Η πολιτική των μαλλιών: Γιατί το χτένισμα έχει σημασία στην εξουσία;

Το Εργατικό Κόμμα (Labour) στη Βρετανία δεν έχει απλώς πρόβλημα εικόνας στα ποσοστά - έχει και…πρόβλημα με τα μαλλιά. Μπορεί να ακούγεται γελοίο, αλλά όπως υποστηρίζει ο αρθρογράφος Σάιμον Ντούναν, οι πολιτικοί κρίνονται - συνειδητά ή ασυνείδητα - και από αυτό που εκείνος ονομάζει «hair certainty», δηλαδή σταθερότητα, αυθεντικότητα και συνέπεια στο χτένισμα. 

Ο ίδιος, πριν από τις εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ έγραψε ότι τα προεδρικά μαλλιά πρέπει να έχουν αυθεντικότητα και σιγουριά. Δεν έχει σημασία αν είναι πυκνά ή αραιά, τακτοποιημένα ή ατημέλητα, κομψά ή γεμάτα πιτυρίδα - αρκεί να δείχνουν αποφασισμένα. Και κάπου εδώ ξεκινά η σύγκριση...

Το μαλλί είναι μέρος της παράστασης
Αρχικά, ο Ντούναν αμφέβαλε για το χτένισμα του Τραμπ, θεωρώντας το πολύπλοκο και υπερβολικό, σχεδόν σαν ένα έργο κομμωτικής που απαιτεί ειδική συντήρηση - κάτι που πίστευε πως θα τον έκανε «ακατάλληλο για εκλογή». Σήμερα όμως αναγνωρίζει ότι η δύναμη του μαλλιού του Τραμπ βρίσκεται στο στιλ των ‘50s pompadour: μαλλιά χτενισμένα προς τα πάνω και πίσω με όγκο, λίγο σφιχτά στο πλάι, με μια λάμψη και θεατρικότητα που τραβάει τα βλέμματα. Είναι ένα μαλλί της showbiz, λίγο Έλβις, λίγο Τζόνι Χαλιντέι, που δεν περνά ποτέ απαρατήρητο - και άμα φυσήξει και λίγο, το ατημέλητο φαίνεται να του πάει.

Αντίθετα, το χτένισμα του Κιρ Στάρμερ είναι σφιχτό, άκαμπτο, σχεδόν αδιάφορο - μια «σφραγίδα» που δεν λέει τίποτα, χωρίς προσωπικότητα και σίγουρα δεν τραβάει το βλέμμα.

Την περασμένη εβδομάδα υπήρξε η τέλεια ευκαιρία για να δούμε τη διαφορά: σε κοινή συνέντευξη Τύπου κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τραμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δύο ηγέτες παρουσίασαν την υπογραφή τους σε συμφωνία τεχνολογικής ανάπτυξης - και εμείς είδαμε ταυτόχρονα και τα μαλλιά τους. Το χρυσό «Mr Whippy» του Τραμπ ξεδιπλώθηκε σε στροβιλισμούς που κατέληγαν στον αέρα, ενώ το μαλλί του Στάρμερ ήταν όπως πάντα σφιχτό, σταθερό και… κάπως έμοιαζε με «μπακλαβά» στην κορυφή. Μπορεί και τα δύο να είναι signature looks, αλλά το μαλλί του Τραμπ, περιγραφόμενο ως «σαπισμένο καλαμπόκι», φαίνεται να κυριαρχεί. 

Όταν τα μαλλιά καθορίζουν την εικόνα
Η σημασία των μαλλιών στην πολιτική δεν είναι αστείο ζήτημα. Η Ρέιτσελ Γκίμπσον, γνωστή στο Instagram ως The Hair Historian, εξηγεί ότι δεν υπάρχουν πολλά μέρη στο σώμα που να λένε τόσα πολλά για εμάς όσο τα μαλλιά. Αντικατοπτρίζουν το status, την κοινωνική θέση, ακόμη και τη θρησκεία μας. Και δεν είναι καινούριο φαινόμενο: από την αρχή της ιστορίας, οι άνθρωποι έκαναν περίεργα πράγματα στα μαλλιά τους για να μεταδώσουν κάποιο μήνυμα ή να διαφοροποiηθούν. Η Γκίμπσον αναφέρει, για παράδειγμα, τις μεγάλες καστανές περικεφαλαίες του Λουδοβίκου ΙΔ’ ως ένδειξη πλούτου και κύρους.

