Γιατί τα αυτοκίνητα έχουν ακριβύνει τόσο;

Ναι, είναι πραγματικότητα. Τα αυτοκίνητά μας έχουν γίνει πολύ ακριβά. Και μερικά παράλογα ακριβά. Τόσο, που το όραμα των πρωτοπόρων της αυτοκίνησης να αχνοφαίνεται πια και με εξαιρετική δυσκολία. Τα όσα οραματίστηκαν ο André Citroën, ο Armand Peugeot και οι αδελφοί Renault, ακόμα και ο Ferdinand Porsche ή ο Vincenzo Lancia δείχνουν να χάνονται πλέον από τον κόσμο της αυτοκίνησης. Το αγαθό αυτό που φαντάστηκαν και δημιούργησαν, το αυτοκίνητο, από μέσο ελευθερίας και εργαλείο της ζωής, για διάφορους λόγους –που θα εξηγήσουμε στη συνέχεια–, μετατρέπεται σταδιακά σε δυσπρόσιτο, υπερεξελιγμένο προϊόν. Για όλους όσοι απορείτε πώς φτάσαμε εδώ, η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά την πολιτική εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την αδηφαγία των κατασκευαστών για μεγαλύτερα και δυνάμει ευκολότερα κέρδη. Όπως μου τόνισε εξαιρετικός Γάλλος συνάδελφος σε σχετική μου ερώτηση, «πολιτικοί και golden boys αποτελούν τον κοινό παρονομαστή στην καταστρατήγηση των διαχρονικών στόχων των αυτοκινητοβιομηχανιών. Η οποία ήταν «βγάζω κέρδη, αλλά δεν παραλείπω να παρέχω και φθηνά αυτοκίνητα στον απλό κόσμο». Δυστυχώς, με υπερκοστολογημένες υπηρεσίες και facilities που ως οδηγοί δεν ζητήσαμε, ούτε και χρησιμοποιούμε, στρώθηκε ένα υπέροχο πέπλο μέσα στο οποίο χάθηκε ο «ρομαντισμός» του προσιτού αυτοκινήτου…

Οπλιστείτε με υπομονή και αφιερώστε λίγα λεπτά για να μοιραστείτε μαζί μας μια προσπάθεια εξήγησης των λόγων για τους οποίους πλέον δεν υπάρχουν φθηνά αυτοκίνητα…

Ακραίες αυξήσεις

Δεν είναι ότι τα αυτοκίνητα απλώς πρόσθεσαν εξοπλισμό κι έγιναν ακριβότερα.

Αρκετό καιρό πριν από την έλευση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων –που από τη μεριά τους έχουν έναν σημαντικό ρόλο στην αύξηση των τιμών των αυτοκινήτων– είχαν αρχίσει οι τάσεις ανόδου των τιμών.

Η JATO Dynamics, ο κορυφαίος πάροχος δεδομένων και αναλυτικών στοιχείων για την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία, αναφέρει ορισμένα παραδείγματα: «Στη Γερμανία, ενώ οι τιμές των ηλεκτρικών οχημάτων αυξήθηκαν κατά 5,2% μεταξύ 2019 και 2024, οι τιμές των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης αυξήθηκαν κατά 26,1%. Στην Ισπανία, οι τιμές των ηλεκτρικών οχημάτων αυξήθηκαν κατά 1,9%, ενώ αυτές των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης αυξήθηκαν κατά 17,7%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι τιμές των ηλεκτρικών οχημάτων αυξήθηκαν κατά 16,5% και αυτές των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης κατά 29,4%. Στη Γαλλία, οι τιμές των ηλεκτρικών αυτοκινήτων μειώθηκαν κατά 6,4% κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ενώ οι τιμές των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης αυξήθηκαν κατά 10,4%. Η μόνη εξαίρεση είναι η Ιταλία, όπου οι αυξήσεις τιμών για τα ηλεκτρικά οχήματα (31,5%) ξεπέρασαν αυτές που παρατηρήθηκαν για τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης (18,4%)».

