Vivian Lab: Σπάει τα ταμπού της εμμηνόπαυσης με τον πρώτο AI coach για γυναίκες

Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση στη ζωή κάθε γυναίκας, αλλά συχνά αντιμετωπίζεται με σιωπή, παρανόηση ή και στιγματισμό. Το Vivian Lab, η νεοφυής επιχείρηση που ίδρυσε η Τζίνα Τιριακίδου, έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα: δημιουργεί έναν ψηφιακό βοηθό υγείας, ειδικά σχεδιασμένο ώστε να στηρίζει τις γυναίκες κατά τη μετάβασή τους στο τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Με χρηματοδότηση €850.000 και μια αμιγώς γυναικεία ομάδα πίσω από το πρότζεκτ, η startup φιλοδοξεί να μετατρέψει την εμπειρία της εμμηνόπαυσης από ταμπού σε ανοιχτό διάλογο και εργαλείο ενδυνάμωσης. Η ιδρύτρια μοιράζεται μαζί μας την ιστορία της προσωπικής της αφετηρίας, τα κενά που παρατήρησε στην ενημέρωση και την υποστήριξη των γυναικών, αλλά και το όραμά της για ένα μέλλον όπου η εμμηνόπαυση θα πάψει να είναι ταμπού.

Η αφορμή για τη δημιουργία του Vivian Lab

Η ιδέα για το Vivian Lab γεννήθηκε μέσα από την προσωπική αλλά και την επαγγελματική μου εμπειρία. Αντιλήφθηκα ότι οι περισσότερες γυναίκες μπαίνουν στην εμμηνόπαυση χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υποφέρουν από συμπτώματα, χωρίς να γνωρίζουν την αιτία, να λαμβάνουν συχνά εσφαλμένες διαγνώσεις ή να θεωρούν ότι απλώς πρέπει να “κάνουν υπομονή”. Δεν είναι τυχαίο ότι πάνω από το 80% των γυναικών εμφανίζει συμπτώματα όπως εξάψεις, αϋπνία, διαταραχές διάθεσης ή δυσκολία συγκέντρωσης, ενώ περίπου το 25% τα βιώνει σε ένταση που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα και την εργασία του. Παρ’ όλα αυτά, λιγότερο από το 20% λαμβάνει ουσιαστική ιατρική καθοδήγηση. Αυτό το κενό ήταν για εμένα η αφορμή ώστε να δημιουργήσουμε ένα επιστημονικό πρόγραμμα ευεξίας, που δεν περιορίζεται στην πληροφόρηση, αλλά προσφέρει εξατομικευμένα εργαλεία, πρωτόκολλα και συνεχή υποστήριξη, βελτιώνοντας ουσιαστικά την ποιότητα ζωής των γυναικών.

Το κενό στην ενημέρωση

Διαπίστωσα έλειψη ενημέρωσης, αρχικά, μέσα από συζητήσεις με γυναίκες διαφορετικών ηλικιών, αλλά και με γιατρούς. Παρ' όλο που όλες οι γυναίκες θα περάσουν από αυτή τη φάση, η εμμηνόπαυση εξακολουθεί να θεωρείται θέμα ταμπού. Ελάχιστες γνώριζαν ότι συνδέεται με περισσότερα από 30 διαφορετικά συμπτώματα, ενώ πολλές δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν ότι οι εξάψεις, οι διαταραχές ύπνου, οι εναλλαγές διάθεσης ή ακόμη και οι πόνοι στις αρθρώσεις οφείλονταν στην εμμηνόπαυση. Συχνά απέδιδαν τα συμπτώματα στο στρες ή στην καθημερινή κούραση. Την ίδια στιγμή, οι σύντομες ιατρικές επισκέψεις σπάνια αφήνουν χώρο για μια ολιστική προσέγγιση, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να μένουν χωρίς επαρκή καθοδήγηση. Αυτό που παρατήρησα προσωπικά, επιβεβαιώνεται και από τις έρευνες: μία στις δύο γυναίκες δηλώνει ανεπαρκώς ενημερωμένη πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων, ενώ σχεδόν το 30% χρειάζεται πάνω από έναν χρόνο για να καταλάβει ότι οι αλλαγές που βιώνει σχετίζονται με την εμμηνόπαυση. Αυτή η έλλειψη γνώσης και υποστήριξης ήταν το καμπανάκι για τη δημιουργία του Vivian Lab ως μιας ολοκληρωμένης, επιστημονικά τεκμηριωμένης λύσης.

Η δύναμη μιας γυναικείας ομάδας

Η ομάδα μας αποτελείται κυρίως από γυναίκες, γιατί πιστεύω ότι η ενσυναίσθηση και η κοινή εμπειρία είναι καθοριστικά στοιχεία για να σχεδιάσεις υπηρεσίες που πραγματικά κατανοούν και στηρίζουν τις γυναίκες. Η προσωπική εμπειρία, όταν συνδυάζεται με την επιστημονική γνώση, μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργούμε εργαλεία και προγράμματα που είναι ουσιαστικά και άμεσα εφαρμόσιμα στην καθημερινή ζωή. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι αποκλείουμε τους άντρες· έχουμε εξαιρετικούς και ταλαντούχους συνεργάτες, τόσο στην ομάδα μας όσο και στο δίκτυο επιστημόνων με το οποίο συνεργαζόμαστε. Απλώς, η αρχική μας αφετηρία ήταν μία: τρεις παιδικές φίλες που θέλαμε να βρούμε λύσεις σε προβλήματα που βιώνουμε και εμείς οι ίδιες.

