Explainer: Όλα όσα αξίζει να γνωρίζουμε για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Αρχικά τι ορίζουμε ως υποβοηθούμενη αναπαραγωγή;

Ολες τις μεθόδους που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της σύλληψης ενός παιδιού. Αυτές είναι η παρακολούθηση ωορρηξίας και προγραμματισμένη επαφή, η σπερματέγχυση και τέλος η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Σε ποιους απευθύνεται η λύση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής;

Σε ζευγάρια που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν με φυσική σύλληψη μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Τι ισχύει στην Ελλάδα με την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή;

Αρχικά να αναφέρουμε ότι η Ελλάδα θεωρείται πρωτοπόρος στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής – τόσο ώστε να γίνεται πόλος έλξης για ζευγάρια από διάφορες χώρες του κόσμου. Ωστόσο, ορισμένα σημεία στη νομοθεσία, η οποία πριν από 17 χρόνια μπορούσε να χαρακτηριστεί ακόμη και προοδευτική σε σύγκριση με την αντίστοιχη άλλων χωρών, τα τελευταία χρόνια κρινόταν παρωχημένη. Αυτό επειδή και η κοινωνία έχει αλλάξει αλλά και επειδή είχαν προστεθεί στο μεταξύ νέα επιστημονικά δεδομένα.

Και τώρα που ψηφίστηκε ο νόμος τι νέο φέρνει;

Πολλά και διάφορα. Από την αύξηση του ορίου ηλικίας για τις γυναίκες που θέλουν να τεκνοποιήσουν σε μεγαλύτερη ηλικία, έως τη δυνατότητα των ανθρώπων με HIV να αποκτήσουν και αυτοί παιδί, μέσω της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Είδα πως το όριο ηλικίας αυξάνεται από τα 50 στα 54 έτη. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Πρώτον, διευρύνεται ο χρόνος μέσα στον οποίο μια γυναίκα ή ένα ζευγάρι θα μπορεί να αποφασίσει να προσπαθήσει να αποκτήσει ένα παιδί. Δεύτερον, καθορίζονται όλες οι διαδικασίες που θα διασφαλίσουν την υγεία τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου και τρίτον κλείνει η πόρτα του εξωτερικού όπου κατευθύνονταν μέχρι σήμερα οι ενδιαφερόμενοι.

Τι προβλέπεται για την κρυοσυντήρηση ωαρίων;

Η γυναίκα πλέον θα αποφασίζει η ίδια πότε θα τεκνοποιήσει. Θα έχει τη δυνατότητα να καταψύξει τα ωάριά της όχι μόνο για ιατρικούς λόγους, αλλά και για κοινωνικούς (social freezing). Στην ουσία η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί, όπως λέγεται, μια «επένδυση ζωής» για τις γυναίκες που θέλουν να αποκτήσουν το δικό τους παιδί, όχι τώρα αλλά κάποια στιγμή στο μέλλον.

Επομένως σε ποιες καταστάσεις είναι χρήσιμη η κατάψυξη ωαρίων;

Όπως ήδη αναφέραμε η κατάψυξη ωαρίων γίνεται κυρίως για ιατρικούς και κοινωνικούς λόγους. Στους ιατρικούς λόγους συμπεριλαμβάνονται προβλήματα υγείας ή η έναρξη θεραπειών (λ.χ. χημειοθεραπεία) που μπορεί να επηρεάσουν άμεσα την ικανότητα γονιμότητας. Πέραν όμως από τους ιατρικούς λόγους, μία γυναίκα έχει δικαίωμα να επιλέξει την κατάψυξη ωαρίων και για λόγους που σχετίζονται με την επαγγελματική καριέρα, τον σύντροφο ή άλλους προσωπικούς λόγους.

Εάν είμαι διαζευγμένη ή σε διάσταση θα μπορώ να έχω το δικαίωμα ελεύθερης χρήσης του γενετικού μου υλικού;

Ασφαλώς ναι. Κάθε γυναίκα πλέον θα μπορεί να κάνει χρήση του γενετικού της υλικού ακόμα και αν έχει πάρει διαζύγιο ή αν βρίσκεται σε διάσταση. Αποδεσμεύεται έτσι από το δεσποτικό καθεστώς των υπογραφών του συζύγου, του συντρόφου κλπ.

Υπάρχει πρόβλεψη και για τους συμπολίτες μας που πάσχουν από HIV;

Ναι. Προβλέπεται η ίδρυση μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και τράπεζας κρυοσυντήρησης ειδικά για πάσχοντες HIV για τους οποίους, έως τώρα, δεν υπήρχε η δυνατότητα πρόσβασης.

Ποιες αλλαγές έρχονται προς όφελος των intersex παιδιών;

Πλέον οι επεμβάσεις και οι θεραπείες φύλου θα αναβάλλονται μέχρι τουλάχιστον τα intersex παιδιά να φτάσουν στην ηλικία των 15 ετών, όταν πια μόνα θα μπορούν να αποφασίσουν εκείνα για το σώμα τους.

Τι σημαίνει, όμως, ο όρος intersex;

Είναι ένας διεθνής όρος - ομπρέλα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το ευρύ φάσμα της φυσικής (σωματικής) ποικιλομορφίας των χαρακτηριστικών φύλου. Τα intersex άτομα γεννιούνται με χαρακτηριστικά φύλου που είναι είτε θηλυκά και αρσενικά ταυτόχρονα, είτε όχι απόλυτα θηλυκά ή αρσενικά, είτε ούτε θηλυκά ούτε αρσενικά.