Μικροπλαστικά στον οργανισμό μας: φαγητό, καλλυντικά, σκεύη που πρέπει να αποφεύγουμε

Τα μικροπλαστικά έχουν βρεθεί σχεδόν παντού: στο αίμα, τον πλακούντα, τους πνεύμονες – ακόμα και στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Νέα μελέτη εκτιμά ότι μόνο στον εγκέφαλο μπορεί να υπάρχουν περίπου πέντε γραμμάρια πλαστικού, όσο είναι περίπου ένα κουταλάκι του γλυκού, βάσει πρόχειρων υπολογισμών. Το σημαντικότερο βέβαια είναι πως αν αυτό όντως συμβαίνει, δεν πρόκειται μόνο για πλαστικά που έχουν να κάνουν αποκλειστικά με το φαγητό ή τα ρούχα μας - μιλάμε για κάτι που βρίσκεται πλέον μέσα στον οργανισμό μας.

Οι επιστήμονες αρχίζουν να ανησυχούν ότι αυτά τα μικροσωματίδια όχι μόνο επηρεάζουν το μικροβίωμα του εντέρου, αλλά αλλάζουν και τις χημικές ουσίες που παράγουν τα βακτήρια του. Κάποιες από αυτές τις αλλαγές τείνουν μάλιστα να μοιάζουν με μοτίβα που σχετίζονται με κατάθλιψη και καρκίνο του παχέος εντέρου, και παρότι είναι πολύ νωρίς για οριστικά συμπεράσματα για το ακριβές κακό που μπορεί να κάνουν τα μικροπλαστικά στον ανθρώπινο οργανισμό, η επιστημονική κοινότητα τονίζει ότι η μικροβιακή ισορροπία παίζει κεντρικό ρόλο για τη γενικότερη υγεία, από την πέψη έως τη ψυχική μας κατάσταση.

Τέτοιες ανακαλύψεις εγείρουν ανησυχητικά ερωτήματα σε όλους: πόσο πλαστικό κουβαλάμε ο καθένας μας, έχει όντως σημασία και μπορούμε να κάνουμε κάτι γι' αυτό;

Από που προέρχονται και που ακριβώς τα βρίσκουμε στην καθημερινότητά μας

Τα μικροπλαστικά προέρχονται από πολλές πηγές καθημερινής ζωής: συσκευασίες τροφίμων, συνθετικά ρούχα, καλλυντικά, ελαστικά αυτοκινήτων και ακόμα και σφουγγάρια κουζίνας. Ορισμένα σωματίδια είναι τόσο μικρά που περνούν μέσα από τους ιστούς των πνευμόνων και του εντέρου, εισχωρώντας στο αίμα και τα όργανα. Όμως οι επιπτώσεις τους παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες.

Έρευνες σε ποντίκια έδειξαν ότι η κατανάλωση νερού με μικροπλαστικά άλλαξε τη συμπεριφορά τους και επηρέασε πρωτεΐνες του εγκεφάλου που σχετίζονται με κατάθλιψη και άνοια. Στους ανθρώπους, μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στον εγκέφαλο ασθενών με άνοια και σε αρτηριακές πλάκες, αυξάνοντας τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιοπαθειών. Όλα αυτά κάνουν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη να μειώσουμε την έκθεσή μας. Παρά το γεγονός ότι δεν μπορούμε να αποφύγουμε εντελώς τα μικροπλαστικά, υπάρχουν πρακτικά μέτρα που μπορούν να μειώσουν την ποσότητά τους στον οργανισμό μας.

Τι μπορούμε να κάνουμε 

Στην κουζίνα, είναι καλύτερο να αποφεύγουμε τη θέρμανση φαγητού σε πλαστικά δοχεία και να προτιμάμε γυάλινα ή ανοξείδωτα σκεύη, ενώ οι ξύλινες πλάκες κοπής είναι ασφαλέστερες από τις πλαστικές. Στα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα, τα φυσικά υφάσματα όπως το βαμβάκι και το μετάξι, περιορίζουν την εισπνοή μικροϊνών. Ακόμα και το τσάι σε φακελάκι μπορεί να απελευθερώνει μικροπλαστικά, οπότε το χύμα τσάι είναι σίγουρα προτιμότερο.

Αντίστοιχα, στα καλλυντικά, καλό είναι να ελέγχουμε τη σύνθεση και να αποφεύγουμε προϊόντα με πολυαιθυλένιο, πολυπροπυλένιο ή ακρυλικά, ενώ τα πλαστικά ταμπόν μπορούν να αντικατασταθούν από προϊόντα 100% βαμβακερά ή σιλικονούχα κύπελλα . 

Τα αερομεταφερόμενα μικροπλαστικά αποτελούν επίσης σημαντική ανησυχία. Στους χώρους όπου ζούμε και δουλεύουμε, τα επίπεδά τους είναι συνήθως υψηλότερα λόγω συνθετικών υφασμάτων και επίπλων. Εκτός όμως από τα εσωτερικά περιβάλλοντα, μια άλλη πηγή έκθεσης είναι η φθορά των ελαστικών σε δρόμους με έντονη κυκλοφορία. Παρόλα αυτά, όπως τονίζει η καθηγήτρια Στέφανι Ράιτ, ερευνήτρια μικροπλαστικών στο Imperial College London, ο ερευνητικός τομέας είναι ακόμα πολύ νέος και οι δοκιμές σε καταναλωτές είναι πολύ πρόωρες. Εξαιτίας αυτού, τα αποτελέσματά τους δεν είναι καθόλου οριστικά και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με επιφύλαξη.

Ακόμα και μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας όμως, μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Με πληροφορίες από Guardian