Explainer | Τι προβλέπει η ενεργειακή συμφωνία Ελλάδας - Ουκρανίας

Ελλάδα και Ουκρανία υπέγραψαν σήμερα Κυριακή (16.11) ενεργειακή συμφωνία για τη μεταφορά αμερικανικού αερίου από τη χώρας μας στην Ουκρανία. Η υπογραφή της συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι και της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. 

Τι προβλέπει το ενεργειακό deal Ελλάδας και Ουκρανίας για τη μεταφορά του αμερικανικού LNG;

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Naftogaz της Ουκρανίας υπέγραψαν σήμερα (16.11) Δήλωση Προθέσεων για την προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά της Ουκρανίας για την περίοδο του χειμώνα, από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Μάρτιο 2026, «σηματοδοτώντας ένα ουσιαστικό βήμα στην ενίσχυση της περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας και της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας», όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. 

Στο πλαίσιο της μελλοντικής συμφωνίας προβλέπεται η μεταφορά ποσοτήτων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του «Route 1», που διατίθεται από κοινού από τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς (TSOs) της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz), της Ρουμανίας (Transgaz), της Μολδαβίας (VestMoldTransgaz) και της Ουκρανίας (GTSOU). «Οι δυο κρατικές εταιρείες ΔΕΠΑ Εμπορίας και Naftogaz της Ουκρανίας μέσω της εν λόγω συμφωνίας, ενώνουν τις δυνάμεις τους σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον για την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, στο οποίο η ενεργειακή αλληλεγγύη και οι κρίσιμες ενεργειακές υποδομές της Ελλάδας αναβαθμίζουν την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, και διασφαλίζουν σταθερές ροές φυσικού αερίου κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου», τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση.

Ποια είναι η ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας Naftogaz Group και η ΔΕΠΑ Εμπορίας;

Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η Naftogaz Group «είναι η κορυφαία, κάθετα ολοκληρωμένη ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας και θεμέλιος λίθος της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Το χαρτοφυλάκιό της καλύπτει την εξερεύνηση και παραγωγή φυσικού αερίου και πετρελαίου, τη μεταφορά και αποθήκευση, την χονδρική και λιανική προμήθεια, καθώς και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της είναι η διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών τροφοδοσίας, αξιοποιώντας αγωγούς και εγκαταστάσεις αποθήκευσης μέσω της Ukrtransgaz, ενώ η Naftogaz Trading δραστηριοποιείται ενεργά στις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Η εταιρεία επενδύει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιλαμβανομένων φωτοβολταϊκών, μικρής κλίμακας LNG, πράσινου υδρογόνου και βιομεθανίου, ενισχύοντας τον ρόλο της Ουκρανίας ως αξιόπιστου ενεργειακού κόμβου και υποστηρίζοντας τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο και σύγχρονο ενεργειακό σύστημα».

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας «αποτελεί έναν από τους πιο σύγχρονους και ολοκληρωμένους ενεργειακούς ομίλους στην Ελλάδα, με ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εγχώριας ενεργειακής αγοράς και βασικό πυλώνα της εθνικής ενεργειακής ασφάλειας. Το δυναμικό της χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει προμήθεια και εμπορία φυσικού αερίου, ηλεκτρική ενέργεια, παραγωγή ισχύος, ΑΠΕ και εναλλακτικά καύσιμα, όπως υδρογόνο, βιομεθάνιο και small-scale LNG. Στο επίκεντρο της στρατηγικής της βρίσκεται η διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων, με ευέλικτο χαρτοφυλάκιο LNG και ενεργή διεθνή παρουσία. Μέσω της νέας κοινοπραξίας ATLANTIC - SEE LNG TRADE ενισχύει το περιφερειακό LNG trading και τις ενεργειακές διασυνδέσεις, ενώ παράλληλα επενδύει στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την πράσινη μετάβαση, διαμορφώνοντας το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδας».

Τι είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τη συμφωνία; 

Στις κοινές του δηλώσεις με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι: «η Ελλάδα καθίσταται πάροχος ενεργειακής ασφάλειας για την πατρίδα σας». «Στην Ελλάδα θα βρείτε έναν σταθερό σύμμαχο. Ταχθήκαμε υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της Ουκρανίας, στην οποία είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε», πρόσθεσε και ανέφερε ότι οι σχέσεις αποκτούν πλέον μια νέα διάσταση, της ενεργειακής ασφάλειας, μέσω του υπό διαμόρφωση κάθετου διαδρόμου και του συνδετηρίου άξονα Αλεξανδρούπολης - Οδησσού. Η Ουκρανία αποκτά άμεση πρόσβαση σε διαφοροποιημένες και αξιόπιστες πηγές ενέργειας. «Είναι μια καθοριστική συμβολή στην ενεργειακή σταθερότητα, την ασφάλεια». Το σχέδιο, ανέφερε, γίνεται εφικτό λόγω των υποδομών, της στρατηγικής θέσης, αλλά και των συμφωνιών που υπέγραψε η Ελλάδα μόλις την περασμένη εβδομάδα, δηλώνοντας ότι η χώρα μας αναγνωρίζεται ως σημείο αναφοράς στην ευρύτερη περιοχή.

Τι είπε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι; 

Από τη δική του πλευρά, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε ότι «εκτιμώ ιδιαίτερα τη στήριξη της Ελλάδας. Κάθε βράδυ οι Ρώσοι χτυπούν τις κρίσιμες υποδομές. Οι περισσότεροι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί, οι πηγές του αερίου έχουν γίνει στόχοι για τους βαλλιστικούς πυραύλους. Η συνεργασία μας είναι ένα σημαντικό μέρος του ενεργειακού πακέτου. Αγαπητέ φίλε, θα ήθελα να σε ευχαριστήσω εσένα προσωπικά, εσάς και όσους μετείχαν στο να γίνει πραγματικότητα αυτό το σχέδιο». Ανέφερε, μάλιστα, ότι «είναι πολύ σημαντικό ότι στο πρώτο τρίμηνο θα εφαρμοστεί το σχέδιο. Επομένως, έχουμε συμφωνήσει και για άλλες προμήθειες αερίου. Υπάρχουν συμφωνίες, όπως είπε και ο κ. Μητσοτάκης, ενώ ευχαριστούμε και τις αμερικανικές εταιρείες και τον πρόεδρο των ΗΠΑ».