Nέα σημαντική έρευνα ανοίγει δρόμο για τους μηχανισμούς που πυροδοτούν ασθένειες όπως το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ

Μια διεθνής έρευνα για τις πρωτεΐνες του ανθρώπινου σώματος αποκάλυψε νέα στοιχεία για τη γήρανση και τον τρόπο παρακολούθησης και θεραπείας καταστροφικών νευρολογικών ασθενειών, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.

Τα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα άρθρα του Nature Medicine την Τρίτη αποτελούν μέρος μιας εντατικής προσπάθειας να συνδυαστούν μεγάλα βιολογικά σύνολα δεδομένων με ανάλυση ενισχυμένη από τεχνητή νοημοσύνη, με στόχο την εύρεση πρώιμων προγνωστικών παραγόντων που μπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση και την καταπολέμηση ασθενειών που είναι γνωστές για τη δυσκολία θεραπείας τους.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα δεδομένα για να εντοπίσουν μια χαρακτηριστική πρωτεΐνη — ή βιοδείκτη — που σχετίζεται με φορείς μιας γενετικής παραλλαγής που είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Εξέτασαν επίσης πώς τα επίπεδα των πρωτεϊνών που σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία μεταβάλλονται με την ηλικία και ανακάλυψαν μοτίβα στις μεταβολές των επιπέδων πρωτεϊνών για διάφορες νευροεκφυλιστικές παθήσεις.

«Το πιο συναρπαστικό είναι ότι τα μοτίβα των πρωτεϊνικών ανωμαλιών που προμηνύουν νευροεκφυλιστικές παθήσεις αποκαλύπτουν νέες πληροφορίες για τη βιολογία της ανάπτυξης αυτών των παθήσεων», δήλωσε ο Charles Marshall, καθηγητής κλινικής νευρολογίας στο Queen Mary University του Λονδίνου. «Αυτό ανοίγει το δρόμο για την ανακάλυψη φαρμάκων που θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε νέες θεραπείες», πρόσθεσε.

Η εργασία αυτή αποτελεί μέρος μιας πρωτοβουλίας που ξεκίνησε το 2023, γνωστή ως Global Neurodegeneration Proteomics Consortium (GNPC). Συγκεντρώνει ερευνητικά ιδρύματα με την υποστήριξη της Johnson & Johnson και της Gates Ventures, του ιδιωτικού γραφείου του συνιδρυτή της Microsoft.

Ο Simon Lovestone, παγκόσμιος επικεφαλής της έρευνας και της μεταφραστικής έρευνας στη φαρμακευτική εταιρεία Johnson & Johnson, δήλωσε ότι μετά από δεκαετίες σταδιακής προόδου, ο τομέας της νευροεκφυλισμού επιταχύνεται ραγδαία.

«Η κλίμακα και το βάθος του συνόλου δεδομένων, σε συνδυασμό με τα εναρμονισμένα κλινικά δεδομένα, το καθιστούν έναν εξαιρετικό πόρο με τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο μελετάμε, ανιχνεύουμε και θεραπεύουμε τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες», δήλωσε.

Οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες εκτιμάται ότι επηρεάζουν περισσότερα από 50 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και ο αριθμός αυτός προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2050, εν μέρει λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Οι περιπτώσεις της νόσου του Αλτσχάιμερ, της πιο κοινής αιτίας άνοιας, και της νόσου του Πάρκινσον, που επηρεάζει την κίνηση και άλλες λειτουργίες, έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα γρήγορα σε σύγκριση με άλλες παθήσεις.

Τα άρθρα υπογράμμισαν τη σημασία της χρήσης μεγάλων συνόλων δεδομένων κατά τη διερεύνηση νευροεκφυλιστικών ασθενειών, δήλωσε η Amanda Heslegrave, κύρια συνεργάτης στο Βιολογικό Εργαστήριο του Ινστιτούτου Έρευνας για την Άνοια του UCL στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η έρευνα που διερευνά την «αλληλεπικάλυψη της βιολογίας» μεταξύ της νόσου του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον θα μπορούσε να ενισχύσει τις αναδυόμενες προσπάθειες για την από κοινού αντιμετώπιση των ασθενειών, δήλωσε ο Simon Stott, διευθυντής έρευνας στο Cure Parkinson’s. Η φιλανθρωπική οργάνωση συνεργάζεται με την ομόλογό της Alzheimer’s Research UK για την αξιολόγηση φαρμάκων που θα μπορούσαν να είναι αμοιβαία ωφέλιμα.

«Οι βιοδείκτες είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τη βελτίωση της κατανόησης της υποκείμενης βιολογίας αυτών των ασθενειών, αλλά και για τις κλινικές δοκιμές που αποσκοπούν στη θεραπεία τους», δήλωσε ο Stott. «[Αυτοί] μας επιτρέπουν να παρακολουθούμε τους ασθενείς κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών και να προσδιορίζουμε εάν το πειραματικό φάρμακο που δοκιμάζεται έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα».

Πηγή: FT