Όλα αυτά στρέφουν τον πολύ κόσμο στο να γυρίσει την πλάτη στην απόκτηση ενός νέου αυτοκινήτου και να αναζητά ευκαιρίες στα μεταχειρισμένα. Ας δούμε κάτι ενδεικτικό. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, από τον ευρωπαϊκό κυρίως Τύπο, οι πωλήσεις καινούργιων οχημάτων βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1973. Αυτή η κατάσταση οφείλεται κυρίως στις τιμές, οι οποίες έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά 6.000 ευρώ τα τελευταία πέντε χρόνια. Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτή η αύξηση; Για έναν αντιπρόσωπο, είναι θέμα εξοπλισμού. Σύμφωνα με έναν ειδικό, αποτελεί μέρος μιας οικονομικής στρατηγικής των κατασκευαστών.

Γιατί οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν μπορούν πια να αγοράσουν προσιτά αυτοκίνητα; 

Η αλήθεια είναι ότι η αγορά ενός προσιτού αυτοκινήτου έχει γίνει πιο δύσκολη για τους Ευρωπαίους πολίτες τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν βέβαια πολλοί παράγοντες που συντελούν σ’ αυτό. Ας τους δούμε αναλυτικά, χωρίς βέβαια να μας διαφεύγει ότι πίσω από αυτά τα πορίσματα κρύβεται και ένα καλό δίκτυο προσχημάτων…

1.Αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί κανονισμοί

Οι αυστηρότεροι κανονισμοί για τις εκπομπές ρύπων, όπως το πρότυπο Euro 7, απαιτούν την εφαρμογή πιο εξελιγμένων τεχνολογιών για τη μείωση των εκπομπών. Αυτό προσθέτει κόστος στην παραγωγή των αυτοκινήτων. Παράλληλα, η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη και παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων (EV) και υποδομής φόρτισης. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι γενικά πιο ακριβά από τα συμβατικά.

2.Αύξηση του κόστους παραγωγής

Το κόστος των πρώτων υλών, όπως μέταλλα, πλαστικά, ημιαγωγοί και άλλα εξαρτήματα, έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, λόγω διαφόρων παραγόντων όπως η αύξηση της ζήτησης, η διαταραχή των εφοδιαστικών αλυσίδων (λόγω πανδημίας, πολέμων, κ.λπ.) και ο πληθωρισμός. Επίσης η αύξηση του ενεργειακού κόστους (π.χ., ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο) επηρεάζει το κόστος της παραγωγής των αυτοκινήτων, ενώ ρόλο παίζει και το κόστος εργασίας, που έχει αυξηθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, επηρεάζοντας το συνολικό κόστος παραγωγής. Μην ξεχνάμε ότι η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση απαιτεί σημαντικές επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, την παραγωγή μπαταριών και την υποδομή φόρτισης, επιβαρύνοντας το κόστος παραγωγής.

3.Νέες τεχνολογίες

Τα σύγχρονα αυτοκίνητα είναι εξοπλισμένα με πολλά προηγμένα συστήματα ασφαλείας (π.χ. αυτόματο φρενάρισμα, διατήρηση λωρίδας κυκλοφορίας, adaptive cruise control, κ.ά.), τα οποία αυξάνουν το κόστος. Μάλιστα, εάν δούμε τις θέσεις των εταιρειών, θα ενημερωθούμε ότι η ζήτηση για σύγχρονα χαρακτηριστικά, όπως συστήματα infotainment, συνδεσιμότητα, και βοηθήματα οδήγησης, οδηγεί σε αύξηση του κόστους. Παράλληλα, η τεχνολογική πρόοδος προσθέτει κόστος. Οι εταιρείες πρέπει να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες για να παραμείνουν ανταγωνιστικές.

4.Διαταραχές εφοδιαστικής αλυσίδας

Η πανδημία και οι γεωπολιτικές εξελίξεις (π.χ. πόλεμος στην Ουκρανία) έχουν προκαλέσει διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, οδηγώντας σε ελλείψεις εξαρτημάτων και αύξηση του κόστους. Σημαντικό ρόλο έχει και ο πληθωρισμός, που έχει αυξήσει το κόστος ζωής, μειώνοντας την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.

