Ανακαίνιση κατοικίας: Επιδότηση έως 36.000 ευρώ για «κλειστά» ακίνητα – Ποιοι είναι οι δικαιούχοι

Η κυβέρνηση προχωρά στη δημιουργία ενός νέου, μεγαλύτερου και «ευκολότερου» προγράμματος επιδότησης ανακαίνισης κατοικιών, με στόχο την αύξηση της προσφοράς ακινήτων και την αντιμετώπιση της ακρίβειας στη στέγαση. Τις βασικές κατευθύνσεις παρουσίασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Βουλής.

Στόχος του νέου «Ανακαινίζω» είναι η ενεργοποίηση 15.000 έως 20.000 κατοικιών που παραμένουν εκτός αγοράς εδώ και χρόνια. Η επιδότηση μπορεί να φτάνει έως και το 90% του επιλέξιμου κόστους, με ανώτατο ποσό ενίσχυσης περίπου τις 36.000 ευρώ ανά κατοικία, ενώ προβλέπονται προσαυξήσεις για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Το πρόγραμμα αφορά κυρίως ακίνητα με έτος δόμησης προ του 1990, που αποτελούν και τον μεγαλύτερο όγκο των ανενεργών κατοικιών.

Πότε ξεκινά και ποιος είναι ο προϋπολογισμός του «Ανακαινίζω»

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το πρόγραμμα αναμένεται να «τρέξει» από το α’ τρίμηνο του 2026. Ο προϋπολογισμός του θα είναι σημαντικά αυξημένος σε σχέση με προηγούμενες δράσεις και θα ξεκινά από τα 400 εκατ. ευρώ. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι το ποσό αυτό αποτελεί τη βάση, με την εκτίμηση να τοποθετεί τον τελικό προϋπολογισμό κοντά στα 500 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του «Ελεύθερου Τύπου».

Από το υπουργείο Οικονομικών τονίζεται ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα ανακαίνισης που έχει υλοποιηθεί ποτέ στην Ελλάδα. Παράλληλα, χαρακτηρίζεται και «καλύτερο», καθώς δεν περιορίζεται μόνο σε ενεργειακές παρεμβάσεις, αλλά καλύπτει και γενικές, λειτουργικές ανακαινίσεις, ώστε τα ακίνητα να καθίστανται άμεσα κατοικήσιμα.

Κεντρικός άξονας του σχεδίου είναι τα «κλειστά ακίνητα», καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει να αυξήσει την προσφορά κατοικιών και να ανακόψει τη συνεχιζόμενη άνοδο των τιμών αγοράς και ενοικίων.

Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά του μεγέθους του προβλήματος: στο κέντρο της Αθήνας πάνω από ένα στα τέσσερα σπίτια παραμένει κενό. Συνολικά στην πρωτεύουσα καταγράφονται 117.137 κενές κατοικίες, ποσοστό 26,8% του συνόλου. Αντίστοιχα υψηλά ποσοστά εντοπίζονται και σε περιοχές του Πειραιά, καθώς και στις νότιες και δυτικές συνοικίες της Αττικής. Τα ακίνητα αυτά ανήκουν τόσο σε ιδιώτες όσο και σε φορείς του Δημοσίου, ενώ μέρος τους βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων (servicers).

Λιγότερη γραφειοκρατία και κίνητρα για ενοικίαση

Ένα από τα βασικά «μυστικά» του νέου προγράμματος είναι η απλούστευση των διαδικασιών. Το νέο «Ανακαινίζω» χαρακτηρίζεται δυνητικά «ευκολότερο» για τους ιδιοκτήτες, καθώς θα προβλέπει σημαντικά λιγότερα βήματα γραφειοκρατίας και μείωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών. Πρόκειται για ένα από τα βασικότερα αιτήματα όσων είχαν επιχειρήσει να ενταχθούν σε προηγούμενα προγράμματα, όπου ο μεγάλος όγκος εγγράφων και ο χρόνος ολοκλήρωσης των διαδικασιών λειτουργούσαν αποτρεπτικά.

Σε σύγκριση με παλαιότερες δράσεις, το νέο πρόγραμμα θα είναι σαφώς μεγαλύτερης κλίμακας. Ενδεικτικά, το «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ, αν και σημείωσε μεγάλη ανταπόκριση, αφορούσε περιορισμένο αριθμό ιδιοκτητών με κενά ακίνητα έως 100 τ.μ. Στο πρώτο δεκάμηνο είχαν υποβληθεί 3.784 αιτήσεις, καλύπτοντας το 61% του διαθέσιμου προϋπολογισμού.

Στο κυβερνητικό σχέδιο για τη μακροχρόνια ενοικίαση αναφέρθηκε και η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου. Όπως δήλωσε, στο μεγάλο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» που ξεκινά το α’ τρίμηνο του 2026, οι επιδοτήσεις θα φτάνουν έως και τα 300 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ανώτατο όριο τις 36.000 ευρώ. Προϋπόθεση είναι το ακίνητο να μισθώνεται για τουλάχιστον πέντε χρόνια και να διαθέτει χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Παράλληλα, τα εισοδηματικά κριτήρια διευρύνονται σημαντικά, καθώς θα μπορούν να ενταχθούν ζευγάρια με εισόδημα έως 35.000 ευρώ, με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί, ενισχύοντας ουσιαστικά νοικοκυριά που θέλουν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους και να τη διαθέσουν στην αγορά.