Kάθε μέρα έχει και τον ήχο της, κάθε ώρα χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερη μελωδία που την καθορίζει. Αλλιώς είναι η Ερμού μια Κυριακή πρωί, αλλιώς μια Τρίτη απόγευμα. Η κρίση έχει επιβάλει τη δική της μελωδία. Ο κόσμος είναι πιο σιωπηλός, περπατάς στην Αιόλου και θαρρείς πως είναι απόγευμα Τετάρτης ακόμη κι αν είναι Παρασκευή, μέρα που παραδοσιακά έχει περισσότερο κόσμο έξω. Η ΕΣΕΕ (Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου) προχώρησε τους προηγούμενους μήνες στην πρώτη επίσημη καταγραφή της αλλαγής στην αγορά Αθήνας, Πειραιά αλλά και άλλων κεντρικών αγορών (Καλλιθέα, Νέα Ιωνία, Κηφισιά, Χαλάνδρι, Γλυφάδα). Ένα στα τέσσερα καταστήματα της Σταδίου παραμένουν κλειστά. «Πυρπολήθηκε» μου εξηγεί ο Ηλίας Βλαχάκης, αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών για τον πολύπαθο δρόμο που κάποτε ήταν εμπορικός άξονας μεσαίας και ανώτερης αγοράς. Κατά μέσο όρο, το 14,8% των καταστημάτων της Αττικής είναι κλειστά. «Προσπάθεια του Εμπορικού Συλλόγου είναι να γίνει το κέντρο ένα μεγάλο “mall” με καταστήματα, μουσεία και καφέ. Ο ΕΣΑ δεν μπορεί από μόνος του να το πραγματοποιήσει, χρειάζεται συνεργασία πολλών φορέων. Ασφάλεια, φωτισμός, προτεραιότητα στον πεζό. Να έρθει ο δημόσιος χώρος στα χέρια των πολιτών». Παρ’ όλα αυτά, σημειώνει, ήταν μοιραία η εξέλιξη των κλειστών καταστημάτων. «Ο κορεσμός επέφερε τη συρρίκνωση. Δεν μπορεί κάθε ισόγειο να είναι μαγαζί. Τα παλιά παραδοσιακά καταστήματα θα επιβιώσουν μόνο αν βελτιώσουν την ποιότητά τους» αποφαίνεται.
Είναι δεδομένο ότι τα μαγαζιά των μεγάλων εταιρειών κερδίζουν τα συνοικιακά. Τα νέα μαθηματικά ορίζουν πως για κάθε κατάστημα που κλείνει αντιστοιχεί ένα καφέ, μια κρεπερί ή ένα φαρμακείο. Γεγονός. Τα νέα μαθηματικά ορίζουν και την εξίσωση: για καθένα που κλείνει, ανοίγουν δύο. Δεν είναι λίγα τα καταστήματα που χωρίζονται στη μέση, όπως το Lobby στην Πατριάρχου Ιωακείμ. Τέλος τα νέα μαθηματικά ορίζουν πως για κάθε νέο κατάστημα που ανοίγει, αναπτύσσονται νέες ευκαιρίες τόσο για τους πελάτες, όσο και για τους ιδιοκτήτες.
Φύγε συ, έλα συ
O Γκάρεθ Τζόουνς ζει στην Αθήνα τα τέσσερα τελευταία χρόνια και τον προηγούμενο Αύγουστο πήρε τη μεγάλη απόφαση να αρχίσει τις ορθοπεταλιές εν μέσω κρίσης. Άνοιξε το κατάστημα ποδηλάτων VCA (www.vca.gr) στην υπέροχη οδό Μελανθίου στου Ψυρρή. «Η κρίση απαιτεί οικονομικές λύσεις μετακίνησης» μου λέει. Οι γνωστοί-άγνωστοι νυχτερινοί «επισκέπτες» έφυγαν, τα πολύχρωμα ποδήλατα βρήκαν τη θέση τους, ακόμη και η αυλή του Αγίου Δημητρίου μοιάζει αλλιώς. «Οι πελάτες αναζητούν πολύχρωμα ποδήλατα, πίνουν κι έναν καφέ δίπλα στο καφενείο» συμπληρώνει.