5.Μεταβολές στην αγορά

Μετάβαση σε SUV και crossover: Η αυξημένη ζήτηση για SUV και crossover, τα οποία είναι γενικά πιο ακριβά από τα μικρότερα αυτοκίνητα, έχει συμβάλει στην αύξηση και του μέσου κόστους των αυτοκινήτων. Να σημειώσουμε εδώ ότι η θεωρία ότι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων αντιμετωπίζουν μείωση των κερδών, καθώς προσπαθούν να απορροφήσουν μέρος του αυξημένου κόστους, ελέγχεται, μια και η μεγαλύτερη απώλεια εσόδων προέρχεται από τα πρόστιμα που επιβάλλονται για τους ρύπους, για τη θέσπιση των οποίων το θεσμικό όργανο των Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA) αδράνησε και δεν διαμαρτυρήθηκε όταν έπρεπε στην ΕΕ.

6.Ενεργειακό Κόστος

Η αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας επηρεάζει άμεσα το κόστος της παραγωγής, καθώς χρησιμοποιείται σε πολλές φάσεις της. Επίσης, το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται στη βιομηχανική παραγωγή και η αύξηση της τιμής του επηρεάζει το κόστος παραγωγής. Τέλος, αν και η άμεση χρήση του πετρελαίου στην παραγωγή είναι μικρή, η αύξηση της τιμής του επηρεάζει έμμεσα το κόστος μεταφοράς των πρώτων υλών και των εξαρτημάτων.

Αύξηση 35% σε διάστημα δέκα ετών

Ακριβότερα αυτοκίνητα, μεγαλύτερα κέρδη και κίνδυνοι. Ας το αναλύσουμε. Η άποψη ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιλέγουν να φτιάχνουν ακριβά αυτοκίνητα αποκλειστικά για να έχουν μεγαλύτερο κέρδος είναι για πολλούς από τον κλάδο των κατασκευαστών μια απλουστευμένη θεώρηση, αν και περιέχει πολλά στοιχεία αλήθειας.

Η μεγιστοποίηση του κέρδους είναι ο βασικός στόχος κάθε επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοβιομηχανιών. Οι εταιρείες πρέπει να είναι κερδοφόρες για να επιβιώσουν, να επενδύσουν στην έρευνα και ανάπτυξη, να πληρώσουν τους εργαζομένους τους και να προσφέρουν αξία στους μετόχους τους.

Η ανάπτυξη και παραγωγή αυτοκινήτων είναι όντως μια πολύ δαπανηρή διαδικασία. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες πρέπει να ανακτήσουν τις επενδύσεις τους και να δημιουργήσουν κέρδη προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν και να αναπτύσσονται.

Βέβαια, η παραγωγή ακριβών, premium αυτοκινήτων μπορεί να είναι ένας τρόπος για τις εταιρείες να μειώσουν τον κίνδυνο. Τα ακριβότερα αυτοκίνητα έχουν συνήθως υψηλότερα περιθώρια κέρδους, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν αφενός στην αντιστάθμιση του κόστους παραγωγής και των πιθανών ζημιών, αφετέρου στην απολαβή μεγαλύτερων κερδών.

Όλα αυτά οι αυτοκινητοβιομηχανίες τα γνωρίζουν. Και τοποθετούνται ανάλογα στον δημόσιο λόγο. Στο εσωτερικό τους όμως γνωρίζουν –ασχέτως αν αυτό τους θορυβεί σε σημείο αναθεωρήσεων– ότι εάν η μεγάλη μάζα του αγοραστικού κοινού τούς γυρίσει την πλάτη, δύσκολα θα επιστρέψει…

Η ισορροπία αυτή δεν είναι εύκολη υπόθεση όταν από τη μία υπάρχει η ανάγκη για μεγαλύτερα μερίσματα κερδών στους μετόχους κι από την άλλη η διατήρηση ικανοποιημένου αγοραστικού κοινού.

