Νόσος Πάρκινσον: Μια νόσος με πολλά πρόσωπα. Υπάρχει θεραπεία;

Η νόσος Πάρκινσον αποτελεί την πιο συχνή κινητική νευροεκφυλιστική διαταραχή που παρουσιάζεται συνήθως σε άτομα ηλικίας 55 ετών και μεγαλύτερα. Η νόσος αυτή είναι ετερογενής και με πολλά πρόσωπα. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι δεν είναι η ίδια σε όλους, επισημαίνει η Γεωργία Ξηρομερήσιου, Επίκουρος Καθηγήτρια Νευρολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Σε άλλους εμφανίζεται με κύριο σύμπτωμα τον τρόμο των άνω άκρων κυρίως, σε άλλους με βραδυκινησία και δυσκαμψία. Υπάρχουν όμως και τόσα άλλα μη κινητικά συμπτώματα της νόσου που συνυπάρχουν με τα κινητικά και πολλές φορές προηγούνται. Μερικά από αυτά είναι η κατάθλιψη, οι διαταραχές ύπνου, οι διαταραχές από το γαστρεντερικό, με κύρια τη δυσκοιλιότητα, και τόσες άλλες που είναι δύσκολο πολλές φορές οι ασθενείς και οι συγγενείς να συνδέσουν όλα αυτά τα συμπτώματα και να τα αποδώσουν στη νόσο. Έτσι, το πιο συχνό σενάριο είναι να επισκέπτονται, αρχικά, γιατρούς άλλων ειδικοτήτων και να θεραπεύονται για κατάθλιψη, να αποδίδεται, αρχικά, η δυσκαμψία σε ρευματολογικά και ορθοπεδικά προβλήματα και να ταλαιπωρούνται μέχρι τη διάγνωση. Ειδικά νέοι ασθενείς, κάτω από την ηλικία των 45, είναι πραγματικά δύσκολο να πιστέψουν αρχικά ότι μπορεί να πάσχουν από ένα νευροεκφυλιστικό νόσημα της μεγάλης ηλικίας.

Πώς είναι να ζει κάποιος με νόσο Πάρκινσον;
Όταν υποθεραπεύεται μπορεί να είναι ένα πραγματικό μαρτύριο. Ένα σώμα που είναι δύσκαμπτο και συνεχώς «μαγκωμένο», τρόμος που παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες και κάνει ακόμη και τα πιο απλά πράγματα δύσκολα και δημιουργεί πολλές φορές αμηχανία και ντροπή. Απόσυρση, απογοήτευση, αϋπνία, πόνος και τόσα άλλα.

Για τη νόσο Πάρκινσον δεν είμαστε ακόμη σε θέση να μιλάμε για αναστροφή της βλάβης ή διακοπή της διαδικασίας εξέλιξης της. Το μυστικό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βρίσκεται στην ανάπτυξη συγκεκριμένης εξατομικευμένης θεραπευτικής στρατηγικής.

Υπάρχει θεραπεία;
Πολλοί είναι οι μύθοι που υπάρχουν γύρω από τη θεραπεία. Μπορεί να θεραπευτεί η νόσος; Όταν στην ιατρική αναφερόμαστε σε θεραπεία, τότε εννοούμε αναστροφή της βλάβης ή διακοπή της διαδικασίας εξέλιξης της βλάβης. Δυστυχώς, στη νόσο Πάρκινσον δεν είμαστε ακόμη σε θέση να μιλάμε για τέτοιες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Υπάρχει μεγάλη εντατική και πολυκεντρική έρευνα για τη νόσο και είναι πλέον εμφανές ότι ο εχθρός έχει περικυκλωθεί για τα καλά. Σκοπός όλων των νέων θεραπευτικών παρεμβάσεων που είναι υπό έρευνα είναι να ξεκινήσει η αντιμετώπιση στα αρχικά στάδια, ακόμη και πριν ακόμη εκδηλωθούν τα κινητικά συμπτώματα και έχει παγιωθεί η διαδικασία της νευροεκφύλισης. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο στόχος είναι να διαγνωσθεί η νόσος σε ένα προκινητικό στάδιο, πριν ακόμη, ο ασθενής και ο γιατρός, είναι σε θέση να αντιληφθούν κλινικά το πρόβλημα.

Όλα αυτά πραγματικά γεμίζουν με αισιοδοξία τους γιατρούς και τους αναγνώστες. Τι γίνεται όμως με το παρόν, με τον ασθενή που μόλις διαγνώσθηκε, με αυτόν που έχει διαγνωσθεί από χρόνια και αρχίζει να παρουσιάζει επιπλοκές και η νόσος έχει αρχίσει πλέον να του δείχνει ένα άσχημο πρόσωπο; Τι γίνεται με αυτόν που, απελπισμένος, σκέφτεται ποιο θα είναι το μέλλον του, αν το σώμα του τον εγκαταλείψει, αν θα είναι δύσκολο για αυτόν να ζήσει μια φυσιολογική ζωή; Η απάντηση είναι απλή. Το μυστικό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση βρίσκεται στην ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης εξατομικευμένης θεραπευτικής στρατηγικής. Η νόσος είναι μια παρτίδα σκάκι που μπορεί να κερδηθεί. Θέλει υπομονή, εμπιστοσύνη στο γιατρό και έξυπνους χειρισμούς.

Υπάρχουν ορισμένες βασικές αρχές που πρέπει αρχικά να τις κατανοήσει ο κάθε ασθενής:

1. Η νόσος είναι διαφορετική για τον καθένα γιατί είναι πολυπαραγοντική με διαφορετική αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος και του γενετικού προφίλ σε κάθε ασθενή.
2. Όλα τα φάρμακα δεν ταιριάζουν σε όλους και πρέπει να συνυπολογίζονται η ηλικία, οι δραστηριότητες του καθενός, οι προσδοκίες του, οι συννοσηρότητες, καθώς επίσης και η ιδιοσυγκρασιακή απάντηση σε κάθε φάρμακο.
3. Παρόλο που η νόσος αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά τα πρώτα περίπου 5-10 χρόνια υπάρχουν και λύσεις για τη συνέχεια, που μπορούν να προσφέρουν την επιθυμητή ποιότητα ζωής στον ασθενή.
4. Έτσι, για προχωρημένα στάδια, μπορούν να εφαρμοστούν θεραπείες με συνεχή έγχυση με αντλία της πιο αποτελεσματικής θεραπείας έως σήμερα, που είναι η λεβοντόπα και γίνεται σε συνεργασία με γαστρεντερολόγους. Επίσης, μπορεί να γίνει εν τω βάθει ερεθισμός του εγκεφάλου (DBS) σε συγκεκριμένα κέντρα του εγκέφαλου σε συνεργασία με εξειδικευμένους νευροχειρουργούς. Μια άλλη εναλλακτική αποτελεί η τοποθέτηση υποδόριας αντλίας ενός ντοπαμινεργικού αγωνιστή, της απομορφίνης, που χορηγεί σταθερά και συνεχώς το φάρμακο στον ασθενή.

Στη Θεσσαλία και συγκεκριμένα στη Νευρολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας υπάρχει η δυνατότητα εξειδικευμένης αντιμετώπισης της νόσου του Πάρκινσον. Η κλινική έχει μεγάλη παράδοση τόσο στην έρευνα  όσο και στην κλινική φροντίδα των ασθενών και μπορεί να παρέχει με εξειδικευμένα ιατρεία στοχευμένη εκτίμηση και παρέμβαση σε όλα τα νευρολογικά νοσήματα, σημειώνει η Γεωργία Ξηρομερήσιου, Επίκουρος Καθηγήτρια Νευρολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Πληροφοριες: 2413501750