστούν τακτικό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, ειδικά πριν από τα γεύματα και μετά από βήχα, φτέρνισμα ή χρήση τουαλέτας.

Οι ιοί μπορούν να παραμείνουν σε κοινές επιφάνειες, γι’ αυτό είναι καλή ιδέα να πλένουμε τα χέρια μετά την επαφή με πόμολα, κοινά σκεύη ή παιχνίδια. Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο σαπούνι και νερό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί απολυμαντικό με βάση το οινόπνευμα (αν και δεν είναι αποτελεσματικό για όλους τους ιούς).

Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να καλύπτουν τον βήχα και το φτέρνισμα με τον αγκώνα ή ένα χαρτομάντιλο και να αποφεύγουν να αγγίζουν μάτια, μύτη ή στόμα. Οι οικογένειες πρέπει να καθαρίζουν καθημερινά κοινές επιφάνειες, όπως παιχνίδια, πόμολα, διακόπτες και πάγκους, ειδικά όταν υπάρχει άρρωστο μέλος στο σπίτι.

Η αποφυγή στενής επαφής (όπως φιλιά ή κοινή χρήση ποτηριών) με κάποιον που έχει συμπτώματα είναι επίσης σημαντική. Και, φυσικά, το να μένουμε στο σπίτι όταν είμαστε άρρωστοι παραμένει ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να περιοριστεί η εξάπλωση.

Βοηθούν ο αερισμός και οι μάσκες;

Wen: Ναι. Το άνοιγμα των παραθύρων, η χρήση φορητών καθαριστών αέρα με φίλτρα HEPA και η λειτουργία συστημάτων εξαερισμού με ποιοτικά φίλτρα μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση των ιών στον αέρα. Αυτά τα μέτρα είναι ιδιαίτερα χρήσιμα σε τάξεις ή σπίτια όπου πολλοί είναι άρρωστοι ταυτόχρονα.

Η χρήση μιας καλά εφαρμοσμένης, ποιοτικής μάσκας σε πολυσύχναστους εσωτερικούς χώρους μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης ή μετάδοσης. Οι μάσκες συνιστώνται ιδιαίτερα για άτομα με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα ή σε περιόδους τοπικής έξαρσης.

Υπάρχουν εμβόλια που βοηθούν στην πρόληψη ορισμένων από αυτές τις ασθένειες;

Wen: Ναι — και είναι σημαντικό να παραμένουμε ενημερωμένοι.
Το εμβόλιο της γρίπης, που συνιστάται ετησίως για όλους άνω των 6 μηνών, είναι ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης σοβαρής νόσησης. Τα εμβόλια κατά της Covid-19 συνεχίζουν να προστατεύουν από νοσηλεία και βαριά συμπτώματα. Εμβόλια κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) είναι επίσης διαθέσιμα για ηλικιωμένους, εγκύους και ορισμένα βρέφη.

Αν και δεν υπάρχει εμβόλιο για τα περισσότερα κοινά κρυολογήματα, η λήψη των συνιστώμενων εμβολίων μειώνει την πιθανότητα σοβαρής ασθένειας και περιορίζει την ταυτόχρονη μόλυνση από πολλούς ιούς.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα εμβόλια δεν αποτρέπουν πάντα εντελώς τη μόλυνση, αλλά μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης ή θανάτου.

Ποιο είναι το γενικό σας συμπέρασμα ενόψει της νέας χειμερινής περιόδου ιώσεων;

Wen: Ο μεγάλος αριθμός αναπνευστικών λοιμώξεων που πλήττουν τα παιδιά τον χειμώνα μπορεί να φαίνεται ατελείωτος για τις οικογένειες, αλλά οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιες και αποτελούν μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας οικοδόμησης ανοσίας.
Τα μέτρα πρόληψης έχουν σημασία. Δεν μπορούν να εξαλείψουν κάθε ασθένεια, αλλά μειώνουν τη συχνότητά της και το πόσο διαδίδεται.

Ο στόχος δεν είναι να αποφύγουμε κάθε «μύξα», αλλά να κρατήσουμε τις οικογένειες πιο υγιείς και τα παιδιά σε θέση να μαθαίνουν καθ’ όλη τη διάρκεια του μακρινού χειμώνα που έρχεται.

Πηγή: CNN