Λίγο πιο πέρα, στην Ερμού, το ποσοστό των κλειστών μαγαζιών ξεπερνά το 15%. Το τοπίο αλλάζουν οι αφίξεις του πολυσυζητημένου, λόγω της αλλαγής του λογοτύπου που ποτέ δεν έγινε, Gap και του ισπανικού Blanco, τα οποία αράζουν σε πολυώροφα κτίρια. Οι μεγάλες αλυσίδες κρατούν την αγορά ζεστή, όχι μόνο λόγω τζίρου αλλά και λόγω του real estate ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν. Έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν μεγάλα κτίρια, συνήθως διατηρητέα, τα οποία αναπαλαιώνουν, όπως το κατάστημα ρούχων Massimo Dutti που βρίσκεται στην πλατεία Κολωνακίου στη γωνία της Σκουφά, εκεί που ήταν παλιά ο Αεράκης με τα εσώρουχα. «Αναγκαστήκαμε να μετακομίσουμε. Μόνο μια πολυεθνική θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στα νέα δεδομένα του ιδιοκτήτη του κτιρίου» εξηγεί ο ιδιοκτήτης Γιάννης Αεράκης.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που, για διάφορους λόγους, αποφάσισαν να αλλάξουν γειτονιά. Ήδη από πέρυσι η μπουτίκ ρούχων BCBG Maxazria του ομίλου Βάρδα έφυγε από την Αναγνωστοπούλου και προτίμησε την επί της Ηροδότου βιτρίνα της Λεβέντη. Τα δερμάτινα Loewe μετακινήθηκαν στην Τσακάλωφ, ενώ το κατάστημα κοσμημάτων Gavello έφυγε από τη Λουκιανού για να κατέβει στη Σκουφά. Ταυτόχρονα άνοιξε και Very Gavello. Η μπουτίκ γυναικείων ενδυμάτων Max Mara μετακόμισε επί της Κανάρη στη συμβολή της με την Ακαδημίας, εκεί που ήταν παλιά ο Hondos. Τέλος, στο 12 της οδού Κανάρη επέστρεψαν τα ανδρικά Ermenegildo Zegna, εκεί που βρίσκονται πλέον και τα υπόλοιπα ανδρικά Carouzos. Έτσι δημιουργείται ένα ενδιαφέρον τετράγωνο για τους άνδρες, που συμπληρώνεται με το Mah Jong, το οποίο διαθέτει πια και sur mesure υπηρεσία, το Emporio Armani επί της Μηλιώνη και το ατελιέ του Δημήτρη Πέτρου στην Κανάρη 23.
Mια έρευνα του περιοδικού “Newsweek” αναρωτιέται αν, λόγω κρίσης, πέθαναν τα malls. «Η επιτομή των αμερικάνικων θεσμών σβήνει, αν δεν έχει σβήσει ήδη» καταλήγει. Παραθέτει μάλιστα και ένα site, ένα φωτογραφικό νεκροταφείο των εμπορικών κέντρων που έχουν κλείσει (www.deadmalls.com). Στην Ελλάδα δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Στα περισσότερα από αυτά ο αριθμός των επισκεπτών έχει αυξηθεί, όπως το Golden Hall (10% μέσα στο 2010), ενώ σε εκείνα που παρατηρείται μείωση διατηρείται σε μονοψήφιο αριθμό, όπως το Attica (6% στο πρώτο πεντάμηνο του 2010). Είναι σαφές ότι ο κόσμος αποφεύγει το κέντρο. «Σε ένα mall παρκάρεις φτηνότερα και ευκολότερα από ό,τι σε οποιαδήποτε εμπορική περιοχή, πίνεις καφέ, τρως και κάτι, κάπως έτσι σκέφτονται οι περισσότεροι» επισημαίνει ο κύριος Βλαχάκης.