Από την άλλη, ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες στοχεύουν στη μεγιστοποίηση του κέρδους, η απόφαση να κατασκευάσουν ακριβά αυτοκίνητα δεν είναι απλή υπόθεση. Επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως προαναφέραμε, όπως το κόστος παραγωγής, ο ανταγωνισμός, η τεχνολογική πρόοδος, οι κανονισμοί και η ζήτηση. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες πρέπει να εξισορροπήσουν το κέρδος με την προσβασιμότητα και να προσφέρουν μια σειρά μοντέλων που να στοχεύουν σε διαφορετικά τμήματα της αγοράς. Η αύξηση των τιμών των αυτοκινήτων είναι συχνά αποτέλεσμα συνδυασμού των παραγόντων αυτών, και όχι απλώς μια επιλογή για μεγαλύτερο κέρδος.

Και για να δώσουμε ένα παράδειγμα του τι γίνεται με τις αυξήσεις, να αναφέρουμε ότι η Argus (κορυφαίος ανεξάρτητος πάροχος πληροφοριών για την παγκόσμια αγορά ενέργειας και βασικών προϊόντων) ανέφερε τον προηγούμενο Δεκέμβριο αύξηση 35% σε διάστημα δέκα ετών στην τιμή των νέων αυτοκινήτων στη Γαλλία με μέσο κόστος 26.800 ευρώ σε όλες τις κατηγορίες. Αυτό είναι 25 φορές μεγαλύτερο από την αύξηση του γαλλικού εισοδήματος κατά την ίδια περίοδο…

Εξηγήσεις και συνέπειες

Είναι σαφές ότι το ερώτημα που βασανίζει όλους (και όχι μόνο στην Ελλάδα) είναι το γιατί, ενώ υπάρχει αυτός ο αναβρασμός στο αγοραστικό κοινό, οι τιμές των καινούργιων αυτοκινήτων συνεχίζουν να αυξάνονται. Επανερχόμενοι στο παράδειγμα της Γαλλικής αγοράς, να σημειώσουμε ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 η τιμή καταλόγου των μοντέλων που ταξινομήθηκαν στη Γαλλία αυξήθηκε κατά 8% σε ετήσια βάση. Αυτές οι αυξήσεις δικαιολογούνται ιδίως από τον πληθωρισμό της ενέργειας και των πρώτων υλών. Ωστόσο, εταιρείες όπως η Stellantis και η Renault καταγράφουν αξιόλογα κέρδη. Αυτό προκαλεί απογοήτευση στους καταναλωτές, αλλά και στους υπαλλήλους των αυτοκινητοβιομηχανιών και στους προμηθευτές τους. Σύμφωνα με τον Luc Chatel, πρόεδρο της Πλατφόρμας Αυτοκινήτου (PFA), της ένωσης που εκπροσωπεί τους Γάλλους κατασκευαστές στον κλάδο, «αυτό είναι ένα απολύτως κρίσιμο ζήτημα για το μέλλον του κλάδου μας. Αυτό που έχει κάνει την αυτοκινητοβιομηχανία επιτυχημένη είναι η προσιτή τιμή. Ωστόσο, η τιμή των καινούργιων αυτοκινήτων φαίνεται να απομακρύνει πολλούς πελάτες».

Στην ίδια γραμμή είναι και οι δηλώσεις της Marie-Laure Nivot, αναλύτριας στην AAA-Data. «Τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι ταξινομήσεις παρέμειναν 21,5% χαμηλότερες απ’ ό,τι το 2019, πριν από την κρίση. Με τον τρόπο αυτό διαπιστώνουμε ότι ορισμένοι αγοραστές αποκλείονται από την αγορά καινούργιων και πρέπει να στραφούν στην αγορά μεταχειρισμένων».

Μπερδευτήκατε; Κι εμείς… Γιατί, ενώ όλα αυτά είναι γνωστά σε όλους, έρχεται η κατακλείδα, που είναι η μετατόπιση της προσφοράς από τους κατασκευαστές προς μεγαλύτερα, πιο προηγμένα και πιο ακριβά αυτοκίνητα. Με λίγα λόγια, πολύ πιο κερδοφόρα, όπως αποδεικνύεται από τα ρεκόρ κερδών που πέτυχαν οι κατασκευαστές πριν από χρόνια, ενώ πουλούσαν πολύ λιγότερα αυτοκίνητα.

