Συχνά η προσαρμογή στη σχολική ζωή είναι δύσκολη για παιδιά και εφήβους που βάζουν για πρώτη φορά σιδεράκια. Πέρα από τις αλλαγές που πρέπει να κάνουν στην καθημερινή ρουτίνα τους, πολλοί έχουν και αγωνία για τις αντιδράσεις των συμμαθητών τους στη νέα τους εμφάνιση.
«Οι αλλαγές που πρέπει να κάνουν τα παιδιά και οι έφηβοι στην καθημερινότητά τους είναι αρκετές, αν και δεν επηρεάζεται δραστικά ο τρόπος ζωής τους», λέει η Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, DDS, PhD, ειδική Ορθοδοντικός Παιδιών & Ενηλίκων. «Θα μπορούν να συμμετέχουν στα ίδια αθλήματα και να παίζουν τα ίδια μουσικά όργανα ή να απολαμβάνουν τις ίδιες δραστηριότητες όπως παλαιότερα. Μπορεί, όμως, να χρειασθούν ειδικό προστατευτικό νάρθηκα για την άθληση. Αν εξάλλου παίζουν κάποιο πνευστό μουσικό όργανο, θα χρειασθεί μία περίοδος προσαρμογής αλλά ύστερα θα είναι καλά».
Οι σημαντικότερες αλλαγές ουσιαστικά αφορούν τη διατροφή τους, προσθέτει. «Πρέπει να αποφεύγουν τα τρόφιμα ή τα ροφήματα που μπορεί να προκαλέσουν φθορά ή βλάβη στα σιδεράκια, καθώς και όσα αυξάνουν τον κίνδυνο τερηδόνας και ουλίτιδας», εξηγεί. «Είναι επίσης απαραίτητο να βουρτσίζουν σωστά τα δόντια τους και να τα καθαρίζουν με οδοντικό νήμα». Οι αλλαγές αυτές είναι απλές ή τουλάχιστον φαίνονται απλές στα παιδιά και στους εφήβους όσο βρίσκονται στο σπίτι. Στο σχολείο όμως μπορεί να μοιάζουν με αληθινό βουνό. Για να τα βοηθήσετε, η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη προσφέρει τις εξής συμβουλές:
* Φροντίστε να έχουν μαζί ένα κιτ περιποίησης. Τι είναι αυτό; Είναι ένα σακουλάκι με ορισμένα προϊόντα τα οποία μπορεί να χρειασθούν για να διατηρήσουν τα σιδεράκια τους καθαρά και άνετα στο σχολείο. Ιδανικά το κιτ πρέπει να περιέχει οδοντόπαστα και οδοντόβουρτσα (στα σούπερ μάρκετ θα βρείτε σε μικρά μεγέθη που συνήθως χρησιμοποιούνται στα ταξίδια), οδοντικό νήμα, ίσως και ένα καθρεφτάκι (εάν δεν υπάρχει καθρέφτης στις τουαλέτες του σχολείου ή το παιδί θέλει να ελέγξει τα δόντια του σε άλλον χώρο). Εάν τα σιδεράκια του παιδιού χρειάζονται λαστιχάκια, καλή ιδέα είναι να έχει πάντοτε μαζί του λίγα εξτρά, καθώς και λίγο από το ειδικό κερί που του έχει δώσει ο ορθοδοντικός. Έτσι, θα μπορέσει να κάνει τις απαιτούμενες παρεμβάσεις εάν το ορθοδοντικό σύρμα τού προκαλέσει ερεθισμό σε κάποιο σημείο των ούλων.
* Βεβαιωθείτε ότι τρώνε κατάλληλο φαγητό ή/και σνακ. Το θέμα του φαγητού δυσκολεύει περισσότερο απ’ όλα τα παιδιά και τους εφήβους με σιδεράκια, διότι είναι κάποια τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγουν. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολλές λιχουδιές που μπορούν να απολαύσουν. Ο βασικός κανόνας είναι να αποφεύγουν οτιδήποτε είναι σκληρό, κολλώδες, τραγανό ή σαν τσίχλα. Πρακτικά αυτό σημαίνει, λ.χ., ότι δεν πρέπει να τρώνε ολόκληρα ωμά καρότα ή μήλα, ξηρούς καρπούς, πατατάκια ή μεγάλα κομμάτια κρέατος. Πρέπει επίσης να αποφεύγουν τα σκληρά κουλούρια και ψωμιά (π.χ. στα σάντουϊτς) και να προτιμούν ψωμί λιγότερο τραγανό. Επίσης, τροφές που κολλάνε στα δόντια (π.χ. μπισκότα, καραμέλες, κέικ με κολλώδη υφή) αφήνουν για πολλή ώρα παγιδευμένα υπολείμματα στα δόντια που αυξάνουν τον κίνδυνο τερηδόνας. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να αποφεύγουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα ροφήματα με ανθρακικό, τα αναψυκτικά, τα ισοτονικά ροφήματα και τα φρουτοποτά. Τα περισσότερα τέτοιου είδους ροφήματα έχουν χαμηλό pH, με συνέπεια να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος τερηδόνας, σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Ορθοδοντικών (American Association of Orthodontists, AAO). Καλές επιλογές για πρωινό είναι γιαούρτι, smoothies και αυγό, ενώ στο σχολείο ένα τοστ από μαλακό ψωμί (χωρίς ξηρούς καρπούς) και τυρί ή/και μία μπανάνα μπορεί να τους κόψει αποτελεσματικά την πείνα. Αν προτιμούν τα σκληρά φρούτα, όπως τα μήλα και τα αχλάδια, μπορούν να τα τεμαχίσουν στο σπίτι και να τα φάνε στο σχολείο μασώντας τα με τα πίσω δόντια.
* Φροντίστε να έχουν πάντοτε μαζί ένα μπουκάλι νερό. Το νερό (χωρίς ανθρακικό) είναι εξαιρετικά σημαντικό για όποιον φορά σιδεράκια. Όχι μόνο ξεπλένει τα κομματάκια τροφής που μπορεί να παγιδευτούν γύρω από τα σιδεράκια ή κάτω από το ορθοδοντικό σύρμα, αλλά εξουδετερώνει και τα οξέα που παράγονται όταν τρώμε, με αποτέλεσμα να διατηρεί πιο υγιές το στόμα. Αν και τα περισσότερα σχολεία έχουν βρύσες στο προαύλιο, καλό είναι να έχει μαζί του το παιδί ένα μπουκάλι νερό ώστε να πίνει συχνά και να το ξαναγεμίζει στη συνέχεια.
* Προμηθευτείτε έναν προστατευτικό νάρθηκα για την άθληση. Αν το παιδί ασχολείται με άθλημα υψηλού κινδύνου για τραυματισμό στο στόμα, καλό είναι να χρησιμοποιεί προστατευτικό νάρθηκα. Τέτοιου είδους αθλήματα είναι, μεταξύ άλλων, το μπάσκετ, η ποδηλασία, η πυγμαχία, η ιππασία, το ποδόσφαιρο, το χάντμπολ, το πατινάζ, οι πολεμικές τέχνες, τα αθλήματα με ρακέτες, το βόλεϊ, η υδατοσφαίριση κ.λπ. Αν το παιδί είχε ήδη προστατευτικό νάρθηκα, πιθανώς πρέπει να προμηθευτεί νέο, κατάλληλα προσαρμοσμένο για τα σιδεράκια του.
* Βοηθήστε τα να καταλάβουν ότι δεν είναι μόνα τους. Πριν από μερικές δεκαετίες, ελάχιστα παιδιά και έφηβοι φορούσαν σιδεράκια, αλλά σήμερα τα φορούν ακόμα και ενήλικες. Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι δεν είναι μόνα τους και ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να ντρέπονται να χαμογελάσουν ή να γελάσουν. Ούτε πρέπει να απομονώνονται. Να τα ενθαρρύνετε λοιπόν να βγαίνουν έξω και να διασκεδάζουν με τους φίλους τους, έχοντας κατά νου ότι σε λίγο καιρό θα βγάλουν τα σιδεράκια και θα έχουν ένα υγιές χαμόγελο για μια ζωή. Ακόμα, οι νέες τεχνολογίες με ψηφιοποιημένους διαφανείς νάρθηκες που χρησιμοποιούνται πια σε εφήβους και παιδιά, δίνουν την δυνατότητα για θεραπείες με υψηλή αισθητική χωρίς σιδεράκια. Το σημαντικότερο κριτήριο όμως είναι μια σωστή θεραπεία, βασισμένη σε ιατρικές αξίες και μια σωστή συνεργασία όλων για ένα άριστο και διαχρονικό χαμόγελο!
8°