Το προσεχές διάστημα θα προστεθούν και τέσσερα νέα εμπορικά κέντρα, τα οποία περικυκλώνουν το κέντρο της Αθήνας. Το Capitol του ομίλου Χαραγκιώνη στη συμβολή των οδών 3ης Σεπτεμβρίου και Ιουλιανού θα ανοίξει σύντομα τις «πράσινες», περιβαλλοντικά μιλώντας, πόρτες του και εκεί θα στεγαστούν εμπορικά καταστήματα, σούπερ μάρκετ, καφέ, εστιατόρια, κινηματογράφοι αλλά και το πρώτο ελληνικό μουσείο αυτοκινήτου. Το γεγονός ότι λειτουργεί πάρκινγκ 800 θέσεων δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να παρκάρουν εκεί και να βολτάρουν στο κέντρο χρησιμοποιώντας ΜΜΜ (τρόλεϊ, ηλεκτρικός, λεωφορεία). Το Ψυχικό High Street δίπλα στον ΑΒ του Φάρου θα ξεκινήσει τη λειτουργία του μέχρι το τέλος του χρόνου. Δεν γνωρίζω ποια καταστήματα θα ανοίξουν, αλλά οι αδερφοί Πιτσιλή θα τολμήσουν την επί βορειοτέρου εδάφους βάση τους. Προς τα νότια, έξω από το σταθμό μετρό «Άγιος Δημήτριος» έκανε εγκαίνια στις 30/11 το The Metro Mall. Την ίδια μέρα ξεκίνησε και το multiplex Village που θα στεγαστεί εκεί. Τέλος, μέχρι την προσεχή άνοιξη θα ξεκινήσει τη λειτουργία του και ένα νέο εμπορικό κέντρο επί της οδού Κηφισού, δίπλα από το ΙΚΕΑ. Η λειτουργία του Kifissos Mall έχει προγραμματιστεί για τον Μάρτιο του 2011.
Νέες κουκίδες στο χάρτη των αγορών. Εδώ και ένα μήνα λειτουργεί ένα νέο είδος εκπτωτικού καταστήματος: στο κατάστημα της οδού Κανάρη 3 με τις πινακίδες “Private Sales”, εκεί που παλιά ήταν το Springlfield, ανάλογα την ημέρα θα πετύχεις προϊόντα σούπερ εταιρειών σε έκπτωση ως και 80%. Η κρίση έστρεψε το ενδιαφέρον πολλών αγοραστών προς τα στοκ, τις ευκαιρίες «κάτω του κόστους», τις προσφορές. Στα στοκ μεμονωμένων εταιρειών αλλά και στα στοκ πολυκαταστήματα Factory Outlet στην Πειραιώς και στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, Empolis στη Νέα Ιωνία και το Περιστέρι και Εuro Οutlet Store στο Ελληνικό και το Ίλιον μπορεί να βρει κάποιος προϊόντα περασμένων σεζόν με εξαιρετική έκπτωση. Επίσης, μέχρι την άνοιξη του προσεχούς χρόνου θα κάνει εγκαίνια και ένα outlet χωριό. Μικρά μαγαζιά, δρόμοι και πεζοδρόμια, ένα τεράστιο ανοιχτού τύπου εμπορικό κέντρο. «Η πολυεθνική Μc Αrthur Glen θα εγκαινιάσει το 20ό χωριό της Ευρώπης, το Athens Designer Outlet» αναφέρει φειδωλά ο κύριος Κασσιμάτης. Χτίζεται στα Σπάτα, κοντά στο Αττικό Πάρκο, θα κάνει εγκαίνια την άνοιξη του 2011 και θα φιλοξενεί περισσότερους από 125 σχεδιαστές και οίκους σε μονίμως χαμηλές τιμές. Βόλτες στα Σπάτα για δελφίνια και «λαυράκια».
Ας μην προσέχουμε λοιπόν μόνο τα «κατεβασμένα ρολά» και «τους μαύρους με τις τσάντες-μαϊμού» αλλά και την κινητικότητα μιας αγοράς που προσπαθεί να ελιχθεί, να επινοήσει και να επιβιώσει – και πού ξέρεις; Μπορεί να τα καταφέρει. Άλλωστε «η ελπίδα πεθαίνει τελευταία». Το είπε και η τηλεόραση.
NEEΣ ΑΦΙΞΕΙΣ
● Η Fendi άνοιξε μπουτίκ στον πεζόδρομο της Βαλαωρίτου στη γωνία με την Κριεζώτου.
● Ο οίκος νυφικών Vera Wang στη Σπευσίππου.
● Η αμερικάνικη Juicy Couture απλώνει την πραμάτεια της στην Κηφισιά και στο Κολωνάκι, στην οδό Τσακάλωφ.
● Ντιν-νταν παρόντων έγιναν τα εγκαίνια της μπουτίκ DSquared² στην Τσακάλωφ.
● Το παλιό Goody’s στο Κολωνάκι έγινε iStorm, το πρώτο εξουσιοδοτημένο κατάστημα της Apple στην Ελλάδα. Tο δεύτερο, golden i, βρίσκεται στο Golden Hall.
● Τα ανδρικά Brooks Brothers στο κατάστημα που ήταν παλιά ο Τσαντίλης, γωνία Αμερικής και Σταδίου.
