Μια Κρήτη κρυμμένη στη στοά της Βερανζέρου

Αυτή η Κρήτη, είναι μια παλιά ιστορία. Πρέπει να ’ταν κάπου στις αρχές του ’90, όταν τη μυριστήκαμε, φρέσκα κορίτσια, ένας καφενές χωμένος στη στοά της Βερανζέρου. Τον παλιό εκείνο καιρό, οι ιδεολογίες μετρούσαν ακόμη και η φωτισμένη Αριστερά ζούσε μέρες ένδοξες. Δικηγόροι, ινστρούκτορες και διανοούμενοι της παράταξης, υιοθέτησαν αυτή την Κρήτη, κάθε μεσημέρι γινόταν μεγάλο πανηγύρι και πατιρντί, με πολλές ρακές και όλα τα συμπαρομαρτούντα, κουβέντες σε όλους τους τόνους, φλερτ και τσακωμούς, τότε ο χρόνος κυλούσε πιο αργός, σου άφηνε το περιθώριο να ζήσεις και να συναντηθείς με τους συνανθρώπους σου, πριν κυκλοφορήσουν τα σόσιαλ και κλειστούμε στις οθόνες μας. Η ζωή ήταν κάπου εκεί έξω και τα Εξάρχεια πάντα την αγαπούσαν.

Κρήτη: ένα αυθεντικό κρητικό εστιατόριο στην πλατεία Κάνιγγος

Ο κύριος Τάκης (Κατσούλης) με τη συμβία του Κατερίνα, πίσω από το μικρό κουζινάκι και τη βιτρίνα-ψυγείο του παλιού καφενέ, ήξεραν να τη νοστιμίζουν, να τη χαϊδεύουν με ντολμαδάκια αριστούργημα, με γραβιέρες και ντάκους, με σαρδέλες στη σχάρα, χοχλιούς μπουμπουριστούς, μαραθόπιτες και τσιγαριαστά κατσικάκια, ήξεραν να μαγεύουν την Κάνιγγος και να την μεταμορφώνουν σε χωριό του Ψηλορείτη, ανόθευτο σαν τη ρακή της μονής Τοπλού. Η Κρήτη ρίζωσε εδώ, κρυμμένη πίσω από τα φροντιστήρια και τις αφετηρίες των λεωφορείων, έγινε επιτυχία και θεσμός. Σιγά-σιγά, άρχισε να επεκτείνεται στα γύρω και απέναντι μαγαζάκια της στοάς, σήμερα φτάνει και ως την πρόσοψη της πλατείας χάρη σε μια βεράντα στεγασμένη που λειτουργεί χειμώνα καλοκαίρι. Ένα φρεσκάρισμα, μια ανακαίνιση, άσπρισε αισιόδοξα και νίκησε το μουντό τσιμεντένιο τοπίο, στη μεγάλη εσωτερική της αίθουσα αναπαράγει διακριτικά θυμητάρια του νησιού, το ντεκόρ απλά σου δίνει το στίγμα.

Εμείς οι παλιοί, προτιμάμε τα τραπεζάκια της στοάς, τα οποία γειτονεύουν με την κουζίνα και τα αφεντικά, που όλο και θα βγουν έξω να ανταλλάξεις μια οικεία κουβέντα. Εδώ, πάντα κάποιος θα σε υποδεχτεί από την οικογένεια, αν δεν είναι οι γονείς θα είναι η κόρη Πηνελόπη, στο μικρούλι εσωτερικό στεγάζουν και μοιράζουν την καθημερινότητά τους, παιδιά και εγγόνια, όπως γινόταν στους παλιούς καφενέδες της επαρχίας. Αν κάτι έχει αλλάξει με τα χρόνια, είναι οι νοστιμιές που κάθε τόσο προστίθενται στο μενού, κάθε μέρα και κάτι άλλο, να μια απορία που δεν έλυσα τόσα χρόνια, πού βρίσκει χώρο και μαγειρεύει αυτή η γυναίκα τόσα μικρά καθημερινά θαύματα;

Τι θα φας στην Κρήτη;

Η χαρά στην Κρήτη ξεκινά με παγωμένη ρακή και οπωσδήποτε βολβούς -που εδώ θα τους βρεις παχουλούς και θρεμμένους-, με το ιδανικό τους ξύδι, το όσο πρέπει ελαιόλαδο. Το σταμναγκάθι σερβίρεται ζωντανό και ζεστό, η γραβιέρα σε γυρνάει στα κρητικά ορεινά, μαζί με το ζυμωτό ψωμάκι. Μέχρι να έρθουν τα ντολμαδάκια στα οποία διαπρέπει η κυρία Κατερίνα. Με το λεπτό, νόστιμο φύλλο, τα αρώματα, τη γλύκα του λαδιού στην καρδιά τους και τη δροσιά από το ξύγαλο που τα συνοδεύει. Οπωσδήποτε και δεν θα παραλείψεις την ψητή μελιτζάνα που ψήνεται κομμένη στη μέση και γεμίζει με φρέσκα καρεδάκια ντομάτας, κρεμμύδι, σκόρδο, μπόλικο μαϊντανό, μια από τις νοστιμότερες σαλάτες της πόλης, εκεί που η δροσιά του ωμού παντρεύεται ιδανικά με τη γλυκιά σάρκα της ψητής μελιτζάνας.

Όλα τα λατρεμένα κρητικά, τα δυοσμάτα μυζηθροπιτάκια, η οφτή πατάτα, ο ντάκος με τη γαλομυζήθρα, τα ωραία τυριά, θα τα βρεις στη πιο νόστιμη εκδοχή τους, κόλαση και το πορτομπέλο που ψήνεται με στάκα στο φούρνο. Από τα νόστιμα της Κατερίνας, το κουνουπίδι που μαγειρεύεται με χόντρο και γαλομυζήθρα που του δίνει μια υπέροχη, κρεμώδη σαλτσούλα, το απάκι που σβήνεται με κρασί, οι κεφτέδες με το πλιγούρι και τη ντοματένια σάλτσα και αυτή η μαγική-σαν σφουγγάτο- ομελέτα με τα σπαράγγια, τα κυβάκια της γραβιέρας και τα χόρτα του βουνού. Πλάι στη κλασική Κρήτη και το ψαράκι ημέρας, γαύρος, σαρδέλα, χταπόδι στα κάρβουνα, τσιπούρα σαβόρο με δεντρολίβανο, θράψαλο στη σχάρα, ο θαλασσινός μεζές που τραβάει η ρακή και πιάτα-υπερπαραγωγή ημέρας, όπως το τσιγαριαστό και άλλα εορταστικά που τα μοιράζεσαι με την παρέα.

Την Κρήτη, εύκολα τη βρίσκεις στην Αθήνα και σπάνια θα σε απογοητεύσει, αφού οι Κρητικοί τιμούν τον τόπο τους και δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους. Η διαφορά σε τούτη εδώ την Κρήτη είναι στο χέρι της μαγείρισσας. Το ταλέντο στη νοστιμιά, η καθαρή, διαυγής γεύση που κρατά τις ισορροπίες στο αλάτι, στο ελαιόλαδο και μια αδιόρατη δημιουργικότητα που φέρνει την κλασική παράδοση στα μέτρα της νέας εποχής,  που αγαπά τη νοσταλγία αλλά την προτιμά πιο λάιτ και ανάλαφρη. Και ναι, εννοείται πως στο τέλος θα κεράσουν ζεστά μυζηθροπιτάκια με αρωματικό, θυμαρίσιο, κρητικό μέλι.

Κρήτη, Βερανζέρου 5, πλατεία Κάνιγγος, 2103826998