Ενοχές: Ωδή στο πιο μπαρόκ και εστέτ καφέ της Θεσσαλονίκης

Ανάμεσα στο ιστορικό ροκενρόλ καφενείο Αστόρια με τον Ίγκι στο κάδρο και τα ρακόμελα στο ποτήρι, και το καραμπινάτα Gen Z καφέ Phylia (μάτσα, αμυγδαλόγαλα και φουλ του τοστ αβοκάντο), οι Ενοχές συμπληρώνουν την τριπλέτα της κατηγορίας «Αδιαπραγμάτευτα σποτ με στιλ και χαρακτήρα στην πλατεία Ναβαρίνου». Και τα τρία με συγκινούν το καθένα για διαφορετικούς λόγους. Το Αστόρια (συχνάζω εδώ από τα φοιτητικά μου χρόνια) το λατρεύω, γιατί εκτός από τον Ίγκι, τον Λου Ριντ, τους Ξάξακες, κερνούν με τον καφέ και μαγικό μπισκοτολούκουμο τριαντάφυλλο. Στο Phylia με αποπλανεί η ηλικιακή φρεσκάδα του (βέβαια, καμιά φορά, όταν κάθομαι περιτριγυρισμένος από τόσα νεαρά πουλιά, νιώθω εκατό χρονών), τα ξένα περιοδικά, συν τα ψαγμένα χαρμάνια της καφεΐνης τους. 

Και έρχομαι στις Ενοχές με τον ασπρόμαυρο σήμα κατατεθέν γάτο, είδωλο, μασκότ, αγαπημένο πετ όλων ανεξαιρέτως των θαμώνων της πλατείας. Ο ασπρόμαυρος Ενοχούλης είναι ωραίος, μοιραίος, καλτ, θρησκεία, μεγάλη βεντέτα, και το ξέρει. Περιφέρεται δεσποτικά και αλαζονικά εντός των Ενοχών και αποτελεί μέγιστη τιμή αν τυχόν διαλέξει να αράξει στο τραπέζι σου ή να καθίσει δίπλα σου στον καναπέ.

«Πρέπει να μεθάτε χωρίς ανάπαυλα, για να μη νιώθετε το τρομερό φορτίο του χρόνου που τσακίζει τους ώμους σας και σας γέρνει προς τη γη. Μεθάτε χωρίς ανάπαυλα από κρασί, από ποίηση, από αρετή»… Να μεθάτε από διπλά αμερικάνο ή μονά εσπρέσο, κονιάκ, βελούδινες κουρτίνες και μπαρόκ έπιπλα, λικέρ στα σκρίνια και παλιά τηλέφωνα με καντράν, ζωγραφικούς πίνακες και ροκοκό σαλονάκια. Τσίταρα Σαρλ Μποντλέρ και το επέκτεινα (λίγο), προκειμένου να περιγράψω το απίστευτα θεατρικό σκηνικό των Ενοχών. 

Με το που κάθεσαι σε εκτοξεύει σε ένα μοναδικό σύμπαν, όπου ο κάθε θαμώνας το νοηματοδοτεί όπως το νιώθει. Σε εμένα, ειδικά όταν βρέχει στην πλατεία Ναβαρίνου, μου βγαίνει κάτι από την εποχή της ντεκαντένσιας της «Μελαγχολίας του Παρισιού», με ολίγη από αναμνήσεις στο αλησμόνητο θεσσαλονικιώτικο καφέ Γκροτέσκ (ποιος θυμάται το καφέ Γκροτέσκ;). Αυτό που επίσης με κάνει να νιώθω ιδιαίτερη θαλπωρή, είναι πως, στα δαιδαλώδη δωμάτια των Ενοχών, μπορείς να απομονωθείς και να κάνεις τα δικά σου αναπόσπαστος: έχω γράψει κι έχω στείλει κείμενα για την εφημερίδα, όπως και έχω διαβάσει απερίσπαστος σελίδες και θαύματα σαν την «Ιδέα της Ευρώπης» του Τζορτζ Στάινερ, που νομίζω ότι επίσης ταιριάζουν με το κλίμα, τις αξίες και το φίλινγκ τους. «Ένα φλιτζάνι καφέ, ένα ποτήρι κρασί, ένα τσάι με ρούμι, σου εξασφαλίζουν έναν χώρο για να δουλέψεις, να ονειρευτείς, να παίξεις σκάκι ή απλά να περάσεις τη μέρα σου κάπου ζεστά. Είναι λέσχη του πνεύματος και ταχυδρομείο του άστεγου». 

Φωτογραφίζω τον πράο, μειλίχιο, εστέτ και φιλοσοφημένο ιδιοκτήτη των Ενοχών, Στέφανο Ασλανίδη, μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου ορόφου του νεοκλασικού κτιρίου όπου στεγάζονται οι Ενοχές. Αργά τη νύχτα ο επάνω όροφος γίνεται μπαρ, την ώρα που στον κάτω σερβίρονται ωραία πιάτα δια χειρός του. «Εγώ με ένα καλό βιβλίο; Πάρτι», δήλωσε κάποτε ο μέγας κιθαρίστας (King Crimson, Talking Heads) Ρόμπερτ Φριπ συνεχίζοντας: «Εγώ με ένα καλό βιβλίο και ωραίο καφέ; Όργιο!». Αυτά τα συναισθηματικά συγκινητικά μου συμβαίνουν εδώ στην πλατεία Ναβαρίνου, σε έναν χώρο που, όταν μου λες Θεσσαλονίκη, θα βγαίνω!