Σχεδόν «προϊόντα πολυτελείας»

Αυτό το φαινόμενο βέβαια –της ακρίβειας– δεν είναι καινούργιο, μια και συμβαίνει εδώ και αρκετά χρόνια. Η αυξημένη ασφάλεια, η συνδεσιμότητα και η ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων συνέβαλαν στο να γίνουν σχεδόν προϊόντα πολυτελείας. Αλλά η κλιμάκωση των τιμών επιδεινώθηκε μετά την πανδημία Covid-19. Οι ελλείψεις ημιαγωγών επιβράδυναν σημαντικά τα εργοστάσια αυτοκινήτων και, καθώς η ζήτηση ξεπέρασε την προσφορά, οι κατασκευαστές αντιστάθμισαν την επιβράδυνση αυξάνοντας τις τιμές τους.

Μετά την περίφημη κρίση ηλεκτρονικών εξαρτημάτων σειρά έχει ο πληθωρισμός. Οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί, όπως και οι τιμές των μετάλλων και των πλαστικών που χρησιμοποιούνται στα οχήματα. Και εδώ, η αύξηση των τιμών των αντιπροσωπειών βοηθά τους κατασκευαστές να αντισταθμίσουν το αυξανόμενο κόστος των υλικών και να αντέξουν την καταιγίδα του πληθωρισμού. Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους η Stellantis ανέφερε κέρδη ρεκόρ, ενώ η Renault βελτίωσε σημαντικά την κερδοφορία της.

Αυτές οι οικονομικές επιτυχίες έχουν προκαλέσει ανησυχία στους κατασκευαστές εξοπλισμού, οι οποίοι έχουν επίσης υποστεί το σοκ του πληθωρισμού και έπρεπε με κάποιον τρόπο να μετακυλίσουν τις αυξήσεις κόστους στους πελάτες τους, τις αυτοκινητοβιομηχανίες, μέσω περίπλοκων διαπραγματεύσεων. Εν τω μεταξύ, η ιστορική απεργία που ξέσπασε τον Σεπτέμβριο στα αμερικανικά εργοστάσια αυτοκινήτων αποδεικνύει ότι η κατανομή της αξίας μεταξύ των εταιρειών και των εργαζομένων τους παραμένει ένα εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα.

Τα περιβόητα πρόστιμα της ΕΕ και η ευθύνη της

Οι κανονισμοί CAFE, οι οποίοι βρίσκονται ήδη σε ισχύ απαιτούν από τους κατασκευαστές που πωλούν τα αυτοκίνητά τους στην Ευρώπη να μειώσουν τις μέσες εκπομπές τους από το τρέχον όριο των 115,1 g/km CO2 στο νέο όριο των 93,6 g/km. Εάν δεν συμμορφωθούν, θα πρέπει να πληρώσουν βαριά πρόστιμα: 95 ευρώ για κάθε γραμμάριο υπερβολικών εκπομπών CO2 ανά πωλούμενο αυτοκίνητο. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω αυξήσεις τιμών για τα μοντέλα καύσης, με διπλό στόχο: να περιορίσουν τη ζήτηση, καθώς είναι τα πιο ρυπογόνα, ή τουλάχιστον να αντισταθμίσουν πιθανά πρόστιμα ή μειώσεις τιμών για τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα για την ενίσχυση των πωλήσεων, των οποίων το μερίδιο αγοράς το 2025 πρέπει να υπερβαίνει το 20% για να συμμορφωθούν με το πρότυπο CAFE. Πέρυσι έκλεισε στο πενιχρό 5,6%.