Ακόμα και ο Γουές Στρίτινγκ, o Υπουργός Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου φαίνεται να υποφέρει από έλλειψη hair certainty: το μαλλί του είναι χαμηλών τόνων, διακριτικό, χωρίς να αφήνει κανένα μήνυμα ή εντύπωση. Αντίθετα, πολλοί Αμερικανοί πολιτικοί φαίνεται να έχουν κάνει την «βεβαιότητα στο μαλλί» προτεραιότητα.

Η Lauren A. Rothman, image coach και style strategist με έδρα την Ουάσινγκτον, επισημαίνει ότι η συνέπεια στην εμφάνιση δημιουργεί εμπιστοσύνη. Όπως λέει, η γλώσσα που χρησιμοποιεί με τους πελάτες της περιλαμβάνει «ρούχα, μαλλιά, μακιγιάζ - η εμφάνιση που φαίνεται σκόπιμη, ακόμη κι αν είναι ατημέλητη, δημιουργεί εμπιστοσύνη». Ο Ντούναν επίσης τονίζει ότι τα μαλλιά από μόνα τους δεν σε εκλέγουν, αλλά μπορούν να βοηθήσουν. Η Κάμαλα Χάρις, για παράδειγμα, χρησιμοποίησε το χτένισμά της ως δήλωση έγχρωμης και γυναικείας αυτονομίας - δεν λέει ότι αυτό ήταν η αιτία της επιτυχίας της, αλλά έπαιξε έναν ρόλο στην προβολή της προς τα εμπρός.

Στις ΗΠΑ, η πολιτική ήταν ανέκαθεν πιο τηλεοπτική, οπότε, μεγάλο μαλλί ίσον μεγάλη προσωπικότητα.Στη Βρετανία, αντίθετα, φαίνεται γελοίο να δείχνεις ότι σε νοιάζει η εμφάνισή σου. Ο Μπόρις Τζόνσον έγινε πρωθυπουργός με μαλλί σαν να βγήκε από ανεμοστρόβιλο. Η λογική είναι: «καλύτερα ατημέλητος παρά να φαίνεσαι ματαιόδοξος».

Ο Πιτ Χέγκσεθ, ο Υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, κρατάει ένα άκαμπτο, έντονα μαλακωμένο μαλλί, ενώ η Τουλσί Γκάμπαρντ, Διευθύντρια της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών των Ηνωμένων Πολιτειών, με τη γκρι λωρίδα θυμίζει χαρακτήρες όπως η Mrs Robinson ή η Cruella de Vil, προσθέτοντας μια θεατρική διάσταση που οι Ρεπουμπλικάνοι αξιοποιούν.

Σύμφωνα με τη Gibson, για τους άνδρες στην εξουσία ένα υγιές μαλλί δείχνει δύναμη, υγεία και πειθαρχία. Ο Χέγκσεθ, πρώην εθνοφρουρός, δείχνει τάξη και σταθερότητα ακόμα και κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, ενώ φέτος πέρασε κανονισμούς για την εμφάνιση στον στρατό, δείχνοντας πόσο σοβαρά παίρνει το θέμα. Η τάση αυτή αποτελεί μέρος της γυαλιστερής MAGA (Make America Great Again) αισθητικής: στοιχεία showbiz που δεν ήταν συνηθισμένα στην πολιτική αλλά πλέον αποτελούν μέρος της εικόνας των πολιτικών. 

Υπάρχει όμως λεπτή γραμμή μεταξύ καλής εμφάνισης και υπερβολής, ιδιαίτερα για γυναίκες και Βρετανούς πολιτικούς, όπου η υπερπροσοχή μπορεί να θεωρηθεί ύποπτη. Ο Μπόρις Τζόνσον, για παράδειγμα, ανέβηκε στην πρωθυπουργία με μαλλιά που έδειχναν εντελώς ατημέλητα. Αν και η έννοια της hair certainty προέρχεται κυρίως από την Αμερική, τα social media την έχουν φέρει και στην Ευρώπη - χωρίς όμως οι Βρετανοί πολιτικοί, όπως ο Στάρμερ ή ο Φάρατζ, να έχουν καταφέρει να εντυπωσιάσουν με το στιλ τους.

Πηγή: The Guardian