Health & Fitness

Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και εξατομικευμένες θεραπείες

Η έγκαιρη διάγνωση μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου (screening) και η εξειδικευμένη αντιμετώπιση, είναι μεγάλης σημασίας για την αντιμετώπισή του

Σοφία Νέτα
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και εξατομικευμένες θεραπείες στην αντιμετώπιση της νόσου.

Ο καρκίνος του μαστού είναι μια σύνθετη ασθένεια με την επιδημιολογία, τους παράγοντες κινδύνου, τον προσυμπτωματικό έλεγχο, την εξατομικευμένη θεραπεία και τη διεπιστημονική συνεργασία να αποτελούν κρίσιμες πτυχές για την κατανόηση και την αντιμετώπισή της. Τα παραπάνω τονίζει ο κ. Μανώλης Σαλούστρος Αναπληρωτής Καθηγητής Ογκολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επισημαίνοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας οι γυναίκες να ενημερώνονται, να υποβάλλονται σε τακτικό έλεγχο και να συνεργάζονται στενά με επαγγελματίες υγείας ώστε να απολαμβάνουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα και συνεχίζει, παραθέτοντας αναλυτικά τους παράγοντες κινδύνου, αλλά και τα προληπτικά μέτρα που κάθε γυναίκα οφείλει να γνωρίζει και να λαμβάνει, ώστε να μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης ή να αυξήσει τις πιθανότητες θεραπείας της νόσου.

Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και εξατομικευμένες θεραπείες

Επιδημιολογία της νόσου

  • Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως και μία από τις κύριες αιτίες θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο.
  • Τα ποσοστά επίπτωσης και θνησιμότητας του καρκίνου του μαστού ποικίλλουν ανά περιοχή, με υψηλότερα ποσοστά στις ανεπτυγμένες χώρες.
  • Διάφοροι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών, του τρόπου ζωής και των περιβαλλοντικών παραγόντων, συμβάλλουν σε αυτές τις διαφορές.
  • Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι διαγιγνώσκονται περίπου 7000 περιπτώσεις καρκίνου μαστού ετησίως, με τα δεδομένα να βασίζονται ωστόσο σε εκτιμήσεις λόγω της έλλειψης επίσημων επιδημιολογικών δεδομένων.

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού

  • Φύλο: Οι γυναίκες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, αλλά και οι άνδρες μπορεί επίσης να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού.
  • Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, με τις περισσότερες περιπτώσεις να εμφανίζονται σε γυναίκες άνω των 50 ετών.
  • Κληρονομικότητα: Το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, ειδικά με μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, αυξάνει τον κίνδυνο.
  • Ορμονικοί παράγοντες: Η πρώιμη έμμηνος ρύση, η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και η μη απόκτηση παιδιών ή η απόκτησή τους σε μεγαλύτερη ηλικία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο. Ο θηλασμός, ιδίως όταν ξεπερνά συνολικά τους 12 μήνες, είναι προστατευτικός.
  • Ατομικό ιστορικό: Ένα προηγούμενο ιστορικό καρκίνου του μαστού ή ορισμένες καλοήθεις παθήσεις του μαστού μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο.
  • Τρόπος ζωής: Η παχυσαρκία, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι πολύ σημαντικοί αλλά τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος σώζει ζωές

  • Η έγκαιρη διάγνωση μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου (screening), είναι μεγάλης σημασίας για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.
  • Οι συνήθεις μέθοδοι προσυμπτωματικού ελέγχου περιλαμβάνουν μαστογραφία, την κλινική εξέταση από τον γιατρό και την αυτοεξέταση του μαστού.
  • Η τακτική μαστογραφία συνιστάται για γυναίκες ηλικίας 50 ετών έως 74 ετών.
  • Για τις γυναίκες ηλικίας 40-49, οι περισσότεροι επιστημονικοί οργανισμοί προτείνουν την τακτική μαστογραφία. Υπάρχουν ωστόσο και προτάσεις για πιο εξατομικευμένη προσέγγιση μετά από ενημέρωση, με βάση τους παράγοντες κινδύνου και την επιθυμία της γυναίκας.
  • Για τις κυρίες 75 ετών και άνω, προτείνεται η συνέχιση της μαστογραφίας εφόσον το εκτιμώμενο προσδόκιμο ζωής είναι τουλάχιστον 10 έτη.
  • Είναι σημαντικό όμως να τονιστεί ότι για γυναίκες υψηλού κινδύνου με βάση το οικογενειακό ιστορικό, διάγνωση μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA1 και BRCA2 ή ιστορικό ακτινοθεραπείας στο θώρακα χρειάζονται πιο εξειδικευμένη παρακολούθηση.

Η έγκαιρη διάγνωση μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου (screening), είναι μεγάλης σημασίας για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.

Θεραπευτικές επιλογές - Εξατομικευμένη θεραπεία

  •  Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Αυτό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου, του υποτύπου και της συνολικής κατάστασης της υγείας.
  • Οι θεραπευτικές επιλογές μπορεί να περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ορμονική θεραπεία, στοχεύουσα θεραπεία και ανοσοθεραπεία.
  • Στα στάδια ΙΙ και III του τριπλά αρνητικού και HER2-θετικού καρκίνου του μαστού η χορήγηση θεραπείας πριν τη χειρουργική επέμβαση είναι καθοριστικής σημασίας.
  • Η εξατομικευμένη ιατρική στοχεύει στην προσαρμογή των θεραπειών στα μοναδικά γενετικά και μοριακά χαρακτηριστικά του όγκος της κάθε ασθενούς.
  • Ο γενετικός έλεγχος χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για τις θεραπευτικές αποφάσεις.

Η εξατομικευμένη ιατρική στοχεύει στην προσαρμογή των θεραπειών στα μοναδικά γενετικά και μοριακά χαρακτηριστικά της κάθε ασθενούς.

Διαχείριση και διεπιστημονική προσέγγιση της νόσου

  • Η διαχείριση του καρκίνου του μαστού συχνά περιλαμβάνει μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων χειρουργών, παθολόγων ογκολόγων, ακτινοθεραπευτών, ακτινολόγων, παθολογονατόμων, νοσηλευτών και κοινωνικών λειτουργών.
  • Η ομάδα συνεργάζεται για να παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα, λαμβάνοντας υπόψη τις σωματικές και συναισθηματικές πτυχές της νόσου.
  • Το ογκολογικό συμβούλιο και η αντιμετώπιση σε κέντρα με εμπειρία και εξειδίκευση είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη βέλτιστη αντιμετώπιση της κάθε ασθενούς.
  • Η υποστηρικτική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, της διαχείρισης του πόνου και της αποκατάστασης, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της προσέγγισης.

Συμπερασματικά: Ο καρκίνος του μαστού είναι μια σύνθετη ασθένεια. Η συνεχής και εξελισσόμενη έρευνα έχουν βελτιώσει σημαντικά την κατανόησή μας για τη νόσο, οδηγώντας σε καλύτερο έλεγχο, θεραπεία και έκβαση για τις ασθενείς.