Ας δούμε τι συμβαίνει στην Ισπανία

Αναζητήσαμε πληροφορίες για να έχουμε μια εικόνα τού τι συμβαίνει στην Ισπανία και πόσο επηρεάζει την αγορά της η –και εκεί– ραγδαία αύξηση των τιμών αυτοκινήτων. Η έρευνα της δημοσιογράφου Judith R. Iglesias που δημοσιεύτηκε στη La Vanguardia είναι εντυπωσιακά κατατοπιστική. Ας τη διαβάσουμε με προσοχή:

Το Dacia Sandero έγινε για άλλη μια φορά το αυτοκίνητο με τις περισσότερες πωλήσεις στην Ισπανία το 2024, με 32.994 ταξινομήσεις πέρυσι. Αναμφίβολα, ένας από τους λόγους της επιτυχίας του είναι η σχέση ποιότητας-τιμής, η οποία το καθιστά μια πολύ ελκυστική επιλογή για όσους αναζητούν ένα οικονομικό και λειτουργικό αυτοκίνητο. Αλλά παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις πιο προσιτές επιλογές στην αγορά, το οικονομικό μοντέλο του ομίλου Renault δεν έχει ξεφύγει από τη γενική αύξηση των τιμών των καινούργιων αυτοκινήτων την τελευταία δεκαετία.

Τα τελευταία δέκα χρόνια, η τιμή του Dacia Sandero έχει αυξηθεί κατά 70,76%, από 7.900 ευρώ το 2014 σε 13.490 ευρώ το 2024, σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγε η Auto Scout 24, η κορυφαία πλατφόρμα της Ευρώπης για την αγορά και πώληση μεταχειρισμένων οχημάτων, με δεδομένα από την Ideauto –θυγατρική της ένωσης κατασκευαστών αυτοκινήτων Anfac– και τη Γενική Διεύθυνση Οδικής Κυκλοφορίας (DGT).
Η μελέτη συγκρίνει τη μέση τιμή των 10 αυτοκινήτων με τις μεγαλύτερες πωλήσεις το 2024 με αυτή του 2014 και αποκαλύπτει ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 68%, από 14.236 ευρώ σε 23.997 ευρώ. Ταυτόχρονα, ο ΔΤΚ αυξήθηκε κατά 19,4%, υπογραμμίζοντας πως οι τιμές των οχημάτων έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τον γενικό πληθωρισμό.

Αυτή η αύξηση στην τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές για τα καινούργια αυτοκίνητα σχετίζεται επίσης με τη μεγαλύτερη ζήτηση για οχήματα με περισσότερο εξοπλισμό και χαρακτηριστικά ασφαλείας. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί, που απαιτούν την ενσωμάτωση προηγμένων συστημάτων υποβοήθησης οδηγού (ΑDAS), όπως το αυτόματο φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης, η προειδοποίηση απόκλισης από τη λωρίδα κυκλοφορίας και το adaptive cruise control, έχουν οδηγήσει τους κατασκευαστές να ενσωματώσουν αυτές τις τεχνολογίες ως στάνταρ εξοπλισμό, γεγονός που αυξάνει το κόστος παραγωγής οχημάτων.
Από την άλλη πλευρά, η προτίμηση για μεγαλύτερα μοντέλα, σε σύγκριση με τα πιο συμπαγή οχήματα που κυριάρχησαν το 2014, έχει επίσης συμβάλει στην εκτόξευση των τιμών για τα αυτοκίνητα με τις καλύτερες πωλήσεις. Μάλιστα, αν κοιτάξουμε τη λίστα με τα 10 μοντέλα με τις καλύτερες πωλήσεις το 2024, βλέπουμε ότι τα SUV κυριαρχούν, με έξι μεταξύ τους: τα Hyundai Tucson, Seat Arona, MG ZS, Toyota C-HR, Toyota Yaris Cross και Kia Sportage.

Πριν από μία δεκαετία, μόνο ένα από τα δέκα πιο δημοφιλή μοντέλα στην Ισπανία ήταν SUV, το Nissan Qashqai, και αυτό παρά το γεγονός ότι βρισκόταν στο κάτω μέρος των 10 κορυφαίων σε μια λίστα όπου κυριαρχούσαν μικρότερα μοντέλα.