Ταμπού και στερεότυπα στην ελληνική κοινωνία

Σε μεγάλο βαθμό η εμμηνόπαυση εξακολουθεί να στιγματίζει πολλές γυναίκες. Υπάρχει η αντίληψη ότι σημαίνει «τέλος» της παραγωγικότητας ή μείωση της σεξουαλικότητας, ενώ συχνά αντιμετωπίζεται ως προσωπικό ζήτημα που δεν συζητιέται δημόσια. Στον εργασιακό χώρο, πολλές γυναίκες αποφεύγουν να μιλήσουν για τα συμπτώματα, από φόβο ότι θα θεωρηθούν λιγότερο ικανές, γεγονός που τις απομονώνει και επηρεάζει τόσο την επαγγελματική τους πορεία, όσο και την ψυχολογική τους κατάσταση.

Το οικονομικό κόστος της εμμηνόπαυσης

Το οικονομικό κόστος της εμμηνόπαυσης είναι πολυδιάστατο και επηρεάζει άμεσα τη ζωή των γυναικών, αλλά και το εργασιακό περιβάλλον. Οι γυναίκες δαπανούν περισσότερα σε ιατρικές επισκέψεις και θεραπείες, αντιμετωπίζουν απώλεια ωρών εργασίας λόγω έντονων συμπτωμάτων και πολλές φορές αναγκάζονται να μειώσουν τον επαγγελματικό τους ρόλο ή ακόμη και να αποχωρήσουν από την εργασία. Αυτό δεν επηρεάζει μόνο το προσωπικό τους εισόδημα, αλλά δημιουργεί και σημαντικό οικονομικό κενό για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία ευρύτερα, λόγω απώλειας παραγωγικότητας και ταλέντου. Παγκοσμίως, η συνολική οικονομική απώλεια υπολογίζεται σε περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Επιπλέον, προκύπτουν μεγάλα κόστη για ασφαλιστικά ταμεία και κρατικούς φορείς, καθώς πρέπει να καλύψουν αυξημένα έξοδα από λανθασμένες διαγνώσεις και πρόωρες αποχωρήσεις από την εργασία. Γι’ αυτό και σε πολλές χώρες οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι κυβερνήσεις έχουν αναπτύξει προγράμματα πρόληψης και υποστήριξης για την εμμηνόπαυση, αναγνωρίζοντας τη σημασία της πρόληψης, τόσο για τις γυναίκες όσο και για την οικονομία.

Ο AI coach για την εμμηνόπαυση και τη μακροζωία

Ο AI coach δεν είναι απλό chatbot· πρόκειται για έναν ψηφιακό βοηθό εκπαιδευμένο αποκλειστικά σε ιατρικά δεδομένα και σχεδιασμένο από καταξιωμένους γιατρούς και ερευνητές. Προσφέρει εξατομικευμένες, επιστημονικά τεκμηριωμένες συμβουλές για τη διαχείριση συμπτωμάτων, προτείνει φυσικούς τρόπους αντιμετώπισης, παρέχει καθοδήγηση για ευεξία, διατροφή και lifestyle, και ενσωματώνει ένα μοντέλο ψυχολογικής υποστήριξης διαθέσιμο 24/7. Παράλληλα, δίνει tips για μακροζωία και υγιή γήρανση, βοηθώντας τη γυναίκα να φροντίσει τη συνολική της υγεία σε βάθος χρόνου.

Δεν πρόκειται για θεραπεία, αλλά για lifestyle coaching, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς η εμμηνόπαυση αποτελεί μια μετάβαση που μπορεί να διαρκέσει έως και 10 χρόνια. Ένα από τα πιο συχνά παράπονα των γυναικών είναι ότι νιώθουν πως κανείς δεν τις καταλαβαίνει και δεν έχουν σε ποιον να απευθυνθούν. Μέσω του AI coach, οι γυναίκες μπορούν να λαμβάνουν συμβουλές ευεξίας και διατροφής, να παρακολουθούν και να καταγράφουν τα συμπτώματά τους, να ενισχύουν τις καλές τους συνήθειες μέσω ενός συστήματος επιβράβευσης, να αποκτούν ψυχολογική υποστήριξη μέσω του μοντέλου που δημιουργήσαμε με την καθοδήγηση του καθηγητή ψυχιατρικής κ. Ζέρβα, να βλέπουν πώς οι καθημερινές αλλαγές επηρεάζουν τη συνολική τους πρόοδο και να λαμβάνουν συμβουλές για μακροζωία και υγιή γήρανση.

Ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως εργαλείο χρήσιμο σε γιατρούς, νοσοκομεία, διαγνωστικά κέντρα και ασφαλιστικές εταιρείες, γεφυρώνοντας το κενό ανάμεσα στις σύντομες ιατρικές επισκέψεις και την ανάγκη για καθημερινή καθοδήγηση και εξατομικευμένα πλάνα. Με αυτόν τον τρόπο, οι γυναίκες αποκτούν έναν αξιόπιστο και συνεχώς διαθέσιμο σύμμαχο σε μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις της ζωής τους.

Ο πρώτος βιοδείκτης για την εμμηνόπαυση

Η ανάπτυξη του πρώτου βιοδείκτη για την πρόβλεψη της βαρύτητας των συμπτωμάτων σημαίνει ότι προσπαθούμε να μετατρέψουμε βιολογικά και κλινικά δεδομένα σε ένα εργαλείο που μπορεί να προβλέψει πώς μια γυναίκα θα βιώσει την εμμηνόπαυση. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι μετρώντας συγκεκριμένους βιοδείκτες —όπως ορμονικά επίπεδα, φλεγμονώδεις δείκτες ή μεταβολικά προφίλ— μπορούμε να εκτιμήσουμε από νωρίς ποια συμπτώματα είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν και με ποια ένταση. Με αυτόν τον τρόπο, οι γυναίκες και οι γιατροί τους μπορούν να προετοιμαστούν καλύτερα, να επιλέξουν εξατομικευμένα πλάνα διατροφής, άσκησης και lifestyle, και να παρέμβουν προληπτικά, αντί να αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα εκ των υστέρων. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επιστημονική «προειδοποιητική κάρτα», που φέρνει την πρόληψη στο επίκεντρο και καθιστά την εμμηνόπαυση μια πιο προβλέψιμη και διαχειρίσιμη φάση της ζωής.

Επιστημονική εγκυρότητα και προστασία δεδομένων

Η εγκυρότητα διασφαλίζεται μέσω της συνεργασίας με γυναικολόγους, ενδοκρινολόγους, ψυχολόγους και ερευνητές, ενώ όλα τα πρωτόκολλα και το περιεχόμενο βασίζονται σε έρευνες και κλινική καθοδήγηση. Ο AI δεν αντικαθιστά την ιατρική διάγνωση, αλλά παρέχει υποστήριξη και ενημέρωση από πληροφορίες που βασίζονται σε έρευνες και διεθνή κλινικά δεδομένα, τα οποία ανανεώνονται διαρκώς. Όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα, εφαρμόζουμε αυστηρά μέτρα ασφαλείας, κρυπτογράφηση και πολιτικές απορρήτου, ώστε οι γυναίκες να έχουν τον απόλυτο έλεγχο και την προστασία των πληροφοριών τους.

Ένα μήνυμα για κάθε γυναίκα στην εμμηνόπαυση

Κάθε γυναίκα θα ήθελα να γνωρίζει ότι δεν χρειάζεται να υποφέρει σιωπηλά. Υπάρχουν αποδεδειγμένοι τρόποι να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής της, με υποστήριξη, πληροφόρηση και εξατομικευμένα πλάνα. H εμμηνόπαυση δεν είναι ασθένεια, αλλά μια φυσιολογική μετάβαση στη ζωή της, και ότι τα συμπτώματα που βιώνει —εξάψεις, διαταραχές ύπνου, αλλαγές διάθεσης ή κόπωση— είναι κανονικά και διαχειρίσιμα. Θα ήθελα να ξέρει ότι δεν είναι μόνη της, ότι υπάρχουν εργαλεία, επιστημονικά τεκμηριωμένες στρατηγικές και εξατομικευμένη υποστήριξη για να τη βοηθήσουν να βελτιώσει την καθημερινότητά της. Σημαντικό είναι επίσης κάθε γυναίκα να ακούσει ότι η εμμηνόπαυση είναι μια ευκαιρία για επανασύνδεση με το σώμα της, για φροντίδα της υγείας της και για προληπτικά βήματα που θα υποστηρίξουν τη μακροζωία και την υγιή γήρανση. Με λίγα λόγια, να νιώσει ότι αυτή η φάση μπορεί να αντιμετωπιστεί με γνώση, αυτοφροντίδα και υποστήριξη.

Vivian Lab: To όραμα για το μέλλον

Το όραμά μου είναι το Vivian Lab να γίνει ο προορισμός που στρέφεται κάθε γυναίκα μόλις μπει στα 40, για να αποκτήσει όλη τη γνώση, την υποστήριξη και τα εργαλεία που χρειάζεται για αλλαγή στη ζωή της — από lifestyle και διατροφή, μέχρι προληπτικά πλάνα και εξατομικευμένες θεραπείες. Στόχος μας είναι να μπορεί κάθε γυναίκα, ανάλογα με τα συμπτώματα που βιώνει, να προλαμβάνει δυσκολίες, να νιώθει ασφαλής και να μην αισθάνεται μόνη σε αυτή τη φάση της ζωής της. Παράλληλα, θέλουμε το Vivian Lab να γίνει doctor-recommended και πολύτιμος σύμμαχος για μεγάλα νοσοκομεία και επαγγελματίες υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο.