Δεν ενδείκνυται η κάνναβη να λαμβάνεται από παιδιά και εφήβους ως φάρμακο εκλογής για τον χρόνιο πόνο, ενώ η μακροχρόνια χρήση της ουσίας ενέχει υψηλότερο σε σχέση με τον καπνό βαθμό τοξικότητας. Η καθηγήτρια Φαρμακολογίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Μαρία Κωνσταντή, μιλάει σήμερα στην και εξηγεί τα πλεονεκτήματα της ιατρικής χρήσης της κάνναβης, αλλά και ορισμένες πτυχές του θέματος, τις οποίες πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη.
Υπάρχει διάσταση απόψεων στο εσωτερικό της ιατρικής επιστημονικής κοινότητας σχετικά με την καταλληλότητα της χρήσης της κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, συγκεκριμένα για την ανακούφιση ορισμένων κατηγοριών πασχόντων; Ποια είναι η δική σας γνώμη;
Πράγματι υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις πάνω στις ιατρικές εφαρμογές της κάνναβης, επειδή αυτό είναι ένα σύνθετο και πολυεπίπεδο θέμα, που του προσδίδει ιδιαιτερότητες οι οποίες δεν συναντώνται στη χρήση άλλων φαρμάκων. Υπάρχουν ορισμένες όμως εφαρμογές της κάνναβης, που είναι πολύ αξιόλογες και δεν μπορεί κανείς εύκολα να τις παραβλέψει, όπως η χρήση της έναντι σπασμών, όπως στην επιληψία. Επίσης, η αναλγητική της δράση είναι σημαντική, αφού ανακουφίζει από ρευματικούς πόνους αλλά και άλλες οξείες και χρόνιες επώδυνες καταστάσεις. Η αντιεμετική δράση της Δ9-τετραϋδροκανναβινόλης (σημαντικότερης δραστικής ουσίας της κάνναβης) στα πλαίσια της χημειοθεραπείας είναι επίσης, πολύ ισχυρή. Ας σημειωθεί ότι εκτεταμένες μελέτες γίνονται τα τελευταία χρόνια σε σχέση με την πιθανή αντικαρκινική της δράση, αλλά ακόμη δεν έχουμε αυτά τα αποτελέσματα.
Αληθεύει το γεγονός ότι η κάνναβη δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση φάρμακο εκλογής για την αντιμετώπιση του πόνου;
Στις δόσεις που μπορεί να ασκήσει την αναλγητική της δράση είναι καλή επιλογή για τις περιπτώσεις που προανέφερα, γιατί δεν προκαλεί σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες και το κόστος της θεραπείας δεν είναι μεγάλο. Σε μια ανάλυση - θα λέγαμε ότι συμφέρει. Δεν θα έλεγα όμως ότι είναι θεραπεία εκλογής για μακροχρόνια χρήση σε παιδιά και εφήβους. Οι επιδράσεις που έχει σε επίπεδο κεντρικού νευρικού συστήματος (καταστολή, έκπτωση μάθησης, μνήμης, συμπεριφορικές διαταραχές κλπ) θεωρώ ότι πρέπει να μας κάνουν ιδιαίτερα επιφυλακτικούς στη χρήση της. Από την άλλη πλευρά, και η μακροχρόνια χρήση μη στεροειδών αναλγητικών ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Θα πρέπει επομένως, η κάθε περίπτωση να εξετάζεται ξεχωριστά και να σταθμίζεται το όφελος με τον πιθανό κίνδυνο.
Υπάρχουν επώδυνα συμπτώματα κάποιων νόσων, τα οποία μπορούν να κατασταλούν αποκλειστικά και μόνον με την χρήση της κάνναβης;
Δεν θα έλεγα ότι μόνο η κάνναβη ανακουφίζει από κάποιους συγκεκριμένους πόνους αλλά, ο συνδυασμός της αποτελεσματικής αναλγητικής δράσης της, με την χαμηλή τοξικότητα στις δόσεις που διασφαλίζεται αλλά και η αγχόλυση που προκαλεί, την καθιστούν μια καλή επιλογή κυρίως, σε σπαστικές καταστάσεις και οστεομυαλγίες.
Υπάρχει μία βάσιμη κριτική η οποία υποστηρίζει ότι η ιατρική χρήση της κάνναβης θα κάνει ακόμη πιο ελαστικές τις αντιστάσεις της κοινωνίας στην λεγόμενη «ψυχαγωγική» χρήση της ουσίας. Συμφωνείτε;
Οι ιατρικές εφαρμογές της κάνναβης είναι συγκεκριμένες. Δεν είναι, τουλάχιστον προς το παρόν, εκτεταμένη η ιατρική χρήση της. Θα πρέπει ο κόσμος να γνωρίζει ότι σημαντικός αριθμός δημοσιεύσεων σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά αναφέρει πως η μακροχρόνια χρήση της ενέχει υψηλό κίνδυνο τοξικότητας, ίσως πιο σημαντικής και από το κάπνισμα τσιγάρων. Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι η χρήση της, ειδικά κατά την εφηβεία, οδηγεί σε σημαντικές συμπεριφορικές και γνωσιακές διαταραχές μη αναστρέψιμες. Επομένως, θα πρέπει να έχουμε υπ’όψιν μας ότι μπορεί η κάνναβη να έχει κάποιες ιατρικές εφαρμογές, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η «ψυχαγωγική» χρήση της είναι ασφαλής.
Γιατί το θέμα της ιατρικής χρήσης της κάνναβης, το οποίο απασχολεί σε αυτή την χρονική συγκυρία τον δημόσιο διάλογο στη χώρα μας, απουσιάζει από το πρόγραμμα του συνεδρίου, το οποίο διεξάγεται στα Ιωάννινα; Πρόκειται για ένδειξη ομοφωνίας στις θέσεις σχετικά με το θέμα ή έχουμε να κάνουμε με ένα θέμα – ταμπού;
Στο επιστημονικό πρόγραμμα του 10ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Βασικής και Κλινικής Φαρμακολογίας, που θα διεξαχθεί στα Ιωάννινα 25-27 Μαΐου, έχουμε συμπεριλάβει θέματα αιχμής πάνω στην έρευνα των βιοϊατρικών επιστημών, που είναι η βάση για την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων, αλλά και στην ορθή πρακτική που πρέπει να καθορίζει την κλινική χρήση των φαρμάκων. Το θέμα των ιατρικών εφαρμογών της κάνναβης είναι πράγματι αμφιλεγόμενο, αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος, που δεν έχουμε κάποια στρογγυλή τράπεζα αφιερωμένη σε αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι θα χρειαζόταν ίσως μια ολόκληρη ημερίδα και ειδική διοργάνωση για να αναπτυχθεί σε όλες του τις διαστάσεις και να ακουστούν όσο γίνεται περισσότερες τεκμηριωμένες απόψεις. Υπό αυτή την έννοια, θα ήταν ετεροβαρής η κατανομή της θεματολογίας του συνεδρίου μας αν συμπεριλαμβάναμε και την κάνναβη. Εξάλλου, μεταξύ των φαρμακολόγων, οι ιατρικές χρήσεις της κάνναβης είναι γνωστές εδώ καιπολλά χρόνια, επομένως δεν αποτελούν είδηση για ένα συνέδριο Φαρμακολογίας.
12°