Και τώρα; Τι κάνουμε τώρα;

Η αύξηση των τιμών καθιστά τα αυτοκίνητα λιγότερο προσιτά για το ευρύ κοινό, ειδικά σε ορισμένες περιοχές, ακόμα και μέσα σε διάφορες ζώνες στα εσωτερικά των χωρών. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιβάλλεται να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους και να προσφέρουν προσιτά μοντέλα για να διατηρήσουν την αγοραστική τους δύναμη.

Συνοψίζοντας, είναι κατανοητό ότι υπάρχει μια αίσθηση απομάκρυνσης από την παραδοσιακή πολιτική των προσιτών αυτοκινήτων. Η αυξημένη εστίαση σε premium brands, οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι αυστηροί κανονισμοί και οι αλλαγές στην αγορά έχουν συμβάλει σ’ αυτή την τάση. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν την πρόκληση της εξισορρόπησης των κερδών με την προσβασιμότητα, καθώς η αγορά αυτοκινήτων αλλάζει ραγδαία.

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να φανταστούμε τι θα έλεγαν οι ιδρυτές των σημαντικότερων αυτοκινητοβιομηχανιών, όπως ο André Citroën, ο Armand Peugeot και οι αδελφοί Renault, αν μπορούσαν να δουν τη σημερινή κατάσταση της αυτοκινητοβιομηχανίας και την απομάκρυνση από την ιδέα των προσιτών αυτοκινήτων, που τόσο επιτυχημένα οραματίστηκαν και καθιέρωσαν. Δείτε ως παράδειγμα τον André Citroën. Μπορεί η εταιρεία του να κατασκεύασε την ακριβή, πλην όμως εκπάγλου ωραιότητος και τεχνολογικής υπεροχής, DS Pallas, αλλά την ίδια στιγμή παρείχε στον αγρότη των κοιλάδων και στον κτηνοτρόφο των Άλπεων το απόλυτα προσιτό 2CV.

Αν ζούσαν σήμερα…

Δεν γίνονται αυτά, αλλά ας τα λέμε, γιατί πρέπει να έχουμε ως βάση τις ιδέες των οραματιστών που προαναφέραμε, που άλλαξαν το επίπεδο του Ευρωπαίου, και όχι μόνο, πολίτη. Όλοι οι ιδρυτές θα αναγνώριζαν την ανάγκη για προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες και τις αλλαγές στην αγορά.

Είναι σίγουρο ότι θα προσέβλεπαν στη διατήρηση των αξιών. Θα προσπαθούσαν επίσης να διατηρήσουν τις βασικές αρχές των εταιρειών τους, όπως την ποιότητα, την αξιοπιστία, την προσβασιμότητα και την εξυπηρέτηση των πελατών. Είναι πιθανό ότι θα αναγνώριζαν την ανάγκη για καινοτομία και αλλαγή, αλλά θα εξέφραζαν επίσης ανησυχία για την απώλεια της προσβασιμότητας και την αύξηση του κόστους , όπως και για το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας φυσικά, και θα ενθάρρυναν τις εταιρείες να βρουν τρόπους για να προσφέρουν προσιτά και βιώσιμα αυτοκίνητα στο ευρύ κοινό, διατηρώντας παράλληλα τις βασικές αρχές της ποιότητας, της αξιοπιστίας και της εξυπηρέτησης των πελατών.

Ποτέ δεν είναι αργά

Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να «προσγειωθούμε». Κυρίως η ΕΕ και οι πολιτικοί που στέλνουμε στο Ευρωκοινοβούλιο, οι οποίοι τελικά αποφασίζουν τι αυτοκίνητα (δεν) θα αγοράσουμε…
Καλές οι κοστοβόρες νόρμες που ψηφίζονται αδόκιμα, αλλά κακή η πολιτική αποκλεισμού των αδύνατων οικονομικά στρωμάτων. Συνεπώς, καθόλου τυχαίο ότι η συζήτηση για φθηνά ή προσιτά αυτοκίνητα για τον απλό Ευρωπαίο πολίτη είναι εμφατικά απούσα από την αίθουσα συνεδριάσεων της βουλής στις Βρυξέλλες…