Βασίλης Κικίλιας για Δημόσια Υγεία: «Μπορούμε γιατί νοιαζόμαστε»

Kαθώς κυλούν οι πρώτες μέρες του Ιουνίου και το ελληνικό καλοκαίρι αλλάζει τα πάντα γύρω μας και την καθημερινότητά μας, δεν μπορώ παρά να γυρίσω πίσω στον χρόνο, πέντε μήνες πριν. Ήταν αρχές Ιανουαρίου, όταν στο Υπουργείο Υγείας  ενημερώθηκα για πρώτη φορά για τη νόσο Covid-19, ένα νέο κορωνοϊό που τότε ήταν σε έξαρση στην Κίνα.

Στην ερώτηση αν προβλέψαμε ότι η επιδημία θα γινόταν πανδημία και θα σάρωνε σε ένα μήνα την Ευρώπη, η απάντηση είναι ρεαλιστικά απλή: Σε θέματα δημόσιας υγείας δεν λειτουργούμε με πρόβλεψη αλλά με πρόληψη. Καλύτερα να προλαμβάνεις αντί να θεραπεύεις. Σε αυτή τη λογική εκπονήθηκε ένα βασικό σχέδιο δράσης για να είναι έτοιμο το ΕΣΥ. 

Όταν τότε συζητούσαμε με τους ειδικούς για αυτό το worst case σενάριο και τους τρόπους που θα ενεργούσαμε σε διάφορες φάσεις της πανδημίας, ένιωσα πραγματικά την απειλή ενός «αόρατου εχθρού» απέναντι στον οποίο έπρεπε να οχυρωθούμε. Και το επόμενο διάστημα, όταν δηλαδή άρχισε η εξάπλωση σε Ευρώπη, Μ. Ανατολή και εμφανίστηκαν –μοιραία– τα πρώτα κρούσματα στην Ελλάδα, εφαρμόσαμε όσα είχαμε ήδη σχεδιάσει.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πήρε δύσκολες αλλά έγκαιρες αποφάσεις,  όταν άλλοι ηγέτες δίσταζαν ή εθελοτυφλούσαν, κάτι που αναγνωρίστηκε παγκοσμίως. 
Την ίδια στιγμή οι άνθρωποι που «είναι» το ΕΣΥ, οι γιατροί μας, οι νοσηλευτές, οι τραπεζοκόμοι, οι καθαρίστριες, οι διασώστες του ΕΚΑΒ, οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ, οι ερευνητές στα εργαστήρια δεν έκαναν απλά το καθήκον τους, αλλά έδωσαν για μήνες μια συγκλονιστική μάχη στην πρώτη γραμμή, χωρίς να χαλαρώσουν ούτε μία στιγμή. Και όταν περάσαμε στη φάση της καραντίνας, όλοι μας, όλη η ελληνική κοινωνία συντάχθηκε με εκπληκτική συνέπεια και τήρησε τα μέτρα προστασίας. 

Κάπου εδώ μπορούμε να πούμε «κερδίσαμε» γιατί πράγματι έχουμε πολύ χαμηλό αριθμό θυμάτων, το σύστημα Υγείας μας άντεξε, οι ευπαθείς ομάδες προστατεύτηκαν αποτελεσματικά ενώ ισχυρότερες χώρες, με κραταιά και ισχυρά συστήματα υγείας, απέτυχαν χαρακτηριστικά. Στην πραγματικότητα κερδίσαμε τον πρώτο γύρο, το πρώτο ημίχρονο, την πρώτη μάχη όχι τον πόλεμο.

Και για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες πρέπει να λειτουργήσουμε με πρόληψη για να μην αναγκαστούμε να «θεραπεύσουμε» τα λάθη μας.
Καταλαβαίνω ότι η άρση της καραντίνας μάς κάνει να λαχταράμε την επιστροφή στην προ κορωνοϊού κανονικότητα, να ξαναβρούμε τους ανθρώπους μας και τις ζωές μας όπως πριν. Μπορούμε; Ασφαλώς, αλλά όχι αυτόματα, όχι σαν να μην έγινε τίποτε. Διότι έγινε… 
Ανθρωποι έφυγαν, οικογένειες θρήνησαν, άρρωστοι πέρασαν εβδομάδες στις ΜΕΘ και νοσηλεύτηκαν στα νοσοκομεία για να σωθούν και ο κορωνοϊός παραμένει ενεργός και εξίσου επικίνδυνος. 

Εμείς στο Υπουργείο Υγείας συνεχίζουμε να λειτουργούμε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Για να επιτύχουμε την επανεκκίνηση της οικονομίας, με παράλληλη διασφάλιση του διεθνούς υγειονομικού πλεονεκτήματος που κατακτήσαμε, αναδιοργανώσαμε και ενδυναμώσαμε το ΕΣΥ στα νησιά μας και τις τουριστικές περιοχές. Προσλάβαμε ήδη πάνω από 650 υγειονομικούς μόνο για τα νησιά, προμηθεύσαμε όλους με μέσα ατομικής προστασίας, ενισχύσαμε τη δυνατότητα διενέργειας περισσότερων τεστ –σε πάμπολλα σημεία στη χώρα– και αναπτύξαμε ένα νέο ισχυρό σύστημα διακομιδών, εναέριων και πλωτών. Επιπλέον, ο ΕΟΔΥ βρίσκεται σε ανοιxτή γραμμή με τους ιδιώτες ιατρούς όλων των ξενοδοχείων της χώρας, ενώ ήδη γίνονται ασκήσεις ετοιμότητας από πλωτές ομάδες του, στα νησιά του Αιγαίου.

Για μία ακόμη φορά ενεργούμε βάσει επιστημονικού σχεδιασμού, αλλά όπως και στην πρώτη φάση τίποτε δεν μπορεί να  πάει καλά αν δεν στηρίξουμε όλοι μας αυτή την προσπάθεια. 
Αν δεν τηρήσουμε τους κανόνες υγιεινής και τα πρωτόκολλα ενάντια στον κορωνοϊό. 
Αν  δεν σεβαστούμε τον διπλανό μας, τον γονιό ή τον παππού μας.
Αν δεν φροντίσουμε την προσωπική μας ασφάλεια, όπως και την ασφάλεια των ανθρώπων που αγαπάμε. 
Αν δεν συμμεριστούμε την αγωνία του εργαζόμενου και του επιχειρηματία που η επιβίωσή τους βασίζεται στην ασφαλή υγειονομικά επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων τους.  
Αν δεν νοιαστούμε για εμάς τους ίδιους και τους άλλους που με τη σειρά τους θα νοιαστούν για εμάς.

Κερδίσαμε μέχρι τώρα σ’ αυτόν τον αγώνα, που συνεχίζεται, γιατί πέρα και πάνω απ’ όλα επιδείξαμε ατομική υπευθυνότητα και κοινωνική ευαισθησία.
Θα κερδίσουμε και στην επόμενη φάση. Το πιστεύω γιατί και σχέδιο υπάρχει, και πρόληψη υπάρχει, και άνθρωποι υπάρχουν. Είμαι σίγουρος ότι την ώρα που βάζουμε τη μάσκα, την ώρα που καθόμαστε ένα μέτρο πιο πέρα, την ώρα που βάζουμε αντισηπτικό ή γάντια, ξέρουμε ότι το κάνουμε γιατί νοιαζόμαστε. Γι’ αυτό και θα κερδίσουμε ξανά. 
Εύχομαι σε όλους ένα όμορφο και ασφαλές καλοκαίρι.