Η ΕΕ κάνει πίσω στο «τέλος» των θερμικών αυτοκινήτων και φέρνει τα «πάνω κάτω»

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναθεωρεί έναν από τους πιο εμβληματικούς πυλώνες της πράσινης μετάβασης, βάζοντας ουσιαστικά φρένο στην πλήρη απαγόρευση των νέων αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης από το 2035. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την Τρίτη να αντικατασταθεί ο στόχος των «μηδενικών εκπομπών» με μείωση 90% των εκπομπών CO₂ σε σχέση με τα επίπεδα του 2021, ανοίγοντας τον δρόμο για τη συνέχιση της πώλησης ορισμένων μη ηλεκτρικών οχημάτων.

Η στροφή αυτή έρχεται έπειτα από έντονες πιέσεις της Γερμανίας, της Ιταλίας και της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, που εδώ και μήνες προειδοποιούν ότι αδυνατούν να ανταγωνιστούν τόσο την Tesla όσο και τους Κινέζους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων. Με τη νέα πρόταση, η Κομισιόν φαίνεται να αποδέχεται τη συνέχιση της κυκλοφορίας plug-in υβριδικών μοντέλων και αυτοκινήτων με range extenders, τα οποία εξακολουθούν να χρησιμοποιούν καύσιμα.

Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, από το 2035 όλα τα νέα αυτοκίνητα και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα στην ΕΕ θα έπρεπε να έχουν μηδενικές εκπομπές. Πλέον, ο πήχης χαμηλώνει στο 90%, με τους κατασκευαστές να καλούνται να αντισταθμίσουν το υπόλοιπο 10% μέσω της χρήσης υλικών χαμηλότερου ανθρακικού αποτυπώματος, όπως «πράσινος» χάλυβας ευρωπαϊκής παραγωγής, αλλά και συνθετικά καύσιμα ή βιοκαύσιμα που δεν προέρχονται από τρόφιμα, όπως αγροτικά απόβλητα και χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια.

Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει μεγαλύτερη ευελιξία και για τους ενδιάμεσους στόχους. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα έχουν ένα «παράθυρο» τριών ετών, από το 2030 έως το 2032, για να πετύχουν μείωση 55% των εκπομπών CO₂ σε σχέση με το 2021, ενώ για τα επαγγελματικά βαν ο στόχος του 2030 χαλαρώνει στο 40% από 50%.

Η απόφαση σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη υπαναχώρηση της ΕΕ από τις πράσινες πολιτικές που υιοθετήθηκαν την τελευταία πενταετία. Έρχεται μάλιστα μία ημέρα μετά την ανακοίνωση της Ford ότι καταγράφει ζημιά 19,5 δισ. δολαρίων, αποσύροντας αρκετά ηλεκτρικά μοντέλα, εν μέσω επιβράδυνσης της ζήτησης για EV και αλλαγών στην πολιτική των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ευρωπαϊκοί όμιλοι όπως η Volkswagen και η Stellantis έχουν επίσης προειδοποιήσει για χαμηλότερη από την αναμενόμενη ζήτηση ηλεκτρικών αυτοκινήτων και έχουν ζητήσει πιο ήπιους στόχους και μικρότερα πρόστιμα για τις υπερβάσεις. Ο σύνδεσμος των ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών ACEA χαρακτήρισε τη στιγμή «ώρα μηδέν» για τον κλάδο.

Ιδιαίτερα πιεσμένοι εμφανίζονται οι Γερμανοί κατασκευαστές, που χάνουν έδαφος στην κινεζική αγορά και ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν αυξανόμενο ανταγωνισμό από φθηνότερα κινεζικά EV εντός Ευρώπης. Οι ευρωπαϊκοί δασμοί στα κινεζικής κατασκευής ηλεκτρικά οχήματα προσέφεραν, σύμφωνα με στελέχη του κλάδου, μόνο περιορισμένη ανακούφιση.

Η χαλάρωση των στόχων προκαλεί ωστόσο έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της ηλεκτροκίνησης και των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Ο διευθύνων σύμβουλος της Polestar, Μίχαελ Λόσχελερ, προειδοποίησε ότι η μετάβαση από το 100% στο 90% δεν είναι τεχνική λεπτομέρεια αλλά πολιτικό μήνυμα που απειλεί τόσο το κλίμα όσο και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο επικεφαλής της οργάνωσης Transport & Environment, Γουίλιαμ Τοντς, σχολίασε ότι η ΕΕ «κερδίζει χρόνο», την ώρα που η Κίνα «τρέχει».

Η Κομισιόν παρουσίασε επίσης σχέδια για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης στους εταιρικούς στόλους, οι οποίοι αντιστοιχούν περίπου στο 60% των νέων πωλήσεων αυτοκινήτων στην Ευρώπη. Οι στόχοι για το 2030 και το 2035 θα διαφοροποιούνται ανά χώρα με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, αφήνοντας στα κράτη-μέλη την επιλογή των μέτρων. Ως παράδειγμα αναφέρθηκαν τα φορολογικά κίνητρα του Βελγίου για εταιρικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Τέλος, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία νέας ρυθμιστικής κατηγορίας για μικρά ηλεκτρικά οχήματα, με πιο χαλαρούς κανόνες και πρόσθετα «μπόνους» στους στόχους CO₂, εφόσον κατασκευάζονται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πηγή: Reuters